Chata Prašivá
.jpg) Chata Prašivá (2021) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Pasmo | |
| Wysokość |
ok. 700 m n.p.m. |
| Data otwarcia |
2 października 1921 |
| Właściciel | |
Położenie na mapie Beskidu Śląskiego  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
 49°38′11,641″N 18°29′03,602″E/49,636567 18,484334
| |
| Strona internetowa | |
Chata Prašivá – górskie schronisko turystyczne w Beskidzie Morawsko-Śląskim w Czechach. Obiekt jest położony na wysokości ok. 700 m n.p.m. na podszczytowej polanie na Małej Praszywej w pasmie Ropicy, w granicach administracyjnych Ligoty Górnej (Vyšní Lhoty).
Historia[edytuj | edytuj kod]
Powstanie schroniska łączy się z początkami czeskiego ruchu turystycznego na tym terenie. Szczyt Małej Praszywej był popularnym miejscem pielgrzymkowym do kościoła św. Antoniego Padewskiego z 1640 roku, a od 1891 także miejscem zgromadzeń o charakterze narodowym. Ponadto Czesi chcieli zahamować ekspansję niemieckiego Beskidenvereinu, budującego kolejne schroniska w Beskidach[1].
Decyzja o budowie obiektu zapadła w 1910 roku, podczas obrad czeskiej Beskidzkiej Wspólnoty Śląska (Beskydská jednota slezská). Jeszcze wcześniej, bo od 1899 roku czynione były starania o zakup parceli na Małej Praszywej. Tę udało się nabyć dopiero w 1912 roku. Powstał projekt budynku autorstwa Jožy Dvořáka, a całość prac oszacowano na 23 000 koron austro-węgierskich. Inwestycji nie udało się jednak zrealizować z uwagi na wybuch I wojny światowej[1].
Do idei budowy obiektu powrócono po powstaniu Czechosłowacji. Reaktywowana organizacja, która zmieniła nazwę na Podbeskidzką Wspólnotę Śląska (Pobeskydská jednota slezská), w grudniu 1919 roku podjęła decyzję o budowie pierwszego czeskiego schroniska w Beskidach. Wielkim zwolennikiem inwestycji był przewodniczący Wspólnoty Jan Valeček – zapalony turysta i narciarz. Budynek powstał w ciągu pięciu miesięcy – od 11 kwietnia do 2 października 1921 roku za kwotę 273 300 koron. Budowę wsparł sam czechosłowacki prezydent, Tomáš Masaryk, ofiarowując kwotę 5000 koron. Otwarcie schroniska nastąpiło 2 października 1921 roku, a jego pierwszym gospodarzem został karczmarz Tesárek[1].
Jakiś czas później przeszło na własność frydeckiego oddziału Klubu Czechosłowackich Turystów (KČST). Po zajęciu Zaolzia w 1938 roku schronisko odebrano KČST i oddano w zarząd Oddziału Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego w Cieszynie, a później jego koła w Orłowej[2][3]. W 1948 zostało upaństwowione i do majątku Klubu Czeskich Turystów powróciło w 1989[4].
W lutym 2015 roku, kiedy gospodarzem został Martin Stiller, budynek był w złym stanie technicznym. Wkrótce schronisko przeszło trzymiesięczny remont, którego koszt oszacowano na pół miliona koron[5][4]. Z kolei w czerwcu 2016 roku ponownie (po czterdziestu latach przerwy) otwarto dla gości obiektu wieżę widokową[6]. Na przestrzeni siedmiu lat – do obchodów setnej rocznicy powstania – przy pracach remontowych udział wzięło około 500 wolontariuszy[4].
Warunki bytowe[edytuj | edytuj kod]
Schronisko oferuje noclegi w pokojach 2–9 osobowych ze wspólnym węzłem sanitarnym. W obiekcie znajduje się restauracja oraz wieża widokowa na jego szczycie[7].
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
Dobratice pod Prašivou – Chata Prašivá – Chata na Kotaři – Ropiczka (918 m n.p.m.) – Velký Lipový (999 m n.p.m.) – Ropica (1082 m n.p.m.) – Kolářova chata Slavíč – Úspolka (przyst. aut)
Ligotka Kameralna – Chata Prašivá – Ligota Górna – Raszkowice
Prażmo – Chata Prašivá
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Historie chaty Prašivá [online], Chata Prašivá [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-01] (cz.).
- ↑ Ryszard Bogdziewicz, Schroniska karpackie od Beskidu Śląskiego do Czarnohory w latach 1874–1945, wyd. I, Lublin: Drukarnia i Wydawnictwo Akademickie WSSP im. Wincentego Pola, 2012, s. 138, ISBN 978-83-60594-24-7, OCLC 956614813 (pol.).
- ↑ Mieczysław Orłowicz, Wrażenia z Beskidów Jabłonkowskich (Dokończenie), Kazimierz Saysse-Tobiczyk, Adam Zieliński (red.), „Jedziemy” (21), Wydawnictwo Ligi Popierania Turystyki, 11 czerwca 1939, s. 7 (pol.).
- ↑ a b c Darek Štalmach, Nejstarší chata KČT v Beskydech slaví sto let. Prašivou zachránili turisté [online], idnes.cz, 15 września 2021 [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2022-12-18] (cz.).
- ↑ Josef Gabzdyl, Dobrovolníci obnovují beskydskou chatu, Prašivá otevře v květnu [online], idnes.cz, 25 marca 2015 [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2024-05-04] (cz.).
- ↑ Beskydská chata Prašivá po více než čtyřiceti letech otevře rozhlednu [online], idnes.cz, 6 czerwca 2016 [dostęp 2024-05-04] [zarchiwizowane z adresu 2023-12-09] (cz.).
- ↑ Chata Prašivá [online], Klub Czeskich Turystów [dostęp 2024-05-04] (cz.).