Bandikot bengalski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bandikot bengalski
Bandicota bengalensis[1]
(J.E. Gray, 1835)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Podgromada

żyworodne

Infragromada

łożyskowce

Rząd

gryzonie

Podrząd

Supramyomorpha

Infrarząd

myszokształtne

Nadrodzina

myszowe

Rodzina

myszowate

Podrodzina

myszy

Plemię

Rattini

Rodzaj

bandikot

Gatunek

bandikot bengalski

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[17]

Bandikot bengalski[18] (Bandicota bengalensis) – gatunek ssaka z podrodziny myszy (Murinae) w obrębie rodziny myszowatych (Muridae), występujący w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej[17][19].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1835 roku brytyjski zoolog John Edward Gray nadając mu nazwę Arvicola bengalensis[2]. Holotyp pochodził z Bengalu, w Indiach[19].

Morfologicznie gatunek ten najbardziej wyróżnia się spośród Bandicota i bywał plasowany w odrębnym rodzaju Gunomys[19]. Takson politypowy, ale liczba, rozpoznanie i rozmieszczenie podgatunków wymagają przeglądu taksonomicznego[20]; do tego czasu autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[20].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

  • Bandicota: zniekształcona nazwa pandi-kokku oznaczająca w telegu „świnio-szczura”. Rodzima nazwa bandikota odnosi się do jego zwyczaju chrząkania jak świnia podczas ataku lub podczas biegania w nocy[21].
  • bengalensis: Bengal, Indie[22].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

XIX-wieczna ilustracja

Bandikot bengalski osiąga długość ciała (bez ogona) 161–243 mm, długość ogona 112–188 mm, długość tylnej stopy 27–38 mm; brak danych dotyczących masy ciała[23]. Ma tępo zakończony, lekko zadarty nos. Wierzch ciała jest pokryty mieszanką płowych i ciemnobrązowych włosów, przez co wygląda na szarobrązowy. Spód ciała jest szary, włosy czasem mają płowe końcówki. Ogon jest jednolicie ciemnobrązowy. Stopy są pokryte ciemnobrązowymi lub szarobrązowymi włosami i wyposażone w długie, wąskie pazury. Górne siekacze są skierowane do przodu, z kremowym lub pomarańczowym szkliwem. Podobny bandikot indochiński (B. savilei) ma bardziej spiczasty nos, siekacze skierowane ku tyłowi i dłuższe, węższe stopy[24].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Bandikot bengalski naturalnie występuje w północnym i południowo-wschodnim Pakistanie, na większości obszaru Indii, w Nepalu, Bangladeszu, Sri Lance i Mjanmie[23][20]. Introdukowany w Arabii Saudyjskiej (Dżudda), Tajlandii (Phuket), na Półwyspie Malejskim (Penang) oraz Sumatrze i Jawie[23][20][17][24].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Spotykany do 3500 m n.p.m.[17] W naturze zamieszkuje tereny podmokłe, lasy tropikalne i subtropikalne, a także namorzynowe. Współcześnie najczęściej jest spotykany na terenach rolniczych takich jak pola ryżowe, a pojawia się także w miastach. Prowadzi głównie nocny tryb życia. Dobrze pływa, buduje złożone systemy norw. Żywi się roślinami i ich nasionami, a także pokarmem zwierzęcym takim jak skorupiaki i mięczaki[17][24].

Populacja[edytuj | edytuj kod]

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje bandikota bengalskiego za gatunek najmniejszej troski. Nie są znane zagrożenia dla istnienia gatunku, w Indiach występuje w ponad 25 obszarach chronionych. Ocenia się, że jego liczebność rośnie, jest pospolity; jest często uznawany za szkodnika[17].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Bandicota bengalensis, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. a b J.E. Gray: Illustrations of Indian Zoology, chiefly selected from the collection of Major - General Hardwicke. Cz. 2. London: Treuttel, Wurtz, Treuttel, Jun. and Richter, 1833–1834, s. ryc. 21. (ang.).
  3. J.E. Gray. Descriptions of some new or little known Mammàlia, principally in the British Museum Collection. „The Magazine of natural history”. New series. 1, s. 585, 1837. (ang.). 
  4. W. Elliot. A catalogue of the species of Mammalia found in the southern Mahratta country; with their synonimes in the native languages in use there. „Madras Journal of Literature and Science”. 10, s. 209, 1839. (ang.). 
  5. E.F. Kelaart. List of mammalia observed or collected in Ceylon. „Journal of the Ceylon Branch of the Royal Asiatic Society”. 2 (2), s. 319, 1850. (ang.). 
  6. R.Ch. Tytler. Miscellaneous notes on the fauna of Dacca, including remarks made on the line of march from Barrackpore to that station. „The Annals and Magazine of Natural History”. Second series. 14, s. 173, 1854. (ang.). 
  7. a b c T. Horsfield. Brief notices of several new or little-known species of Mammalia, lately discovered and collected in Nepal, by Brian Houghton Hodgson, Esq.. „The Annals and Magazine of Natural History”. Second series. 16, s. 112, 1855. (ang.). 
  8. Anderson 1878 ↓, s. 227.
  9. Anderson 1878 ↓, s. 229.
  10. A. Nehring. Über Nesokia gracilis, n. sp., von der Insel Ceylon. „Sitzungsberichte der Gesellschaft Naturforschender Freunde zu Berlin”. Jahrgang 1902, s. 116, 1902. (niem.). 
  11. Thomas 1907 ↓, s. 204.
  12. Thomas 1907 ↓, s. 205.
  13. Wroughton 1908 ↓, s. 745.
  14. a b Wroughton 1908 ↓, s. 746.
  15. C.B. Kloss. Some rats and mice of the Malay Archipelago. „Treubia”. 2 (1), s. 116, 1921. (ang.). 
  16. W.W.A. Phillips. The Mole-rats (Gunomys) of Ceylon; with the description of a new race from the Jaffna Peninsula. „Spolia zeylanica”. 20, s. 95, 1936. (ang.). 
  17. a b c d e f K. Aplin, D. Lunde, A. Frost & S. Molur, Bandicota bengalensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2022-01-27] (ang.).
  18. Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 265. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
  19. a b c D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Bandicota bengalensis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-01-27].
  20. a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 474. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
  21. T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 132, 1904. (ang.). 
  22. bengalensis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-01-27] (ang.).
  23. a b c Ch. Denys, P. Taylor & K. Aplin. Opisy gatunków Muridae: Ch. Denys, P. Taylor, C. Burgin, K. Aplin, P.-H. Fabre, R. Haslauer, J. Woinarski, B. Breed & J. Menzies: Family Muridae (True Mice and Rats, Gerbils and relatives). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 818. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
  24. a b c Ch.M. Francis & P. Barrett: A Field Guide to the Mammals of South-East Asia. New Holland Publishers, 2008, s. 356. ISBN 978-1-84537-735-9. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]