Biblioteka Narodowa Mołdawii
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
str. 31 august 1989, 78 A |
| Data założenia |
1832 |
| Wielkość zbiorów |
2 838 000 (2003) |
Położenie na mapie Kiszyniowa  | |
Położenie na mapie Mołdawii  | |
 47°01′22,08″N 28°49′47,64″E/47,022800 28,829900
| |
| Strona internetowa | |
Biblioteka Narodowa Mołdawii (rum. Biblioteca Naționala a Republicii Moldova) – biblioteka narodowa Mołdawii w Kiszyniowie.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W lipcu 1830 roku Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Cesarstwa Rosyjskiego nakazało utworzenie w miastach będących siedzibami guberni bibliotek publicznych. Organizacją biblioteki w Kiszyniowie zajął się prawnik z Bukaresztu Petru Manega. Regulamin biblioteki, na podstawie przepisów obowiązujących w podobnej bibliotece w Odessie, opracował pierwszy bibliotekarz Gavriil Bilevici. Otwarcie biblioteki (Bibliotecii Publice Guberniale) miało miejsce 22 sierpnia 1832 roku[1].
W 1991 roku bibliotece zmieniono nazwę na Biblioteca Națională a Republicii Moldova, czyli Biblioteka Narodowa Republiki Mołdawii[1].
Budynek[edytuj | edytuj kod]
Początkowo biblioteka mieściła się w budynku miejscowego gimnazjum. Dopiero w 1860 roku otrzymała osobny budynek z wyposażeniem i odpowiednimi meblami. Ponieważ zbiory wciąż rosły, w 1902 roku przeniesiono ją do nowych pomieszczeń z wentylacją, ogrzewaniem parowym i elektrycznością. W latach 1918–1940 biblioteka korzystała z pomieszczeń w miejscowym ratuszu[1].
Obecnie biblioteka mieści się w budynku dawnego seminarium duchownego i Wydziału Teologii Prawosławnej w Kiszyniowie, do którego jej zbiory przeniesiono w 1961 roku[1]. Jest to jedyny zachowany budynek dawnego kompleksu budynków prawosławnej eparchii kiszyniowskiej, wzniesiony na pocz. XX w.[2]. W 2023 roku patriarcha Rumuńskiego Kościoła Prawosławnego, Daniel, zażądał zwrotu budynku, powołując się na fakt, że w okresie międzywojennym należał on do Metropolii Besarabii[3].
W budynku jest 10 czytelni (w tym kilka specjalistycznych), z których może korzystać do 450 czytelników[1].
Zbiory[edytuj | edytuj kod]
Jako pierwsze do zbiorów włączono 428 woluminy w języku francuskim zakupione z prywatnej biblioteki pułkownika Liprandiego. Były to dzieła łacińskich i greckich klasyków. Rosyjskie Ministerstwo Oświaty przekazało książki w języku rosyjskim, a na prośbę starosty z Bukaresztu przysłano 76 woluminów w języku rumuńskim. 36 z nich zachowało się w zbiorach do dnia dzisiejszego. Na początku XX wieku zbiory biblioteki liczyły 38 tysięcy woluminów. W 1946 roku wzrosły do ponad 140 tys. woluminów. W 1950 roku biblioteka otrzymała prawo do otrzymywania egzemplarza obowiązkowego[1]. W 2003 roku jej zbiory liczyły 2 838 000 woluminów[4]. Ze zbiorów mogą korzystać wszyscy obywatele Mołdawii, którzy ukończyli 17 lat[1].
Czytelnia polska[edytuj | edytuj kod]
W maju 2001 roku dzięki wsparciu polskiej ambasady powstała czytelnia polska[4]. Opiekę nad nią objęła Florentyna Czupryniak[5][4]. Udostępniono w niej polonika, czyli książki w języku polskim lub polskich autorów. W zbiorach biblioteki wydanych w latach 1643–1945 odnaleziono 156 polskich druków (w tym 13 starodruków)[4].
W czytelni spotykali się liderzy organizacji polonijnych (Ligi Kobiet Polskich, Komitetu Koordynacyjnego Polska Wiosna w Mołdawii i Związku Polskiej Młodzieży). We współpracy z polską Biblioteką Narodową organizowano imprezy kulturalne (nie tylko dla Polonii). Po kilku latach czytelnia polska została zlikwidowana[6], a w jej miejsce w 2007 roku powstała Biblioteka im. Adama Mickiewicza w Kiszyniowie jako filia Biblioteki im. B.P. Hasdeu[7].
Moldavica[edytuj | edytuj kod]
W 1998 roku Biblioteka Narodowa zainicjowała program Pamięć Mołdawii (Memoria Moldovei) na wzór programu UNESCO Pamięć Świata. Jego celem była identyfikacja i ochrona dziedzictwa narodowego. Do programu zakwalifikowano najcenniejsze zbiory pochodzące nie tylko ze zbiorów Biblioteki Narodowej, ale też innych mołdawskich bibliotek[8]. Gdy w 2010 roku została otwarta biblioteka cyfrowa Biblioteca Națională Digitală Moldavica[9], w pierwszej kolejności udostępniono w niej zakwalifikowane w programie zbiory[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Biblioteca Naţională a Republicii Moldova (BNRM) [online], Chișinău, orașul meu, 22 sierpnia 2022 [dostęp 2023-04-25] (ang.).
- ↑ Комплекс зданий Митрополии в Кишинёве [online], oldchisinau.com [dostęp 2017-08-07] (ros.).
- ↑ Anna Gorzelana, Rumuński patriarcha Daniel zażądał od władz Mołdawii zwrotu dawnego mienia metropolii besarabskiej [online], Misyjne.pl, 22 stycznia 2023 [dostęp 2023-04-25] (pol.).
- ↑ a b c d Hanna Łaskarzewska, Tomasz Balcerzak, Daleki i bliskie, „Biuletyn Informacyjny Biblioteki Narodowej” (1), 2003, s. 50-54.
- ↑ Czytelnia w Kiszyniowie [online], ngo.pl [dostęp 2023-04-25] (pol.).
- ↑ Sytuacja i status prawny Polonii w Republice Mołdowy po 1991 r., w kontekście konfliktu zbrojnego na lewym brzegu Dniestru, [w:] Marlena Solak, Potrzeby informacyjne Polonii, Warszawa 2010, s. 161, ISBN 978-83-61464-32-7.
- ↑ Ławeczka Adama Mickiewicza [online], ida.pol.org.pl [dostęp 2023-05-01] (pol.).
- ↑ Moldavica – Biblioteci [online], www.moldavica.bnrm.md [dostęp 2023-04-25].
- ↑ Moldavica – Despre Moldavica [online], www.moldavica.bnrm.md [dostęp 2023-04-25].
- ↑ Cosovan Veronica, Kiriakov Mariana, Rolul Programului Național „Memoria Moldovei” în dezvoltarea funcției patrimoniale a Bibliotecii Naționale a Republicii Moldova, „Magazin bibliologic” (3), 2022, s. 58-60 [dostęp 2023-04-25].