Przejdź do zawartości

Budynek Sądu Grodzkiego w Tyczynie

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Budynek Sądu Grodzkiego w Tyczynie
Symbol zabytku nr rej. A-373 z 19.03.1992[1]
Ilustracja
Budynek w 2023
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Tyczyn

Adres

ul. św. Krzyża 12[a][4]

Styl architektoniczny

eklektyzm

Kondygnacje

2

Powierzchnia użytkowa

770,59 m²[2]

Rozpoczęcie budowy

1892

Ukończenie budowy

1894

Ważniejsze przebudowy

1990-1992

Położenie na mapie Tyczyna
Mapa konturowa Tyczyna, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Budynek Sądu Grodzkiego w Tyczynie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Budynek Sądu Grodzkiego w Tyczynie”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Budynek Sądu Grodzkiego w Tyczynie”
Położenie na mapie powiatu rzeszowskiego
Mapa konturowa powiatu rzeszowskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Budynek Sądu Grodzkiego w Tyczynie”
Położenie na mapie gminy Tyczyn
Mapa konturowa gminy Tyczyn, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Budynek Sądu Grodzkiego w Tyczynie”
Ziemia49°57′53,06″N 22°02′06,29″E/49,964740 22,035080
Multimedia w Wikimedia Commons

Budynek Sądu Grodzkiego w Tyczynie – zabytkowy budynek znajdujący się w Tyczynie w województwie podkarpackim, wpisany do ewidencji zabytków gminy Tyczyn[4].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Budynek powstał w latach 1892-1894[b][4] na działce wynajętej w 1882 roku od gminy. Pierwotnie mieścił się w nim c. k. Sąd powiatowy i c. k. Urząd podatkowy[2][6]. W 1893 sędzią powiatowym był Mieczysław Jabłoński, a poborcą Sebastian Ślusarek[7]. W październiku 1918 roku dezerterzy zdemolowali budowlę i zniszczyli wszystkie akta[8].

W latach 50 XX w. sąd przeniesiono do Rzeszowa. Wówczas w budynku działać zaczęła szkoła podstawowa, która wykorzystywała go do roku szkolnego 1973/1974[9]. Do 1991 roku w budowli działało przedszkole[2].

W latach 1990-1992 przeprowadzono prace remontowo-konserwatorskie, w ramach których wymieniono obróbki blacharskie i stolarkę okienną oraz osuszono obiekt[2]. W 1998 roku przekazano go w użytkowanie Wyższej Szkole Społeczno-Gospodarczej w Tyczynie. Od 2008 roku w budynku mieścił się Wydział Zamiejscowy Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie[10]. Do momentu likwidacji w 2013 roku[11] gmach był siedzibą Związku Międzygminnego „Wisłok”[12]. W 2017 roku w budynku utworzono wypożyczalnię sprzętu medycznego Caritas[13].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Budynek reprezentuje styl eklektyczny[5]. Wybudowany jest na rzucie prostokąta. Ma dwie kondygnacje nadziemne i jest częściowo podpiwniczony. Ściany są wymurowane z cegły i otynkowane. Dach budynku jest czterospadowy, kryty dachówką ceramiczną zakładkową. Więźba dachowa wykonana jest z drewna, konstrukcji krokwiowo-płatwiowej ze stolcami[2].

Budowla ma trzytraktowy układ wnętrza, z korytarzem w trakcie środkowym i klatką schodową na osi. W środku budynku zastosowano sklepienia kolebkowe, sklepienia kolebkowe z lunetami oraz stropy Kleina. W pomieszczeniu na parterze znajduje się jasnokremowy piec kaflowy z dekoracyjnym wzorem, zaś w narożnym pomieszczeniu na piętrze położony jest ozdobny parkiet taflowy[2].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Według innych źródeł budynek znajduje się przy ul. Kościuszki 12[2] lub ul. Kościuszki 2[3]
  2. ↑ Według innego źródła budynek powstał w latach 1900-1905[5]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 31 marca 2024.
  2. ↑ a b c d e f g mgr Marta Majdowicz: Karta biała budynku Sądu Grodzkiego. [dostęp 2023-06-18]. (pol.).
  3. ↑ Obiekty zabytkowe. tyczyn.pl. [dostęp 2023-06-19]. (pol.).
  4. ↑ a b c Edyta Anna Marek (oprac.), GMINNY PROGRAM OPIEKI NAD ZABYTKAMI dla Gminy Tyczyn na lata 2018-2021 [online], 2018 [dostęp 2023-06-18] (pol.).
  5. ↑ a b Sąd Grodzki i Urząd Skarbowy [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2023-06-18].
  6. ↑ Szematyzm 1893 ↓, s. 145.
  7. ↑ Szematyzm 1893 ↓, s. 127.
  8. ↑ Elżbieta Baran. Dzieje tyczyńskiej oświaty od XV wieku do roku 1939. „Głos Tyczyna”, s. 8, 2012. Urząd Miejski w Tyczynie przy współudziale Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury, Miejskiej i Gminnej Biblioteki Publicznej oraz Towarzystwa Miłośników Ziemi Tyczyńskiej. ISSN 1231-4609. (pol.). 
  9. ↑ Historia Szkoły [online], Szkoła Podstawowa im. Stanisława Staszica w Tyczynie [dostęp 2023-06-18] (pol.).
  10. ↑ Sąd Grodzki w Tyczynie [online], rof.org.pl [dostęp 2023-06-18].
  11. ↑ Likwidacja Związku Międzygminnego ˝Wisłok˝ [online], www.rakszawa.pl, 24 marca 2014 [dostęp 2023-06-18] (pol.).
  12. ↑ Tyczyn. podkarpackie.travel. [dostęp 2023-06-18]. (pol.).
  13. ↑ ,,Sprzęt pomaga” - bezpłatna wypożyczalnia sprzętu medycznego i rehabilitacyjnego [online], Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, 15 grudnia 2017 [dostęp 2023-06-18] (pol.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Budynek_Sądu_Grodzkiego_w_Tyczynie&oldid=70808205”