Brus (województwo świętokrzyskie)
50°40′31″N 20°23′55″E/50,675278 20,398611| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) |
291[2] |
| Strefa numeracyjna |
41 |
| Kod pocztowy |
28-300[3] |
| Tablice rejestracyjne |
TJE |
| SIMC |
0240000[4] |
Położenie na mapie gminy Jędrzejów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego  | |
Położenie na mapie powiatu jędrzejowskiego  | |
| 50°40′31″N 20°23′55″E/50,675278 20,398611[1]
| |
Brus – wieś sołecka[5] w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie jędrzejowskim, w gminie Jędrzejów[4][6].
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa kieleckiego.
Części wsi[edytuj | edytuj kod]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0240017 | Wygoda | osada |
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
Brus – według słownika oznacza w krakowskim kamień do ostrzenia narzędzi (osełka), natomiast w handlu drzewnym duże sosny obrobione do kantu. Być może że miejsca gdzie przy wyrębie lasów obrabiano drzewo na budulec otrzymywały takie miano. Wywód to zresztą według słownika niepewny[7].
Historia[edytuj | edytuj kod]
W r. 1581 istniały trzy części wsi Brus, a w nich 9 łanów kmiecych, 4 komorników[8].
W wieku XVIII wieś stanowiła własność Dembińskich herbu Nieczuja. w roku 1769 Marianna córka Franciszka wniosła Brus w posagu do Piotra Dembińskiego herbu Rawicz[9].
W wieku XIX opisano Brus jako wieś w powiecie jędrzejowskim gminie Raków, parafii Mokrsko.
Według spisu miast, wsi, osad Królestwa Polskiego z roku 1827 było 19 domów 109 mieszkańców.
W początkach wieku XX Brus pisany jako Bruss podlegał administracyjnie gminie Raków (wieś i folwark)
Według spisu powszechnego z roku 1921 było tu 49 domów i 320 mieszkańców, folwark spisano razem ze wsią[10].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Zespół dworski (dwór i park z ogrodem) z przełomu XIX/XX w., wpisany do rejestru zabytków nieruchomych (nr rej.: A-95/1-2 z 26.04.1977)[11].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 10608
- ↑ BIP gminy. Statystyka ludności zameldowanej w poszczególnych sołectwach 31-12-2021 str. 2-4 [dostęp 2022-02-25]
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 91 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b c TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-03-20].
- ↑ Jednostki organizacyjne gminy Jędrzejów. Urząd Gminy Jędrzejów. [dostęp 2015-03-20].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013-02-15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2015-03-20].
- ↑ Brus, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 389.
- ↑ Brus, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 239.
- ↑ Borkiewicz i Linowski 1937 ↓, s. 62.
- ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej opracowany na podstawie wyników Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych, t. IV, Województwo lubelskie, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej, 1924 [dostęp 2019-06-22].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 6 [dostęp 2015-10-13].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Seweryn Borkiewicz, Zygmunt Linowski, Monografia historyczna i gospodarcza powiatu jędrzejowskiego, Kielce: Związek Ziemian w Jędrzejowie, 1937, s. 62 [dostęp 2019-06-19].
