Centrum Edukacyjne Instytutu Pamięci Narodowej Przystanek Historia im. Janusza Kurtyki

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Centrum Edukacyjne Instytutu Pamięci Narodowej Przystanek Historia im. Janusza Kurtyki
Ilustracja
Siedziba Centrum Edukacyjnego IPN im. Janusza Kurtyki przy ul. Marszałkowskiej 21/15 w Warszawie
Państwo

 Polska

Miejscowość

Warszawa

Adres

ul. Marszałkowska 21/15
00-928 Warszawa

Data założenia

2006

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, w centrum znajduje się punkt z opisem „Centrum Edukacyjne Instytutu Pamięci Narodowej Przystanek Historia im. Janusza Kurtyki”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Centrum Edukacyjne Instytutu Pamięci Narodowej Przystanek Historia im. Janusza Kurtyki”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Centrum Edukacyjne Instytutu Pamięci Narodowej Przystanek Historia im. Janusza Kurtyki”
Ziemia52°13′02″N 21°01′08″E/52,217222 21,018889
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Sławomir Cenckiewicz i Piotr Woyciechowski podczas jednego ze spotkań w Centrum Edukacyjnym IPN (2023)
Tablica upamiętniająca Przemysława Gintrowskiego w sali wykładowej

Centrum Edukacyjne Instytutu Pamięci Narodowej Przystanek Historia im. Janusza Kurtyki – ośrodek kulturalno-edykacyjny zajmujący się popularyzacją historii najnowszej oraz działalności Instytutu Pamięci Narodowej. Posiada odpowiedniki na terenie Polski oraz za granicą.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 2007 roku została zainaugurowana działalność Centrum Wystawienniczo-Konferencyjnego Instytutu Pamięci Narodowej mieszczącego się w Warszawie przy ul. Marszałkowskiej 21/25. Początkowo było to miejsce prowadzenia działalności promocyjnej, edukacyjnej i wystawienniczej Biura Edukacji Publicznej IPN. Organizowane były tam promocje książek historycznych, dyskusje panelowe, konferencje naukowe i popularnonaukowe, wernisaże i prezentacje wystaw, pokazy multimedialne, spotkania z młodzieżą, kombatantami i świadkami historii[1]. W 2009 roku zaczęto używać nazwy „Przystanek Historia”. W kolejnych latach następowało poszerzenie działalności Centrum i konieczne stało się uruchomienie dedykowanej mu podstrony na głównym portalu IPN, gdzie prezentowano zakres i różnorodność imprez organizowanych na Przystanku Historia. W związku z planowanym rozszerzeniem działalności podjęto działania zmierzające do rozszerzenia tej podstrony do postaci samodzielnego portalu[2]. W lutym 2010 roku, w ramach Centrum Edukacyjnego, rozpoczął działalność „Klub gracza”, w którym raz w miesiącu była prezentowana nowa gra planszowa opowiadająca o najnowszej historii Polski[3].

Od 2010 roku koordynacja działań Centrum została powierzona Sekretariatowi Prezesa IPN, także w ramach tej komórki działał rzecznik prasowy IPN[4]. W sierpniu 2010 roku, na wniosek Kolegium IPN, p.o. prezesa dr Franciszek Gryciuk upamiętnił tragicznie zmarłego w katastrofie smoleńskiej Janusza Kurtykę poprzez nadanie Centrum Edukacyjnemu IPN Przystanek Historia jego imienia[5].

W sierpniu 2011 roku Centrum stało się samodzielnym wydziałem w ramach Biura Edukacji Publicznej. W posiadanych pomieszczeniach zorganizowano miejsca na prezentację przygotowanych wystaw, na czytelnię akt ze stanowiskami komputerowymi (w 2014 roku przeniesiona do siedziby oddziału warszawskiego IPN[6]) oraz salonik prasowy otwarty dla czytelników. Zlokalizowana tu również została księgarnia z publikacjami Instytutu. W przygotowanych do tego celu salach prowadzone są zajęcia edukacyjne z dziećmi i młodzieżą. Centrum nawiązało współpracę z licznymi szkołami oraz instytucjami, tj. Klub Historyczny im. gen. Stefana Roweckiego „Grota”, Telewizja Polska, Centrum Edukacji Obywatelskiej, Kuratorium Mazowieckie, Warszawskie Centrum Innowacji Edukacyjno-Społecznych i Szkoleń, Urząd Miasta Stołecznego Warszawy i Polskie Towarzystwo Ziemiańskie. Centrum Edukacyjne IPN bierze udział w corocznych edycjach „Nocy Muzeów”[7].

Od 2012 roku rozpoczęto tworzenie w oddziałach IPN w Polsce lokalnych ośrodków edukacyjnych wzorowanych na Centrum Edukacyjnym w Warszawie, pierwszy taki ośrodek powstał w Białymstoku[8]. Centrum stało się też siedzibą Biblioteki IPN, która posiada i udostępnia czytelnikom komplet wydawnictw własnych Instytutu, zarówno tych wydanych w centrali, jak i w poszczególnych oddziałowych seriach wydawniczych[9]. Katalog Biblioteki został udostępniony w 2015 roku w internecie dla wszystkich zainteresowanych korzystaniem z zasobu. Został umieszczony także na portalu E-BIB, prowadzonym przez Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich oraz na stronach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego i Biblioteki Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Również w tym samym roku Księgarnia IPN została przeniesiona do nowego pomieszczenia, dostosowanego do potrzeb tego typu działalności. Aby ułatwić kontakt z klientami Księgarnia uruchomiła swój profil na portalu Facebook[10].

W 2015 roku rozpoczęto tworzenie ogólnopolskiej sieci „Przystanków Historia”. Celem tego działania było utworzenie miejsc, w których cyklicznie będą odbywać się przedsięwzięcia IPN oraz będzie możliwość zapoznania się odbiorców z ofertą wydawniczą IPN. Z tego powodu przyjęto jednolity schemat nazwy, który zawiera nazwę miasta: np. Centrum Edukacyjne IPN „Przystanek Historia” Koszalin[11]. W 2015 roku powstało kilkadziesiąt „Przystanków Historia” w Polsce oraz jeden zagraniczny w Wilnie[12].

W 2016 roku, po wejściu w życie 16 czerwca 2016 r. nowej ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej, reorganizacji uległa struktura Instytutu. Centrum Edukacyjne stało się częścią nowo utworzonego Biura Edukacji Narodowej. Biblioteka została podporządkowana Biuru Badań Historycznych, ale nadal korzysta z pomieszczeń Centrum. W 2016 roku do istniejących pozawarszawskich Centrów Edukacyjnych IPN dołączyły cztery kolejne (Włocławek, Kielce, Bielsk Podlaski oraz Elbląg)[13]. W 2017 roku działało 27 Przystanków Historia, uruchomiono również kolejne zagraniczne zlokalizowane w Grodnie, Łucku, Brukseli i w Nowym Jorku[14]. W zagranicznych Przystankach rozpoczęto działania Programu Polonijnego BEN IPN. W ramach cyklicznych wizyt pracowników IPN odbywają się tam wykłady, prezentacje wystaw i publikacji IPN, działania edukacyjne skierowane zarówno do uczniów jak i nauczycieli. W 2018 roku uruchomiono kolejne zagraniczne przystanki w Chicago, na Zaolziu, Londynie, Mińsku, Żytomierzu oraz we Lwowie[15]. W 2018 roku w Oddziałowym Biurze Edukacji Narodowej w Krakowie uruchomiono mobilne punkty edukacyjne „Przystanku Historia”, na których prezentowano gry edukacyjne, wydawnictwa oraz prowadzono warsztaty[16]. Krajowe centra edukacyjne IPN Przystanek Historia skupiają się na prezentowaniu historia regionu, prowadzą również własne projekty edukacyjne (np. Przystanek w Poznaniu uruchomił swój własny swój projekt radiowy pt. „Przystanek Historia w Radiu Poznań”)[17]. W 2019 roku utworzono kolejny, dziesiąty zagraniczny Przystanek Historia w Dyneburgu na Łotwie[18].

W 2020 roku, z uwagi na epidemię wirusa SARS-CoV-2 i związane z nią obostrzenia, zmienił się charakter pracy Centrum Edukacyjnego. Uruchomiono program Przystanek Historia Online, dzięki któremu działalność edukacyjna została przeniesiona do przestrzeni internetowej. W sieci publikowano nagrania z premierowych dyskusji, promocji książek czy dyskusji rocznicowych. Zaproszeni goście mogli uczestniczyć w dyskusjach za pomocą komunikatora internetowego. Odbywające się spotkania były również transmitowane na żywo w mediach społecznościowych IPN[19]. Również wszystkie warsztaty, lekcje, edycje zagranicznych Przystanków Historia, konferencje, wykłady dla Polonii i zagranicznych odbiorców odbywały się online[20].

Działalność[edytuj | edytuj kod]

Centrum prowadzi następujące typy działań:

  • skierowane do nauczycieli:
    • kursy i seminaria,
    • cykle spotkań w formie klubu dyskusyjnego,
    • konferencje informacyjne dla nauczycieli historii i wiedzy o społeczeństwie,
  • skierowane do uczniów:
    • zajęcia edukacyjne,
    • warsztaty dla młodzieży,
  • programy i staże dla studentów,
  • imprezy otwarte dla wszystkich zainteresowanych historią najnowszą,
  • przedsięwzięcia rocznicowe i konferencje popularnonaukowe,
  • promocje i dyskusje nad książkami o tematyce historycznej,
  • kiermasze wydawnictw,
  • wystawy i ekspozycje,
  • imprezy o charakterze artystycznym:
    • pokazy filmów,
    • koncerty,
    • spektakle,
  • zajęcia z historii najnowszej dla studentów zagranicznych,
  • gry miejskie i spacery edukacyjne po Warszawie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Informacja o działalności IPN 2007 ↓, s. 95.
  2. ↑ Informacja o działalności IPN 2010 ↓, s. 38.
  3. ↑ Informacja o działalności IPN 2010 ↓, s. 163.
  4. ↑ Informacja o działalności IPN 2010 ↓, s. 31.
  5. ↑ Informacja o działalności IPN 2010 ↓, s. 16.
  6. ↑ Informacja o działalności IPN 2014 ↓, s. 90.
  7. ↑ Informacja o działalności IPN 2011 ↓, s. 129.
  8. ↑ Informacja o działalności IPN 2012 ↓, s. 71.
  9. ↑ Informacja o działalności IPN 2013 ↓, s. 82-83.
  10. ↑ Informacja o działalności IPN 2015 ↓, s. 105.
  11. ↑ Informacja o działalności IPN 2015 ↓, s. 106.
  12. ↑ Informacja o działalności IPN 2015 ↓, s. 107.
  13. ↑ Informacja o działalności IPN 2016 ↓, s. 151-153.
  14. ↑ Informacja o działalności IPN 2017 ↓, s. 171.
  15. ↑ Informacja o działalności IPN 2018 ↓, s. 83.
  16. ↑ Informacja o działalności IPN 2018 ↓, s. 190.
  17. ↑ Informacja o działalności IPN 2019 ↓, s. 189.
  18. ↑ Informacja o działalności IPN 2019 ↓, s. 129.
  19. ↑ Informacja o działalności IPN 2020 ↓, s. 231.
  20. ↑ Informacja o działalności IPN 2020 ↓, s. 278.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Centrum_Edukacyjne_Instytutu_Pamięci_Narodowej_Przystanek_Historia_im._Janusza_Kurtyki&oldid=72070824”