Bitwa o Nową Georgię
| II wojna światowa, wojna na Pacyfiku, część operacji Cartwheel | |||
 Żołnierze amerykańskiej 25 Dywizji Piechoty podczas walk w dżungli na Nowej Georgii, 12 sierpnia 1943 roku | |||
| Czas | |||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo aliantów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Oceanii  | |||
| 8°30′00,0000″S 157°19′58,8000″E/-8,500000 157,333000 | |||
Bitwa o Nową Georgię (kampania na Nowej Georgii) – seria bitew stoczonych w czasie wojny na Pacyfiku podczas II wojny światowej pomiędzy 20 czerwca a 25 sierpnia 1943 roku. Kampania ta była częścią operacji Cartwheel. Miała ona miejsce na grupie wysp Nowej Georgii, które znajdują się w centralnej części Wysp Salomona. Udział w niej brały siły alianckie przeciwko japońskim.
Tło[edytuj | edytuj kod]
W 1942 roku Japończycy zdobyli Nową Georgię i zbudowali lotnisko na Munda Point, które zaczęło funkcjonować w grudniu 1942 roku, zadaniem tego lotniska było wspieranie ofensywy na Guadalcanal. Kiedy pod koniec 1942 roku było już jasne, że Japończycy nie są w stanie utrzymać Guadalcanal, dowódcy japońscy doszli do przekonania, że alianci ruszą w kierunku bazy japońskiej w Rabaul na Nowej Brytanii i tym samym centralne Wyspy Salomona będą znajdowały się na drodze marszu w kierunku Rabaul.
Dowództwo Cesarskiej Armii Japońskiej było przekonane, że utrzymanie Wysp Salomona jest ostatecznie nierealne i że byłoby lepiej przyjąć atak aliantów na Bougainville, co byłoby tańsze zarówno pod względem kosztów zaopatrzenia jak i wsparcia. Cesarska Marynarka Wojenna wolała opóźniać marsz aliantów tak długo jak to było możliwe poprzez utrzymywanie odległej linii obrony. W związku z brakiem efektywnego dowództwa centralnego marynarka i armia lądowa wdrożyły własne plany: marynarka wzięła na siebie obronę środkowych Salomonów, a armia północnych.
Początkiem 1943 roku niektórzy dowódcy alianccy, szczególnie głównodowodzący sąsiednią Strefą Południowo-Zachodniego Pacyfiku generał Douglas MacArthur, chcieli skoncentrować się na zajęciu Rabaul, jednakże silna pozycja Japończyków w tym miejscu oraz brak jednostek desantowych oznaczały, że operacja taka była niemożliwa do wykonania w 1943 roku. Zamiast tego od naczelnego dowództwa Amerykańskich Sił Zbrojnych wyszedł pomysł o nazwie Operacja Cartwheel, w którym sugerowano okrążenie i odcięcie Rabaul bez zajmowania go.
Na początku 1943 roku japońska obrona była przygotowana na możliwy desant aliantów na Nowej Georgii, Kolombangarze i Santa Isabel. Na początku czerwca 1943 roku na Nowej Georgii znajdowało się 10 500 żołnierzy japońskich, a na Kolambangarze 9000 żołnierzy, dobrze okopanych i oczekujących na atak aliantów.
Desanty[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze lądowania aliantów zaczęły się 20 czerwca 1943 roku i był to 4. Batalion Marine Raiders, który wylądował na Segi Point w Nowej Georgii. Batalion nie napotkał żadnego oporu i prace nad lotniskiem polowym rozpoczęły się już 30 czerwca. Od 12 lipca samoloty z Segi Point były bardzo silnym wsparciem powietrznym dla bitwy.
30 czerwca 4. Batalion Marine Raiders zajął Viru Harbor.
Główny desant został wykonany tego samego dnia na wyspie Rendova na południe od Munda. Celem była japońska baza lotnicza w Munda Point na wyspie Nowa Georgia. Baza ta nie została jednak zdobyta aż do 5 sierpnia 1943 roku.
Japoński sprzęt w Bairoko Harbor znajdował się 13 kilometrów na północ od Mundy i został zajęty przez amerykańskie siły 23 sierpnia po kilku tygodniach ciężkich walk w dżungli. Walki były kontynuowane na wyspach na zachód od Nowej Georgii aż do października 1943 roku.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Joseph H. Alexander: Edson's Raiders: The 1st Marine Raider Battalion in World War II. Naval Institute Press, 2000. ISBN 1-55750-020-7.
- Brian Altobello: Into the Shadows Furious. Presidio Press, 2000. ISBN 0-89141-717-6.
- Eric M. Bergerud: Touched with Fire: The Land War in the South Pacific. Penguin, 1997. ISBN 0-14-024696-7.
- Eric Feldt: The Coastwatchers. Victoria, Australia: Penguin Books, 1946 (oryginalny tekst), 1991 (ta edycja). ISBN 0-14-014926-0.
- Eric M. Hammel: New Georgia, Bougainville, and Cape Gloucester: The U.S. Marines in World War II A Pictorial Tribute. Pacifica Press, 2008. ISBN 0-7603-3296-7.
- Eric M. Hammel: Munda Trail: The New Georgia Campaign, June-August 1943. Pacifica Press, 1999. ISBN 0-935553-38-X.
- Saburo Hayashi: Kogun: The Japanese Army in the Pacific War. Marine Corps. Association, 1959. ASIN B000ID3YRK
- D. C. Horton: Fire Over the Islands. 1970. ISBN 0-589-07089-4.
- Walter Lord: Lonely Vigil; Coastwatchers of the Solomons. New York: Naval Institute Press, 1977 (odnowione w 2006). ISBN 1-59114-466-3.
- William L. McGee: The Solomons Campaigns, 1942-1943: From Guadalcanal to Bougainville--Pacific War Turning Point, Volume 2 (Amphibious Operations in the South Pacific in WWII). BMC Publications, 2002. ISBN 0-9701678-7-3.
- Samuel Eliot Morison: Breaking the Bismarcks Barrier, vol. 6 of History of United States Naval Operations in World War II. Castle Books, 1958. ISBN 0-7858-1307-1.
- Oscar F. Peatross: Bless 'em All: The Raider Marines of World War II. John P. McCarthy i John Clayborne (redakcja). Review, 1995. ISBN 0-9652325-0-6.
- Floyd W. Radike: Across the Dark Islands: The War in the Pacific. 2003. ISBN 0-89141-774-5.
- F. A. Rhoades: A Diary of a Coastwatcher in the Solomons. Fredericksburg, Texas, U.S.A.: Admiral Nimitz Foundation, 1982.
- Gordon L. Rottman: Japanese Army in World War II: The South Pacific and New Guinea, 1942-43. Dr. Duncan Anderson (konsultant redakcyjny). Oxford i New York: Osprey, 2005. ISBN 1-84176-870-7.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Wesley Frank Craven, James Lea Cate: Vol. IV, The Pacific: Guadalcanal to Saipan, August 1942 to July 1944. [w:] The Army Air Forces in World War II [on-line]. U.S. Office of Air Force History. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- George Carroll Dyer: The Amphibians Came to Conquer: The Story of Admiral Richmond Kelly Turner. United States Government Printing Office. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- Jon T. Hoffman: New Georgia. [w:] FROM MAKIN TO BOUGAINVILLE: Marine Raiders in the Pacific War [on-line]. Marine Corps Historical Center, 1995. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- Stephen J. Lofgren: Northern Solomons. United States Army Center of Military History, s. 36, seria: The U.S. Army Campaigns of World War II. CMH Pub 72-10. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- Charles D. Melson: UP THE SLOT: Marines in the Central Solomons. [w:] WORLD WAR II COMMEMORATIVE SERIES [on-line]. History and Museums Division, Headquarters, U.S. Marine Corps, 1993. s. 36. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- Peter B. Mersky: Time of the Aces: Marine Pilots the Solomons, 1942-1944. [w:] Marines in World War II Commemorative Series [on-line]. History and Museums Division, Headquarters, U.S. Marine Corps, 1993. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- John, Jr. Miller: CARTWHEEL: The Reduction of Rabaul. [w:] United States Army in World War II: The War in the Pacific [on-line]. Office of the Chief of Military History, U.S. Department of the Army, 1959. s. 418. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- John Rentz: Marines in the Central Solomons. Historical Branch, Headquarters, U.S. Marine Corps, 1952. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- Henry I. Shaw, Douglas T. Kane: Volume II: Isolation of Rabaul. [w:] History of U.S. Marine Corps Operations in World War II [on-line]. 1963. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- Japanese Operations in the Southwest Pacific Area, Volume II - Part I. United States Army Center of Military History, seria: Reports of General MacArthur. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- U.S. Navy: Chapter XXV: Campaign in the Solomons. [w:] Building the Navy's Bases in World War II: History of the Bureau of Yards and Docks and the Civil Engineer Corps, 1940–1946 [on-line]. US Department of the Navy, Bureau of Yards and Docks. [dostęp 2010-12-02]. (ang.).
- Oral history interview with John Higgins, a 2nd lieutenant who took part in the New Georgia Campaign. Veterans History Project at Central Connecticut State University. [dostęp 2010-12-02]. [zarchiwizowane z tego adresu (11 grudnia 2012)]. (ang.).