Cerkiew św. Sergiusza z Radoneża w Ucianie
| cerkiew parafialna | |||||||||||||
 Widok cerkwi w 1916 r. | |||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||
| Parafia |
w latach 1869–1919 parafia św. Mikołaja w Użpolach, do 1941 parafia św. Sergiusza z Radoneża w Ucianie | ||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
Położenie na mapie Litwy  | |||||||||||||
| 55,499260°N 25,600320°E/55,499260 25,600320 | |||||||||||||
Cerkiew św. Sergiusza z Radoneża – cerkiew prawosławna w Ucianie, wzniesiona w 1869, spłonęła 20 czerwca 1941, najprawdopodobniej wskutek podpalenia.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Powstanie cerkwi prawosławnej w Ucianie było związane z szybkim rozwojem tej miejscowości w II połowie XIX wieku w związku z jej położeniem przy szlaku kolejowym z Kowna do Petersburga. Głównym fundatorem budowy wolnostojącej cerkwi był sędzia pokoju G. Biriukow, który przekazał na ten cel 1200 rubli. Poświęcenie gotowej świątyni miało miejsce 14 listopada 1869. W roku następnym decyzją Rady Eparchialnej duchowieństwo z cerkwi w Użpolach zostało zobowiązane do zapewnienia opieki duchowej mieszkańców Uciany.
Od 2 lutego 1909 przy cerkwi działało bractwo, którego patronem również był św. Sergiusz, a które wyłoniło się z kowieńskiego bractwa św. Mikołaja. Prowadzony był również przytułek dla starców i sierot. W 1914 cerkiew odwiedził późniejszy patriarcha moskiewski Tichon, ówcześnie metropolita wileński i litewski, i odprawił w niej molebień ku czci patrona świątyni.
W czasie I wojny światowej cerkiew została całkowicie zdewastowana. Skradziono z niej wszystkie ikony i księgi liturgiczne. Dopiero w 1919 zaczęto odprawiać w niej nabożeństwa. W pierwszej połowie lat 20. przeprowadzony został gruntowny remont budynku. Odnowioną cerkiew ponownie poświęcił metropolita wileński i litewski Eleuteriusz (Bogojawlenski) w 1927. Świątynia spłonęła 20 czerwca 1941, najprawdopodobniej na skutek świadomego podpalenia, o które prawosławni podejrzewali miejscową ludność katolicką, mszczącą się za nierówne traktowanie obydwu wyznań w czasach carskich. Resztki obiektu zostały rozebrane w celu pozyskania cegieł. Mimo istnienia w Ucianie ok. stuosobowej grupy prawosławnej otrzymali oni zgodę na urządzenie nowej cerkwi dopiero w 1989.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- G. Szlewis, Православные храмы Литвы, Свято-Духов Монастыр, Vilnius 2006, ISBN 9986-559-62-6