Cerkiew św. Jana Chrzciciela w Odrzechowej
 A-178 z dnia 22.01.1970[1]
| |||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||
.jpg)
| |||||||||||
| Państwo | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||||||||
| Miejscowość | |||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||
| Kościół | |||||||||||
| Parafia | |||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie gminy Zarszyn  | |||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |||||||||||
 49°32′53,7″N 21°58′44,2″E/49,548250 21,978944
| |||||||||||
Cerkiew św. Jana Chrzciciela w Odrzechowej – dawna parafialna cerkiew greckokatolicka, wzniesiona w 1813 w Odrzechowej.
Po wysiedleniach ludności łemkowskiej w 1945 cerkiew przejęta przez kościół rzymskokatolicki. W latach 1945–1958 użytkowana jako kościół filialny parafii w Głębokiem. Od 1958 pełni funkcję kościoła parafialnego parafii św. Jana Chrzciciela w Odrzechowej.
Świątynię wraz z dzwonnicą, cmentarzem przykościelnym i ogrodzeniem wpisano w 1970 do rejestru zabytków[1].
Historia obiektu[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew powstała w 1813, przypuszczalnie według projektu rządowego, w stylu zwanym józefińskim, z niewielką wieżą nad wejściem do nawy[2]. Jej fundatorem był ówczesny właściciel dóbr Ignacy Urbański[3]. W 1898 w trakcie prac remontowych wykonano nowy dach pokryty blachą, a obiekt odmalowano. W 1944 cerkiew została poważnie uszkodzona w czasie działań wojennych. Remontowana w latach 1955, 1959 i 1973.
-
Widok od prezbiterium -
Dzwonnica -
Drzwi główne
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Architektura i wyposażenie[edytuj | edytuj kod]
Cerkiew murowana, jednoprzestrzenna, otynkowana[4]. Prezbiterium zwrócone na północ, zamknięte półkolistą absydą. Przy nim od zachodu zakrystia. Szersza prostokątna nawa, z niewyodrębnionym zewnątrz babińcem od południa przechodząca w kruchtę. W prezbiterium ściany rozczłonkowane pilastrami, w nawie filarami przyściennymi o wgłębionych narożnikach. Chór muzyczny w wieży otwarty trzema arkadami do nawy.
Wewnątrz ikonostas malowany w 1870 oraz późnobarokowy ołtarz główny.
W cerkwi znajduje się tablica poświęcona beatyfikowanemu przez Jana Pawła II w 2001 błogosławionemu Kościoła greckokatolickiego Iwanowi Ziatykowi, urodzonemu w Odrzechowej.
Otoczenie świątyni[edytuj | edytuj kod]
Obok świątyni znajduje się murowana z kamienia rzecznego dzwonnica parawanowa zbudowana prawdopodobnie w 1850. Cerkiew otacza murek z kamienia łamanego. W granicach ogrodzenia istnieje stary przycerkiewny cmentarz. Są tam położone m.in.: grobowiec rodziny Władysława Morawskiego, a także nagrobki oficerów Władysława Gniewosza i Władysława Kozubowskiego.
Obok dzwonnicy znajduje się pomnik upamiętniający 570 żołnierzy poległych w I wojnie światowej.
-
Nagrobek na cmentarzu przycerkiewnym -
Pomnik I wojny światowej przed cerkwą -
Tablica na pomniku
.jpg)
.jpg)
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023 [dostęp 2018-05-11].
- ↑ Jarosław Giemza: Cerkwie i ikony Łemkowszczyzny. Libra PL, Rzeszów 2017, Wydanie I, s. 151. ISBN 978-83-63526-11-5.
- ↑ Piotr Libicki: Dwory i pałace wiejskie w Małopolsce i na Podkarpaciu. Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2012, s. 321. ISBN 978-83-7510-597-1.
- ↑ Zbigniew Muzyk: Cerkwie. Wschodnia część Beskidu Niskiego. Wydawnictwo Fundacja, Nowy Sącz 2000, s. 25. ISBN 83-913147-2-3.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ciupka Jan, W gminie Zarszyn i okolicy, PUW Roksana, Krosno 2003, ISBN 978-83734311-6-4
