Bogusław Longchamps de Bérier

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bogusław Longchamps de Bérier
wachmistrz, od 8 X 1831 popoprucznik
Data i miejsce urodzenia

30 marca 1808
Lwów

Data śmierci

22 stycznia 1888

Przebieg służby
Lata służby

1831

Siły zbrojne

Królestwa Polskiego

Formacja

Korpus gen. Samuela Różyckiego

Jednostki

pułk ułanów Legii Nadwiślańskij

Główne wojny i bitwy

powstanie listopadowe, bitwy:
pod Iłżą (9 sierpnia 1831) pod Zawichostem (10 sierpnia), Przytykiem (11 sierpnia) i Janowcem (9 września).

Bogusław Longchamps de Bérier
Data i miejsce urodzenia

30 marca 1808
Lwów

Data i miejsce śmierci

21 stycznia 1888
Lwów

Poseł na Sejm Ustawodawczy (1848)
Okres

od 10 lipca 1848
do 7 marca 1849

Przynależność polityczna

„Stowarzyszeni” – demokraci polscy

Bogusław Longchamps de Bérier (ur. 30 marca 1808 we Lwowie, zm. 21 stycznia 1888 tamże) – polski lekarz, powstaniec listopadowy, działacz niepodległościowy, poseł na Sejm Ustawodawczy w Kromieryżu.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Pochodził z osiadłej w XVIII w. w Polsce hugenockiej rodziny francuskiej[1]. Wnuk protoplasty polskiej linii rodu Franciszka. Syn lwowskiego lekarza Aleksandra (1766-1810) i Eleonory z Rudnickich. Miał brata bliźniaka Wincentego (1808-1881, prawnik).

Ukończył gimnazjum we Lwowie. Następnie był studentem Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu we Lwowie[2]. Odbył studia medyczne na Uniwersytecie Wiedeńskim (1828-1831) i na Uniwersytecie w Pradze (1831-1836)[1][3]. Te ostatnie ukończył ze stopniem doktora medycyny, na podstawie rozprawy De cyanosi cardiaca, adnexa historia rnorbi[2].

Wraz z bratem bliźniakiem Wincentym wziął udział w powstaniu listopadowym. Od marca 1831 służył w pułku ułanów Legii Nadwiślańskiej. Całą kompanię odbył w korpusie gen. Samuela Różyckiego. Brał udział szarży oddziału jazdy wołyńskiej 9 sierpnia 1831 w bitwie pod Iłżą, po której awansowany został na wachmistrza. Walczył także pod Zawichostem (10 sierpnia), Przytykiem (11 sierpnia) i Janowcem (9 września). Wraz z całym korpusem przeszedł granicę Wolnego Miasta Krakowa, gdzie został 8 października 1831 mianowany podporucznikiem[2].

Po rozformowaniu jednostki wyjechał do Pragi aby dokończyć studia medyczne. W ich trakcie poznał czołówkę czeskich działaczy narodowych i demokratycznych m.in. Pawła Safarika, Franciszka Celakovskego, Franciszka Palackego, Józefa Jungmanna[2]. Po powrocie do Galicji od 1836 pracował jako lekarz praktyczny na ziemi sanockiej[1] (według innego źródła we Lwowie w latach 1836-1842) i Lesku (1842-1850)[4]. Związał się także z konspiracją przygotowującą powstanie. Aresztowany w 1846 i osadzony na czas śledztwa w więzieniu lwowskim. Z więzienia wyszedł w marcu 1848 na mocy amnestii cesarskiej. Aktywny politycznie w okresie Wiosny Ludów. Poseł do Sejmu Konstytucyjnego w Wiedniu i Kromieryżu (10 lipca 1848 – 20 stycznia 1849), wybrany 19 czerwca 1848 w galicyjskim okręgu wyborczym Lesko[5][6]. W parlamencie należał do „Stowarzyszenia” skupiającego demokratycznych posłów polskich[7]. Wraz z innymi posłami 19 października 1848 podpisał „Odezwę posłów galicyjskich do kraju” w której zaprotestował przeciwko planowi podziału Galicji wg klucza narodowościowego.

Po powrocie do Galicji wycofał się z życia publicznego, mieszkając i pracując od 1849 jako lekarz we Lwowie. W tym okresie pozostawał pod nadzorem policyjnym[2]. Po stopniowej liberalizacji stosunków został najpierw ordynariuszem w szpitalu Sióstr Miłosierdzia, a następnie lekarzem miasta Lwowa. Na tym ostatnim stanowisku walczył z panującą wówczas epidemią cholery. W tym okresie podjął też współpracę z Instytutem Rolniczym w Dublanach. Był także prezesem Lwowskiego Towarzystwa Lekarskiego i członkiem Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego we Lwowie. Po wybuchu powstania styczniowego był czynnym członkiem polskiej konspiracji cywilnej we Lwowie. W tym czasie udzielał schronienia powstańcom i politycznie podejrzanym, stąd policja austriacka często przeprowadzała rewizje w jego domu[2].

Znany ze swej antyaustriackiej postawy był osobą popularną we Lwowie. Czynny działacz organizacji patriotycznych i kombatanckich. W 1880 był członkiem komitetu obchodowego 50 rocznicy powstania listopadowego. Inicjator powołania, a następnie prezes Komisji Lwowskiej Towarzystwa Opieki Weteranów 1831 r[8]. i utworzenia kwatery dla powstańców listopadowych na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie[9]. W 1886 uczestniczył w powołaniu Towarzystwa Weteranów 1863[2].

Zmarł 21 listopada 1888 we Lwowie[1]. Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie w kwaterze „Żelaznej Kompanii” powstańców listopadowych[10] (obok niego spoczęła także żona, syn Franciszek i wnuk Jan)[9].

Był żonaty z Leokadią z domu Deputowicz. Mieli dzieci: dwóch synów powstańca styczniowego i przedsiębiorcę naftowego Franciszka (1840-1914) oraz lekarza i generała Bronisława (1852-1914), a także trzy córki Zofię (żonę Władysława Lewakowskiego), Maria (żona Aleksandra Kręczyńskiego) i Wincentynę[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Nekrologija. „Przegląd Lekarski”. Nr 4, s. 63, 28 stycznia 1888. 
  2. a b c d e f g h Bolesław Łopuszański, Longchamps (Longchamps de, Berier) Bogusław (1808-1888), Polski Słownik Biograficzny t. 17, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972, s. 540–541.
  3. Parlament Österreich Republik, Franz Adlgasser, Kurzbiografie Zajączkowski, Józef von – Parlamentarier 1848-1918 online [20.11.2019].
  4. Andrzej Potocki: Wstęp. Lesko. W: Ryszard Nater, Zygmunt Nater: Lesko. Nasze miasto. Lesko: 2001, s. 15. ISBN 83-910156-3-7.
  5. Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim – 1848–1918, Warszawa 1996, s. 348.
  6. Bogusław Longchamps Kurier Lwowski 1888 nr 22 s. 2.
  7. Protokoły Koła Polskiego w wiedeńskiej Radzie Państwa (lata 1867–1868), oprac. Zbigniew Fras i Stanisław Pijaj, Kraków 2001, s. 28.
  8. Historia pewnego rodu, „Kurier Galicyjski” z 4 kwietnia 2013, online [26.11.2019].
  9. a b Stanisław Nicieja, Cmentarz Łyczakowski we Lwowie, Wrocław 1989.
  10. † Bogusław Longchamps. „Gazeta Przemyska”, s. 2, Nr 5 z 29 stycznia 188.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Bolesław Łopuszański, Longchamps (Longchamps de, Berier) Bogusław (1808-1888), Polski Słownik Biograficzny t. 17, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1972, s. 540–541