Climactichnites

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Climactichnites wilsoni – ślady na powierzchni osadu pochodzące z kambru, Blackberry Hill, Wisconsin
Climactichnites youngi – jamki wśród ossadów, kambr, Blackberry Hill, Wisconsin

Climactichnites – enigmatyczna kambryjska skamieniałość utworzona na lub w piasku około 510 milionów lat temu. Interpretowano ją na wiele sposobów w przeszłości, obecnie uznaje się ją za skamieniałość śladową ślimakowatego stworzenia, poruszającego się poprzez pełzanie nad brzegiem lub w jego okolicy albo też ryjącego w osadach.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

W ichnorodzaju wyróżnia się 2 gatunki: C. wilsoni i C. youngi. C. wilsoni obejmuje parzyste boczne mostki pomiędzy którymi leżą falujące pasy i bruzdy zorientowane pod kątem do kierunku ruchu. Natomiast w przypadku C. youngi nie występują parzyste boczne grzebienie, pozostałość składa się tylko z falujących poprzecznych pasów i zmarszczek[1]. Dodatkowa ichnoskamieniałość nazwana Musculopodus uznawana jest czasami za początek śladów Climactichnites, reprezentujący odcisk ciała zwierzę pozostającego w spoczynku[2]. Climactichnites mierzy od 0,8 do 30 cm szerokości, a jego długość może rozciągać się ponad 3 m, co czyni ją największą kambryjską skamieliną[2]. Na podstawie zmierzonych stosunków odcisków Musculopodus długość samego zwierzęcia oszacowano na 69 cm[2].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Obecnie Climactichnites znany jest jedynie z Ameryki Północnej (Missouri, Nowy Jork, Wisconsin w USA, Quebec i Ontario w Kanadzie), część z nich była zalana płytkim równikowym morzem w okresie kambryjskim[2]. Skamieliny znaleziono pośród drobno- i gruboziarnistych piaskowców, reprezentujących piaskowe, nadbrzeżne osady plaż[2]. Ślady zachowały się prawdopodobnie dzięki matom mikrobowym[2].

Interpretacja[edytuj | edytuj kod]

Wczesne próby zinterpretowania skamieliny szukały w niej plechy glonu bądź ciała rurkopława, zostały one łatwo sfalsyfikowane. Climactichnites uważa się obecnie za pozostałość śladów organizmu pouszającego się po bądź wśród osadów[2]. Zwierzę najwidoczniej miało mięsistą stopę, poruszało się poprzez rozciąganie naprzemiennie obu stron swego ciała (a czasami obie strony rozciągały się razem), co powodowało powstanie v-kształtnych poprzecznych pasów[2]. Zwierzę prawdopodobnie pozawione było jakichkolwiek wypustek, które zachowały by się na przekroj trasy w postaci zmarszczek[2]. O ile identyfikacja sprawcy śladów pozostaje przypuszczalna, Climactichnites pozostawiło najprawdopodobniej zwierzę będące dużym mięczakiem przypominającym nagiego ślimaka. Zaobserwowano, że współczesne ślimaki pozostawiają po sobie podobne ślady[2]. Znalezisko to mogło zostać stworzone przez jedno z najwcześniejszych zwierząt, które wyszły na ląd[3]. Wiążący efekt mat mikrobowych na powierzchni osadów widzi się jako czynnik, który przyczynił się do zachowania śladów Climactichnites[2][4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. P.R. Getty, J.W. Hagadorn. Reinterpretation of Climactichnites Logan 1860 to Include Subsurface Burrows, and Erection of Musculopodus for Resting Traces of the Trailmaker. „Journal of Paleontology”. 82 (6), s. 1161–1172, 2008. DOI: 10.1666/08-004.1. (ang.). 
  2. a b c d e f g h i j k P.R. Getty, J.W. Hagadorn. Palaeobiology of the Climactichnites tracemaker. „Palaeontology”. 52 (4), s. 753–778, 2009. DOI: 10.1111/j.1475-4983.2009.00875.x. (ang.). 
  3. R.B. MacNaughton, J.M. Cole, R.W. Dalrymple, S.J. Braddy i inni. First steps on land: Arthropod trackways in Cambrian-Ordovician eolian sandstone, southeastern Ontario, Canada. „Geology”. 30 (5), s. 391–394, May 2002. DOI: <0391:FSOLAT>2.0.CO;2 10.1130/0091-7613(2002)030<0391:FSOLAT>2.0.CO;2. ISSN 0091-7613. Bibcode2002Geo....30..391M. (ang.). 
  4. Getty, P. R. Producing And Preserving Climactichnites. „Geological Society of America Abstracts with Programs”. 38 (7), 2006. [dostęp 2008-06-02]. (ang.).