Centralny Urząd Geodezji i Kartografii

Centralny Urząd Geodezji i Kartografii – jednostka organizacyjna rządu istniejąca w latach 1952–1985, powołana do planowania, wykonywania, koordynowania i kontrolowania robót geodezyjnych i kartograficznych.

Powołanie Urzędu

Na podstawie dekretu z 1952 r. o państwowej służbie geodezyjnej i kartograficznej powołano Urząd, który podlegał Prezesowi Rady Ministrów.

Zakres działania Urzędu

Do zakresu działania Urzędu należało:

• kierowanie podstawowymi robotami geodezyjnymi i ich wykonywanie, a w szczególności stworzenie nowoczesnej jednolitej osnowy geodezyjnej,
• wykonywanie pomiarów dla obiektów o znaczeniu ogólnopaństwowym,
• wykonywanie ogólnych, systematycznych pomiarów całości obszaru Państwa dla sporządzania mapy gospodarczej,
• organizowanie i wykonywanie prac kartograficznych,
• wydawnictwo map,
• opracowanie zbiorczych planów robót geodezyjnych i kartograficznych w ramach narodowych planów gospodarczych,
• inicjowanie badań naukowych w zakresie geodezji i kartografii dla potrzeb gospodarki narodowej,
• kierowanie działalnością podległych instytucji i przedsiębiorstw geodezyjnych i kartograficznych,
• zatwierdzanie planów gospodarczych podległych przedsiębiorstwa i instytucji,
• sprawy właściwego wykorzystania fachowych kadr geodezyjnych i kartograficznych,
• opracowanie jednolitych norm technicznych dla robót geodezyjnych i kartograficznych,
• nadzór techniczny nad robotami geodezyjnymi wykonywanymi przez resorty, w celu zapewnienia odpowiedniego poziomu technicznego robót i jednolitości metod,
• dostarczanie prezydiom rad narodowych danych geodezyjnych w zakresie pomiarów podstawowych oraz zaopatrzenie władz, urzędów, instytucji i przedsiębiorstw w wydawnictwa kartograficzne,
• zatwierdzanie projektów wykonawczych sieci osnowy geodezyjnej oraz zmian w tych projektach,
• ujednolicenie i rozdział sprzętu geodezyjnego,
• współdziałanie z właściwymi ministrami i z Państwową Komisją Planowania Gospodarczego w ustalaniu organizacji i zakresu działania przedsiębiorstw, instytucji i zakładów geodezyjnych i kartograficznych im podległych,
• współdziałanie z właściwymi ministrami i z Państwową Komisją Planowania Gospodarczego w ustalaniu norm pracy i płac w geodezji i kartografii,
• współdziałanie z właściwymi ministrami przy ustalaniu taryf opłat za czynności urzędowe w zakresie geodezji,
• współdziałanie z właściwymi ministrami w sprawach programów nauczania w dziedzinie geodezji i kartografii,
• orzecznictwo techniczne w prawach geodezji i kartografii.

Organy Urzędu

Na czele Urzędu stał prezes mianowany przez Prezesa Rady Ministrów. Wiceprezesów mianował i odwoływał Prezes Rady Ministrów na wniosek prezesa Centralnego Urzędu.

Organami Urzędu były delegatury Urzędu dla m. st. Warszawa i m. Łodzi oraz w miarę potrzeby w siedzibach wojewódzkich rad narodowych.

Zakres działania Urzędu z 1956 r.

Na podstawie dekretu z 1956 r. o państwowej służbie geodezyjnej i kartograficznej doprecyzowano regulacje dotyczące geodezji i kartografii.

Centralny Urząd został powołany do:

• wykonywania robót kartograficznych oraz geodezyjnych o znaczeniu ogólnopaństwowym, a w miarę potrzeby innych robót geodezyjnych,
• koordynowanie, i kontrolowanie fachowej działalności państwowej służby geodezyjnej i kartograficznej.

Przekształcenie urzędu

Na podstawie ustawy z 1985 r. o zmianach w organizacji oraz zakresie działania niektórych naczelnych i centralnych organów administracji państwowej sprawy geodezji i kartografii podporządkowano Ministrowi Budownictwa, Gospodarki Przestrzennej i Komunalnej, który wykonywał zadania poprzez Główny Urząd Geodezji i Kartografii.