Churuł
Churuł (mong. хурэ, kałm. хурул, ros. хурул) – świątynia buddyjska w Kałmucji; klasztor w kałmuckiej (ojrackiej) wersji lamaizmu (buddyzmu tybetańskiego) tradycji gelug[1].
Nazwa churuł pochodzi od mongolskiego chure – koło, ogrodzenie. Początkowo nazwa oznaczała duże świątynie buddyjskie w Mongolii, Tuwie, a także w Buriacji. Z czasem w Buriacji nazwa chure została zmieniona na dacan. Buddyzm i churuły zostały wprowadzone w Kamucji przez lamę i nauczyciela pisma kałmuckiego – Zaję Panditę.
Historycznie rzecz biorąc, khurule odgrywały ważną rolę w życiu duchowym i kulturalnym Kałmuków. Klasztory miały być nie tylko miejscem kultu, ale także instytucją nauki, w której ludzie studiowali dharmę i medycynę indyjsko-tybetańską. W churułach przechowywano święte teksty buddyjskie, książki o medycynie i cenne akcesoria rytualne. Wiele książek sprowadzono z Tybetu, Chin i Mongolii[2].
Wiele churułów zostało zniszczonych w okresie rządów stalinowskich w wyniku walki ideologicznej z religią[3].
Znane churuły[edytuj | edytuj kod]
-
![Centralny Churuł(inne języki) (Centralny Churuł „Złoty Klasztor Buddy Szakjamuni”[4], Centralnyj Churuł[5], Złoty Klasztor Buddy Siakjamuni[6]) w Eliście](//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/7/7e/Golden_Temple_Elista.jpg/110px-Golden_Temple_Elista.jpg)
Centralny Churuł (Centralny Churuł „Złoty Klasztor Buddy Szakjamuni”[4], Centralnyj Churuł[5], Złoty Klasztor Buddy Siakjamuni[6]) w Eliście -
Siakiusn-Siumie w Eliście -
Churuł Choszeutowski (churuł Choszutów) we wsi Riecznoje (rejon charabalinski obwodu astrachańskiego) -
Churuł w mieście Kyzył
![Centralny Churuł(inne języki) (Centralny Churuł „Złoty Klasztor Buddy Szakjamuni”[4], Centralnyj Churuł[5], Złoty Klasztor Buddy Siakjamuni[6]) w Eliście](/wiki/Plik:Golden_Temple_Elista.jpg)
_%D0%BA%D0%B0%D0%BB%D0%BC%D1%8B%D1%86%D0%BA%D0%B8%D0%B9_%D0%A5%D0%BE%D1%88%D0%B5%D1%83%D1%82%D0%BE%D0%B2%D1%81%D0%BA%D0%BE%D0%B3%D0%BE_%D1%85%D1%83%D1%80%D1%83%D0%BB%D0%B0,_%D0%A0%D0%B5%D1%87%D0%BD%D0%BE%D0%B5,_%D0%90%D1%81%D1%82%D1%80%D0%B0%D1%85%D0%B0%D0%BD%D1%81%D0%BA%D0%B0%D1%8F_%D0%BE%D0%B1%D0%BB%D0%B0%D1%81%D1%82%D1%8C,_%D0%B2%D0%B8%D0%B4_%D1%81%D0%BE_%D1%81%D1%82%D0%BE%D1%80%D0%BE%D0%BD%D1%8B_%D1%81%D0%B5%D0%BB%D0%B0.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kalmyk Buddhism. Europe's Buddhist heritage. khurulproject.com, 2019. [dostęp 2023-03-16]. (ang.).
- ↑ Валерий Павлов, Сегодня мы стали свидетелями еще одной страницы истории Калмыкии – сегодня открылся хурул - Ассоциация «Буддизм в Интернете» [online], buddhist.ru, 24 września 2019 [dostęp 2023-04-03] (ros.).
- ↑ Buddhism in Russia [online], Russian Buddhism on the Internet [dostęp 2023-04-03] (ang.).
- ↑ Dalajlama uważa, że świat wszedł w okres chorób i wzywa ludzi do męstwa. ekai.pl, 2020-11-07. [dostęp 2023-03-16].
- ↑ Элиста (Калмыкия) / Elista (Kałmucja) vol.1. dlaczegorosja.blogspot.com, 2014-12-30. [dostęp 2023-03-16].
- ↑ Любко Дереш / Lubko Deresz. Машины Бога / Maszyny Boga. „Radar”. 8, s. 56-62, 2013-09-08. Kraków: Stowarzyszenie Willa Decjusza. ISSN 2081-4577. [dostęp 2023-03-16].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Stanisława Budzisz-Cysewska. Buddyści z wielkiej płyty. „Poznaj Świat”. 1, 2017. ISSN 2081-4577. [dostęp 2023-03-16].