Barbara Zakrzewska

Dzieł(k)a i artefakty liberackie

Barbara Zakrzewska (ur. 3 grudnia 1958 w Warszawie) – nauczycielka, pisarka, entuzjastka liberatury, haiku i eksperymentów literackich, animatorka działań liberackich.

Życiorys

Córka Izydora i Marii z d. Wojnar. W latach 1965–1973 uczęszczała do SP nr 2 w Ostrołęce, później do I Liceum Ogólnokształcącego im. gen. J. Bema w Ostrołęce (1973–1977). Ukończyła filologię rosyjską na Uniwersytecie Łódzkim (1977–1982), gdzie brała udział w strajkach studenckich w 1981. Pracę magisterską obroniła z wynikiem celującym u prof. Janusza Riegera. Studia podyplomowe: filologia polska dla rusycystów w Wyższej Szkole Pedagogicznej im. J. Kochanowskiego w Kielcach (1986–1988, dzisiaj Uniwersytet Jana Kochanowskiego), edukacja polonistyczna w nowej szkole (1999–2000) w Ośrodku Doskonalenia Nauczycieli w Olsztynie oraz Bibliotekoznawstwo i informacja naukowa (2004–2006) na Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie. Po kursach języka angielskiego (w Ośrodku Doskonalenia Kadr Technicznych przy Radzie Oddziału Łódzkiego NOT – 1981–1982 i w Szkole Języków Obcych Alma Mater w Ostrołęce – 1990–1995) 29 czerwca 1992 roku zdała, przed Komisją Egzaminacyjną powołaną przez Kuratora Oświaty, egzamin kwalifikujący do nauczania j. angielskiego, a następnie egzaminy międzynarodowe, uzyskując: First Certificate in English (Warszawa, grudzień 1992) i Certificate in Advanced English (Warszawa, czerwiec 1997).

Pracowała jako nauczycielka: w Zbiorczej Szkole Gminnej w Czarni k. Myszyńca (język polski, rosyjski, plastyka, 1982–1984), później w Szkole Podstawowej nr 4 i Zespole Szkół nr 4 w Ostrołęce (język polski, 1984–2010) oraz w Szkole Języków Obcych Alma Mater w Ostrołęce (język angielski, 1996–2009). Należała do ZNP (1985–2010). Od 2018 roku należy do Towarzystwa Przyjaciół Ostrołęki, gdzie pisze recenzje wybranych publikacji i prowadzi spotkania, np. na temat: „Porozmawiajmy o liberaturze”, „Od haiku Issy do liberatury Barbary Zakrzewskiej”. Od 2022 roku jest wikipedystką, tworzy głównie biogramy literatów, plastyków, aktorów, animatorów życia kulturalnego, historyków, zasłużonych nauczycieli, księży, żołnierzy, w tym niezłomnych.

Od 2014 roku promuje dzieła liberackie w bibliotekach, szkołach i przedszkolach, też w Multimedialnym Centrum Natura w Ostrołęce i w innych placówkach. Prowadzi warsztaty liberacko-ekologiczne z elementami performance’u, by podkreślać rolę utworów liberackich w ukazywaniu piękna świata i ochronie przyrody. Sama liberacko porządkuje swoje haiku i miniatury w unikatowych dziełach czy artefaktach (Oswajanie kamieni, Po-całunki, czyli Księga odejść; Akwabłys(t)ki, Naniebne, Leśne, Zwitrażone, Vivaldiana, Łąkowe, Esperantne, Treniczne, Miodne).

Publikacje

Poezja:

• Drobinki wieczności, Towarzystwo Przyjaciół Ostrołęki, Ostrołęka 2004, ISBN 83-88169-33-5.
• Ziarna chwil, Towarzystwo Przyjaciół Ostrołęki, Ostrołęka 2009, ISBN 978-83-88169-58-8.
• Nadnarwiański piasek, Towarzystwo Przyjaciół Ostrołęki, Ostrołęka 2012, ISBN 978-83-88169-83-0.
• Ikebana, Miniatura, Kraków 2016, ISBN 978-83-8052-142-1.
• I(nk)luzje, Towarzystwo Przyjaciół Ostrołęki, Ostrołęka 2020 (liberacki tom, łączący poezję i prozę poetycką), ISBN 978-83-64200-51-5.
• I(nk)luzje, LIBERUS, Ostrołęka 2022, ISBN 978-83-964707-0-6.
• Ostrołęckie kartki z nadzieją na... 12 pocztówek w obwolucie – seria „Ptaki” (semirealizm) z projektu „Pięćdziesiąt pamiątek na 650-lecie Ostrołęki”, LIBERUS, Ostrołęka 2022.

Proza:

• Sylwia rerum, Towarzystwo Przyjaciół Ostrołęki, Ostrołęka 2018 (sylwa współczesna o cechach liberackich), ISBN 978-83-64200-38-0.
• Na ścieżkach pamięci. 100 lat Szkoły Podstawowej nr 4 w Ostrołęce jak w kalejdoskopie, SP4, 2018 (liberacka proza wspomnieniowa, praca zbiorowa, tu jako Sylwia) ISBN 978-83-951429-1-8.

Poezja w antologiach:

• Poetycki almanach Kurpiowszczyzny, Towarzystwo Przyjaciół Ostrołęki, Ostrołęka 2009, ISBN 83-88169-19-X.
• W stronę haiku, Autorskie Galerie Sztuki Marcina Niziurskiego, 2016, ISBN 978-83-927222-5-0.
• Pamięć – niepamięć, Autorskie Galerie Sztuki Marcina Niziurskiego, 2016, ISBN 978-83-927222-8-1.
• Po obu stronach, Autorskie Galerie Sztuki Marcina Niziurskiego, 2016, ISBN 978-83-945212-0-2.
• Lepiej gdybać…, Autorskie Galerie Sztuki Marcina Niziurskiego, 2016, ISBN 978-83-945212-0-2.
• Ciemnorzeki, Autorskie Galerie Sztuki Marcina Niziurskiego, 2016, ISBN 978-83-945212-3-3.
• W stronę haiku 2, Autorskie Galerie Sztuki Marcina Niziurskiego, 2017, ISBN 978-83-945212-4-0.
• Łączy nas las (też proza Kraska), Muzeum Kultury Kurpiowskiej, Ostrołęka 2022, ISBN 978-83-953620-9-5.

Redakcja wspólnie z Zespołem Humanistycznym Zespołu Szkół nr 4, później SP nr 4 w Ostrołęce:

• Spacery wśród słów, Zespół Szkół nr 4 w Ostrołęce, 2004 (antologia wierszy uczniów i absolwentów SP4 i ZS4 w Ostrołęce), wznowiona w 2008 – wydanie okolicznościowe dla upamiętnienia 90. rocznicy powstania Szkoły Podstawowej nr 4 w Ostrołęce)
• Spacery wśród słów 2, SP4, 2018 (antologia wierszy uczniów SP 4 oraz Gimnazjum nr 4 w Ostrołęce – wydanie jubileuszowe z okazji 100-lecia SP nr 4 w Ostrołęce), ISBN 978-83-951429-0-1.
• Na ścieżkach pamięci. 100 lat Szkoły Podstawowej nr 4 w Ostrołęce jak w kalejdoskopie, SP4, 2018 (liberacka proza wspomnieniowa, praca zbiorowa wg pomysłu Barbary Zakrzewskiej, zamiast monografii szkoły), ISBN 978-83-951429-1-8.

Teksty literackie i publicystyczne ukazywały się w „Tygodniku Ostrołęckim”, „Parnasiku”, „Wiadomościach Ostrołęckich”, „Kurpiach”, „Przydrożach” (eseje, np. Sylwiczność mile widziana, czyli po nitce do… Kairosa – wokół „Biegunów” Olgi Tokarczuk z liberaturą w tle – okiem czytelniczki – nr 7/2020, s. 251–258, A gdyby tak od-czytywać Norwida po liberacku... (de-libe\r\acje zwykłej czytelniczki) – nr 8/2021, s. 215–223; recenzje, np. Próba recenzji „Traktatu kartkograficznego, czyli Rzeczy o liberaturze” Radosława Nowakowskiego – nr 5/2018, s. 251–253), „Toposie”, „Tygodniku Zamojskim”, trzech albumach Kapliczki kurpiowskie Teresy Piórkowskiej-Ciepierskiej, Zeszycie 10 TPO „Ostrołęka pełna wspomnień”, albumach po Plenerach Malarsko-Literackich im. Stanisława Skolimowskiego oraz w tomikach pokonkursowych i w Internecie. Na portalu poezja-polska.pl prowadzi kilka wątków jako silva (m.in. Co to jest poezja?, Eksperymenty, Bank wysokooprocentowanych wiadomości na czas zarazy, Haiku).

Odznaczenia

• Srebrny Krzyż Zasługi (21 lipca 2000)
• Medal Komisji Edukacji Narodowej (27 czerwca 2002)

Nagrody

Wielokrotnie nagradzana w ogólnopolskich konkursach literackich, w tym, m.in.:

• III Małopolska Nagroda Poetycka „Źródło” w I edycji (2017);
• III nagroda w 38. Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim im. Haliny Poświatowskiej (2017);
• Nagroda Dyrektora Ostrowskiego Centrum Kultury w 13. Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim „Struna Orficka” im. Wojciecha Bąka (wiersze opublikowano w „Toposie”) (2018);
• Grand Prix Marszałka Województwa Pomorskiego w XXXIII Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Mieczysława Stryjewskiego (2018);
• III nagroda w XII Ogólnopolskim Konkursie Literackim „O Pióro Reymonta” (2018);
• II nagroda w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim XXIV Piastowskiej Biesiady Poetyckiej (2017);
• I miejsce w XXXV Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Józefa Ignacego Kraszewskiego w kategorii PROZA (2019);
• I nagroda w XV Ogólnopolskim Konkursie Literackim pod hasłem „Zbiorę wszystkich przyjaciół i serce przed nimi otworzę.....” w kategorii wiersze dla dzieci (2019);
• III Nagroda w Dziedzinie Poezji w XIV Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Stanisława Grochowiaka (2020).

Linki zewnętrzne

• Sylwicznie i liberacko – strona autorska
• Niebiesko-żółte spotkanie z liberaturą Barbary Zakrzewskiej
• Od haiku Issy do liberatury Barbary Zakrzewskiej
• Narwiańskie Zaduszki Literackie w Wyższej Szkole Administracji Publicznej w Ostrołęce [dostęp 2022-03-17]