Przejdź do zawartości

Bogusław Żórawski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bogusław Modest Żórawski
Bogusław Modestowicz
Andrew Rogal
Mistral, Tajfun, Miron
kapitan marynarki kapitan marynarki
Data i miejsce urodzenia

15 czerwca 1902
Ozorków

Data i miejsce śmierci

17 lipca 1973
pod Poznaniem

Przebieg służby
Lata służby

1939–1944

Siły zbrojne

Polskie Siły Zbrojne
Armia Krajowa

Formacja

 Polska Marynarka Handlowa

Jednostki

Ekspozytura „Lombard” Oddziału II sztabu KG AK

Stanowiska

zastępca kierownika, szef inspektoratu sieci wywiadowczych ds. morskich Oddziału II sztabu KG AK

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa,
powstanie warszawskie

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (od 1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi z Mieczami

Bogusław Modest Żórawski vel Bogusław Modestowicz vel Andrew Rogal pseud.: „Mistral”, „Tajfun”, „Miron” (ur. 15 czerwca 1902 w Ozorkowie, zm. 17 lipca 1973 pod Poznaniem) – oficer Polskich Sił Zbrojnych, oficer wywiadu Armii Krajowej, kapitan marynarki wojennej czasu wojny, uczestnik Powstania Warszawskiego, cichociemny. Znajomość języków: niemiecki[1]. Zwykły Znak Spadochronowy nr 0193, Bojowy Znak Spadochronowy nr 1594[2][3].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 1922 roku ukończył Wydział Nawigacyjny Państwowej Szkoły Morskiej w Tczewie (nie zaliczył egzaminu praktycznego). Podjął studia w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie, kontynuował naukę w Institiut Superieur de Commerce w Antwerpii, zdobywając w 1927 dyplom Licence en Science Commerciales (równoważny stopniu magistra). Od 1927 do 1931 pracował w Polsko – Skandynawskim Towarzystwie Transportowym „Polskarob” SA w Gdyni, następnie do 1937 jako generalny przedstawiciel towarzystwa ubezpieczeniowego „Polonia”. Od 1929 wykładowca w Instytucie Handlu Morskiego i Liceum Handlowym w Gdyni, prowadził zajęcia: transport morski, ubezpieczenia morskie, eksploatacja okrętów. Od 1937 naczelnik Wydziału Transportu i Administracji Morskiej Państwowej Szkoły Morskiej w Gdyni. Do 1939 roku był kierownikiem wydziału i członkiem rady pedagogicznej tej szkoły[3].

Od 28 lipca 1939 wyruszył wraz z młodzieżą pierwszego rocznika Wydziału Transportu i Administracji Morskiej PSM w podróży szkoleniowej, w pierwszym rejsie statku, na m/s „Chrobry”, dowodzonym przez kpt. ż.w. Edwarda Pacewicza. Płynęli do Ameryki Południowej. m.in. do Brazylii, wśród pasażerów był m.in. pisarz Witold Gombrowicz[3].

W 1940 przybył statkiem m/s „Chrobry” z Brazylii do Wielkiej Brytanii, podjął pracę w Komitecie Transportowym Ministerstwa Przemysłu i Handlu. Od jesieni 1940 w wywiadzie Marynarki Wojennej, awansowany na stopień podporucznika czasu wojny, ze starszeństwem od 1 marca 1942. W 1942 skierowany na placówkę wywiadowczą do Oranu w Algierii, z zadaniem rozpoznania floty francuskiej i możliwości desantu sił alianckich. Przez siedem miesięcy jako agent wywiadu morskiego, następnie zastępca kierownika placówki wywiadu w Oranie (Afryka Północna)[3].

Zgłosił się do służby w kraju. Przeszkolony ze specjalnością w wywiadzie, na kursach specjalnych dla kandydatów na cichociemnych, m.in. na Oficerskim Kursie Doskonalącym Administracji Wojskowej (kamuflaż polskiej szkoły wywiadu) w Glasgow, kursie spadochronowym oraz odprawowym (STS 43, Audley End). Zaprzysiężony na rotę ZWZ/AK 22 kwietnia 1943 w Audley End przez szefa Oddziału VI (Specjalnego) Sztabu Naczelnego Wodza. Awansowany na stopień porucznika 3 maja 1943, następnie na praktyce w Centrali Wywiadu Morskiego. Po praktyce awansowany na stopień kapitana, ze starszeństwem od 17 września 1943[3].

Skoczył ze spadochronem do okupowanej Polski w nocy 16/17 września 1943 w sezonie operacyjnym „Riposta”, w operacji lotniczej „Neon 2”, dowodzonej przez kpt. naw. Antoniego Freyera, z samolotu Halifax JN-911 „Z” (138 Dywizjon RAF), na placówkę odbiorczą „Wieszak” 105 (kryptonim polski, brytyjskie oznaczenie numerowe pinpoints), w okolicach miejscowości Mienia, 14 km na południowy wschód od Mińska Mazowieckiego). W czasie lądowania doznał złamania kości śródstopia. Razem z nim skoczyli cichociemni: ppor. mar. Norbert Gołuński ps. Bombran, ppor. Otton Wiszniewski ps. Topola[4].

Po aklimatyzacji do realiów okupacyjnych w Warszawie, w maju przydzielony do wywiadu ofensywnego KG AK, do ekspozytury „Lombard” (Referat Zachód) w Wydziale Wywiadu Ofensywnego „Stragan” Oddziału II (Informacyjno-Wywiadowczy) Komendy Głównej AK jako I zastępca kierownika i szef inspektoratu sieci wywiadowczych ds. morskich[3].

W Powstaniu Warszawskim nadal jako oficer wywiadu ofensywnego Komendy Głównej AK. W sierpniu 1944 przypadkowo aresztowany na Mokotowie przez Niemców, uciekł z transportu do Krakowa, gdzie został ponownie ujęty w czasie łapanki i wywieziony na roboty do Niemiec, w okolice Jeziora Bodeńskiego, w rejonie miejscowości Isny im Allgäu. Po uwolnieniu 29 kwietnia 1945 nawiązał kontakt z oddziałami francuskimi, następnie z misją brytyjską. 19 sierpnia 1945 zameldował się w Oddziale VI (Specjalnym) Sztabu Naczelnego Wodza.

Po wojnie[edytuj | edytuj kod]

Pozostał na emigracji, mieszkał w Wielkiej Brytanii, później do 1969 w Stanach Zjednoczonych. Po śmierci żony w 1969 roku wrócił do Polski. Autor wielu publikacji, m.in. „Handel morski w praktyce” (wyd. Departament Morski Ministerstwa Przemysłu i Handlu, 1928, wznowione po wojnie), „Składniki transportu morskiego” (1935, wznowione po wojnie), artykułów w czasopismach fachowych o tematyce morskiej, wydawanych przez Instytut Bałtycki oraz w miesięczniku „Uprawa Morza”[3].

Był autorem wspomnień pt. Grunt to upór w książce pt. pt. Drogi cichociemnych... (wyd. I, II, III, Veritas, Londyn, 1954, 1961, 1972, Bellona, Warszawa, 1993, 2008).

17 lipca 1973 zginął tragicznie w wypadku samochodowym pod Poznaniem.

Awanse[edytuj | edytuj kod]

  • podporucznik czasu wojny marynarki wojennej – ze starszeństwem od 1 marca 1942 roku.
  • porucznik – 3 maja 1943 roku
  • kapitan – ze starszeństwem od 17 września 1943 roku.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Życie rodzinne[edytuj | edytuj kod]

Był synem Gustawa i Marii z domu Koczorowskiej. Ożenił się ze Stanisławą Bojko. Nie mieli dzieci.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Cichociemni - rekrutacja [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2024-01-26] (pol.).
  2. Cichociemni - nazwa, przysięga, znak [online], Cichociemni elita dywersji [dostęp 2024-01-26] (pol.).
  3. a b c d e f g Teka personalna, 1943–1974, s. 3-40 (pol.), w zbiorach Studium Polski Podziemnej w Londynie, sygn. Kol.023.0335.
  4. Kajetan Bieniecki, Lotnicze wsparcie Armii Krajowej, Kraków: Arcana, 1994, s. 90-92, ISBN 83-86225-10-6 (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]