Braja

Braja
	; Braya longii
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	braja
	Nazwa systematyczna
	Braya Sternberg et Hoppe; Denkschr. Königl.-Baier. Bot. Ges. Regensburg 1(1): 65 (1815)
	Typ nomenklatoryczny
	B. alpina Sternberg et Hoppe
Synonimy
	Beketowia Krasn.; Platypetalum R.Br.;
	Beketowia Krasn.; Platypetalum R.Br.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Braja^[5] (Braya Sternb. & Hoppe) – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. Obejmuje 22 gatunki^[3]. Rośliny te rosną na półkuli północnej w strefie okołoarktycznej oraz na obszarach górskich^[6]. W Europie rosną 3 gatunki^[7] w Alpach, na Półwyspie Skandynawskim i w północnej Rosji^[3]^[7]. W Ameryce Północnej występuje 7 gatunków w północnej części kontynentu, schodząc na południe wzdłuż Gór Skalistych do Kolorado. Pozostałe gatunki obecne są w Azji na rozległych obszarach na północy i w górach Azji Środkowej po Himalaje^[7]^[3].

Nazwa rodzaju upamiętnia Franza Gabriela de Braya (1765–1832), francuskiego ambasadora w Bawarii i botanika^[8].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Byliny z korzeniem palowym, zwykle owłosione, czasem szczeciniasto, rzadziej nagie. Włoski rozwidlone i silniej rozgałęzione wymieszane zwykle z włoskami prostymi. Łodygi rozgałęzione lub nie, ścielące się lub podnoszące^[8].
Liście: Odziomkowe skupione w rozecie przyziemnej i łodygowe, ogonkowe lub górne (rzadko występujące) czasem siedzące. Blaszka całobrzega, ząbkowana, falista, rzadziej pojedynczo, pierzasto klapowana^[8].
Kwiaty: Zebrane w grono. Działki kielicha u niektórych gatunków trwałe. Płatki korony 4, białe do fioletowych, rzadko jasnożółte, jajowate, lancetowate lub łopatkowate, dłuższe mniej lub bardziej od działek, z paznokciem lub bez. Pręcików 6, czterosilnych, z podługowatymi pylnikami, z czterema miodnikami u nasady. Zalążnia górna z 4–26 zalążkami, zwieńczona krótką szyjką słupka na szczycie z rozwidlonym znamieniem^[6]^[8].
Owoce: Łuszczyny i łuszczynki, od równowąskich i walcowatych po jajowate do kulistych, obłe, poskręcane lub z przewężaniami, nagie lub owłosione, wzniesione do odstających^[6]. Szypułki wyraźnie cieńsze niż owoce. Grona u niektórych gatunków wydłużają się w czasie owocowania, u innych nie^[8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna

Rodzaj należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), a w jej obrębie do plemienia Euclidieae^[9].

Wykaz gatunków^[3]

Braya alpina Sternb. & Hoppe – braja alpejska^[5]
Braya fengii (Al-Shehbaz) Al-Shehbaz & D.A.German
Braya fernaldii Abbe
Braya gamosepala (Hedge) Al-Shehbaz & Warwick
Braya glabella Richardson
Braya humilis (C.A.Mey.) B.L.Rob.
Braya linearis Rouy
Braya longii Fernald
Braya pamirica (H.Karst.) O.Fedtsch.
Braya parvia (C.H.An) Al-Shehbaz & D.A.German
Braya piasezkii (Maxim.) Al-Shehbaz & D.A.German
Braya pilosa Hook.
Braya purpurascens (R.Br.) Bunge ex Ledeb.
Braya qingshuiheense (Y.Q.Ma & Zong Y.Zhu) Al-Shehbaz & D.A.German
Braya rosea Bunge
Braya scharnhorstii Regel & Schmalh.
Braya sichuanica Al-Shehbaz
Braya siliquosa Bunge
Braya stigmatosa (Franch.) Al-Shehbaz & D.A.German
Braya thomsonii Hook.f.
Braya thorild-wulffii Ostenf.
Braya tibetica Hook.f. & Thomson

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-12-14] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-12-14] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Braya Sternb. & Hoppe. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-14].
↑ ^a ^b Braya. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-12-14].
↑ ^a ^b Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 41. ISBN 978-83-925110-5-2.
↑ ^a ^b ^c KlausK. Kubitzki KlausK. (red.), Flowering plants, Dicotyledons: Malvales, Capparales, and non-betalain Caryophyllales, Berlin: Springer, 2003, s. 104, ISBN 3-540-42873-9, OCLC 49493577 .
↑ ^a ^b ^c David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 130, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e James G. Harris: Braya Sternberg & Hoppe. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-12-14].
↑ Genus Braya Sternb. & Hoppe. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2021-12-14].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-12-14] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-12-14] (ang.).

[powo-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Braya Sternb. & Hoppe. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-12-14].

[ing-4] Braya. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-12-14].

[gawrys-5] Wiesław Gawryś: Słownik roślin zielnych. Kraków: Officina botanica, 2008, s. 41. ISBN 978-83-925110-5-2.

[kubitzki-6] KlausK. Kubitzki KlausK. (red.), Flowering plants, Dicotyledons: Malvales, Capparales, and non-betalain Caryophyllales, Berlin: Springer, 2003, s. 104, ISBN 3-540-42873-9, OCLC 49493577 .

[mabb-7] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 130, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[america-8] James G. Harris: Braya Sternberg & Hoppe. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-12-14].

[9] Genus Braya Sternb. & Hoppe. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2021-12-14].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]