Bartosz Frątczak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bartosz Frątczak
Ilustracja
Bartosz Frątczak fot. Waldemar Dowejko
Data i miejsce urodzenia

8 września 1987
Stargard

Zawód, zajęcie

fotograf

Narodowość

polska

Alma Mater

Uniwersytet Szczeciński

Strona internetowa
2019: „Ostatni świadkowie. Portrety bohaterów II wojny światowej”

Bartosz Frątczak (ur. 8 września 1987[1] w Stargardzie) – polski fotograf dokumentalny i artystyczny mieszkający na Litwie. Od 13 grudnia 2023 roku członek Związku Polskich Artystów Fotografików[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Absolwent Wydziału Filozofii oraz Edukacji na Uniwersytecie Szczecińskim. W 2014[3] przeniósł się na Litwę, gdzie pracował, m.in. jako reporter portalu internetowego Wilnoteka.lt oraz bibliotekarz w Instytucie Polskim w Wilnie. W latach 2014–2018 dokumentował znikające ślady kultury żydowskiej na ziemiach litewskich, a także portretował ocalonych oraz rodziny osób ratujących Żydów. W latach 2017–2019 portretował polskich żołnierzy, ostatnich żyjących uczestników i świadków wydarzeń czasów II wojny światowej. W latach 2016–2020 portretował Wilno i zgłębiał prace fotografów Jana Bułhaka, Józefa Czechowicza oraz Stanisława Filiberta Fleury'ego. W latach 2018–2020 fotografował także polskie zespoły folklorystyczne na Litwie. W 2021 roku zaprezentował wystawę „Solecznicki kraj z bliska” nad którą pracował od 2015 roku, prezentującą wyjątkowe i najbardziej atrakcyjne zabytki architektury, które odzwierciedlają krajobraz kulturowy rejonu solecznickiego: kościoły i kapliczki rejonu, ruiny zabudowań Republiki Pawłowskiej, Pałac Balińskich i Śniadeckich w Jaszunach, tajemniczy klasztor w Norwiliszkach i inne. Również w 2021 roku zaprezentował wystawę zbiorową pod tym samym tytułem, która była wynikiem warsztatów, które fotograf prowadził w Solecznikach.

W 2022 roku na zlecenie Instytutu Polskiego w Wilnie pracował nad wystawą portretów tłumaczy polskiej literatury „Z cienia“, na której uwiecznionych zostało 13 litewskich tłumaczy: Tomas Venclova, Irena Aleksaitė, Eugenijus Ališanka, Vytas Dekšnys, Almis Grybauskas, Vyturys Jarutis, Birutė Jonuškaitė, Regina Koženiauskienė, Mindaugas Kvietkauskas, Vidas Morkūnas, Kornelijus Platelis, Rimvydas Strielkūnas oraz Kazys Uscila która od czasu powstania została pokazana w wielu miejscach na Litwie, m.in.: Ambasadzie Rzeczypospolitej Polskiej w Wilnie, Uniwersytecie Wileńskim[4], Litewskim Instytucie Literatury i Folkloru[5], Druskiennikach[6], Taurogach[7] czy Rudaminie[8].

W 2023 roku na zaproszenie Agaty Granickiej zaangażował się w projekt pt. „Verba-rze” (z lit. verba – palma) na który ostatecznie składają się fotografie Bartosza Frątczaka oraz instalacje artystyczne, opracowane przez Agatę Granicką i Edgara Vegysa, z wykorzystaniem palm wileńskich autorstwa wielu artystów ludowych. Projekt jest częścią starań, aby w 2025 roku palmy wileńskie zostały wpisane na listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego UNESCO.[9]

Dokumentuje życie codzienne Polaków mieszkających na Litwie, ważniejsze wydarzenia kulturalne m.in. Festiwal Folklorystyczny "Pieśń znad Sołczy", Międzynarodowy Festiwal MONOWschód. Pracuje nad dokumentacją kultu maryjnego wileńskiego święta "Opiek" oraz pielgrzymek do Ostrej Bramy.

Jego prace były prezentowane w takich instytucjach, jak Muzeum Narodowe - Pałac Wielkich Książąt Litewskich, Muzeum Historii Żydowskiej im. Gaona w Wilnie, Narodowy Teatr Dramatyczny w Kownie, Dom Kultury Polskiej w Wilnie, Wileńskie Centrum Duchowości, galeria Fojė w Pałacu Kultury w Trokach oraz Centrum Kultury w Solecznikach. Zostały one również opublikowane w książce „Tak teraz postępują uczciwi ludzie… Polacy z Wileńszczyzny ratujący Żydów”, wydanej w 2019 roku przez Instytut Polski w Wilnie.

Nominowany do nagrody Grand Press Photo 2021[10] w dwóch kategoriach — za projekt dokumentalny „Dos Togbukh[11]” oraz w kategorii „ludzie” za zdjęcie mężczyzny skaczącego przez ogień w Noc Kupały w Rumszyszkach. W 2021 roku za zdjęcie pojedyncze znalazł się w finale konkursu litewskiej fotografii prasowej[12], a w 2022 roku został nominowany w kategoriach życie codzienne i projekt długoterminowy.

Jego zdjęcia były publikowane w polskich i litewskich gazetach i czasopismach, m.in. w miesięczniku „Teatr"[13], „Žmonės", „Moteris" i in.

Najważniejsze projekty i wystawy[edytuj | edytuj kod]

  • 2024: Wystawa indywidualna „Verba-rze” z instalacjami artystycznymi Edgarasa Vegysa i Agaty Granickiej[14][15]
  • 2023: Wystawa indywidualna „Nieistniejące” lit. (Ne)Būtis wraz z fotografiami z cyklu „Dos Togbukh"[16][17]
  • 2022: Wystawa indywidualna „Z cienia“, we współpracy z Instytutem Polskim w Wilnie[18][19]
  • 2022: Udział w filmie dokumentalnym „Cena Wyzwolenia”, reż. Paweł Domański[20]
  • 2022: Wystawa zbiorowa „Litewska fotografia prasowa 2022”[21]
  • 2021: Wystawa indywidualna „Solecznicki kraj z bliska”[22]
  • 2021: Wystawa zbiorowa „Solecznicki kraj z bliska”[23]
  • 2021: Wystawa zbiorowa „Grand Press Photo 2021”[24]
  • 2021: Wystawa zbiorowa „Litewska fotografia prasowa 2021”
  • 2020: Wystawa indywidualna „Widok przez zamknięte oczy. Szkice kresowe”[25]
  • 2020: Wystawa indywidualna „U stóp Matki. Opieki Matki Boskiej Ostrobramskiej”[26]
  • 2020: Wystawa indywidualna „Zespoły ludowe Centrum Kultury w Solecznikach”[27]
  • 2020: Wystawa indywidualna „Niewidoczna przestrzeń”[28]
  • 2020: Wystawa indywidualna „Miasto. Sto razy Folk”[29][30][31]
  • 2018/19: Zdjęcia do książki „Tak teraz postępują uczciwi ludzie... Polacy z Wileńszczyzny ratujący Żydów" (wyd. Instytut Polski w Wilnie, Wilno 2019, ISBN 978-609-95108-2-8)[32][33]
  • 2019: Wystawa indywidualna „Ostatni świadkowie. Portrety bohaterów II wojny światowej”[34][35]
  • 2018: Wystawa zbiorowa: Twarze różnorodności (Įvairovės veidai)[36]
  • 2018: Wystawa indywidualna „Nie-istnienie” („Ne-Būtis„)[37][38]
  • 2018: Wystawa indywidualna „Bliżej emocji”[39]
  • 2014: Wystawa indywidualna „Bez maski”[40]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Bartosz Frątczak [online], Wilnoteka [dostęp 2020-11-02].
  2. Witamy w związkowym gronie sześcioro niedawno przyjętych... - Związek Polskich Artystów Fotografików [online], www.zpaf.pl [dostęp 2024-01-09].
  3. Bartosz Frątczak: chcę korzystać z różnych okazji [online], Wilnoteka [dostęp 2020-11-02].
  4. Instytut Polski w Wilnie [online], instytutpolski.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  5. Telewizja Polska S.A, Wystawa portretów tłumaczy polskiej literatury „Z cienia” w Wilnie [fotogaleria] [online], wilno.tvp.pl [dostęp 2024-01-09].
  6. Instytut Polski w Wilnie [online], instytutpolski.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  7. Instytut Polski w Wilnie [online], instytutpolski.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  8. Instytut Polski w Wilnie [online], instytutpolski.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  9. Instytut Polski w Wilnie [online], instytutpolski.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  10. Apolinary Klonowski, Bartosz Frątczak nominowany do Grand Press Photo — w kategorii „Projekty dokumentalne” i „Ludzie” - Kurier Wileński [online], kurierwilenski.lt [dostęp 2021-08-19].
  11. Ilona Lewandowska, Frątczak: Bycie dobrym fotografem mi nie wystarcza - Kurier Wileński [online], kurierwilenski.lt [dostęp 2021-08-19].
  12. Ilona Lewandowska, Konkurs „Litewska fotografia prasowa 2021” – wśród nominowanych są też Polacy - Kurier Wileński [online], kurierwilenski.lt [dostęp 2021-08-19].
  13. Raijn Interactive, Taki jest bieg rzeczy [online], Teatr [dostęp 2020-11-02].
  14. Uroczyste otwarcie wystawy palm wileńskich „Verba-rze” [online], tvp.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  15. https://zw.lt/wilno-wilenszczyzna/verba-rze-otwarcie-wystawy-fotografii-oraz-artystycznych-instalacji-z-wykorzystaniem-palm-wilenskich/
  16. https://zw.lt/wilno-wilenszczyzna/fotografie-bartosza-fratczaka-i-antanasa-sutkusa-w-lietuvos-zydu-bendruomene/?fbclid=IwAR3axGZJthZkQ4RnhEokD3oft5qEn9Oca4Yj_XzwP8puhA2Bl-avLWSlbDc
  17. https://www.lzb.lt/2023/11/13/darna2023-triju-isskirtiniu-fotomenininku-paroda/?fbclid=IwAR3k3TPsT0F7FBbSo81ZEdqF29NjTV3LZ7DKtzucSvD4aLLiXPXcN7txiXk
  18. https://zw.lt/wilno-wilenszczyzna/spotkanie-tlumaczy-z-okazji-miedzynarodowego-dnia-tlumacza/
  19. Wystawa portretów tłumaczy polskiej literatury „Z cienia“ | Wilnoteka [online], wilnoteka.lt [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  20. Telewizja Polska S.A, Cena Wyzwolenia [online], www.tvp.pl [dostęp 2023-01-11].
  21. Polak w finale konkursu "Litewska fotografia prasowa" [online], trojka.polskieradio.pl [dostęp 2023-02-20].
  22. Wirtualna oraz outdoorowa wystawa „Solecznicki kraj z bliska” autorstwa Bartosza Frątczaka - Wiadomości Znad Wilii [online], zw.lt, 18 listopada 2021 [dostęp 2021-12-31].
  23. 3D wystawa prac uczestników warsztatów fotograficznych „Solecznicki kraj z bliska” – Šalčininkų kultūros centras [online] [dostęp 2021-10-14].
  24. Wyborcza.pl [online], szczecin.wyborcza.pl [dostęp 2021-08-19].
  25. Opowieść o życiu Polaków z Litwy i Białorusi w trockiej galerii Fojė - Związek Polskich Artystów Fotografików [online], www.zpaf.pl [dostęp 2020-12-28].
  26. Wystawa fotograficzna o wileńskim święcie Opiek otwarta w dniu Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny [online], kurierwilenski.lt, 8 grudnia 2020 [dostęp 2020-12-08].
  27. Wystawa fotograficzna „Zespoły ludowe Centrum Kultury Samorządu Rejonu Solecznickiego” [online], Wilnoteka [dostęp 2020-12-07].
  28. Bartosza Frątczaka „Niewidoczna przestrzeń” w litewskiej wirtualnej galerii 3D - Związek Polskich Artystów Fotografików [online], zpaf.pl [dostęp 2020-11-02].
  29. Obchody Święta Niepodległości Polski na Litwie jeszcze trwają [online], tvp.pl [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  30. „Sto Uśmiechów” w obiektywie Bartosza Frątczaka | Wilnoteka [online], wilnoteka.lt [dostęp 2024-04-22] (pol.).
  31. Znamy się ze słyszenia: Bartosz Frątczak o projekcie „Miasto. Sto razy Folk” - Wiadomości Znad Wilii [online], zw.lt, 25 listopada 2019 [dostęp 2020-11-02].
  32. Tak teraz postępują uczciwi ludzie - PDF Darmowe pobieranie [online], docplayer.pl [dostęp 2020-11-02].
  33. Prezentacja książki o Polakach z Wileńszczyzny ratujących Żydów [online], zw.lt, 15 marca 2019 [dostęp 2020-11-02].
  34. W Wilnie wystawa zdjęć polskich żołnierzy, bohaterów II wojny światowej [online], dzieje.pl [dostęp 2020-11-02].
  35. Jak opowiedzieć niemożliwe do opowiedzenia? Multimedialna wystawa Bartosza Frątczaka - Wiadomości Znad Wilii [online], zw.lt, 18 grudnia 2019 [dostęp 2020-11-02].
  36. https://www.lgl.lt/assets/%C4%AEvairov%C4%97s-veidai.-Fotografij%C5%B3-parodos-katalogas.pdf
  37. Bartosz Frątczak: „Próbuję fotografować nieistnienie” [online], Wilnoteka [dostęp 2020-11-02].
  38. Wystawa "(Nie)istnienie": To, co zostało, odwołuje mnie do tego, czego już nie ma - Wiadomości Znad Wilii [online], zw.lt, 19 września 2019 [dostęp 2020-11-02].
  39. „Bliżej emocji” – wystawa fotografii Bartosza Frątczaka [online], l24.lt [dostęp 2020-11-02].
  40. https://zw.lt/kultura-historia/bez-maski-wystawa-portretow-bartosza-fratczaka-w-wilnie/