Cmentarz żydowski w Wadowicach
nr rej. A-661/91 z 8 czerwca 1990 | |
Wadowicki kirkut | |
Państwo | |
---|---|
Miejscowość | |
Adres |
ul. Wojska Polskiego 52 |
Typ cmentarza |
wyznaniowy |
Wyznanie | |
Stan cmentarza |
nieczynny |
Powierzchnia cmentarza |
0,5 ha |
Data otwarcia | |
Zarządca | |
Położenie na mapie Wadowic | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |
Położenie na mapie powiatu wadowickiego | |
Położenie na mapie gminy Wadowice | |
49°53′49″N 19°29′37″E/49,896944 19,493611 |
Cmentarz żydowski w Wadowicach – został założony w 1882 roku[1] i zajmuje powierzchnię 0,5 ha[2]. Nagrobki, wykonane głównie z marmuru i piaskowca, są ozdobione ornamentami i symbolami religijnymi (zwojem Tory, menorą, wskaźnikiem – jadem, gwiazdą Dawida i in.)[2]. Ryte bądź malowane napisy na nich, w większości hebrajskie i łacińskie, są dość zwięzłe i nie dają zbyt wielu informacji o pochowanych[2]. Cmentarz jest otoczony murowanym ogrodzeniem[3] .
Na cmentarzu znajduje się ok. 450 nagrobków[1][4], a nad nimi góruje granitowy pomnik, poświęcony pamięci Żydów z Wadowic, Cieszyna, Katowic, Żywca, Bielska, Dziedzic, Czechowic, Andrychowa, Kęt, Suchej Beskidzkiej i Zatora, którzy przebywali w wadowickim getcie, a następnie zostali zamordowani w obozach zagłady[1].
Zachowały się nagrobki trzech prezesów wadowickiej gminy żydowskiej: Izraela Hupperta (zm. 1917), Izydora Daniela (zm. 1919) oraz Zachariasza Klugera (zm. 1937)[1].
Cmentarz znajduje się w Wadowicach, przy ul. Wojska Polskiego 52, na terenach należących obecnie do Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej[5] .
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Tatka 1987 ↓, s. 58.
- ↑ a b c Tatka 1987 ↓, s. 57.
- ↑ Burchard 1990 ↓.
- ↑ P. Burchard podaje liczbę ok. 150 zachowanych nagrobków.
- ↑ System Informacji Przestrzennej ↓.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Rafał Tatka: Cmentarz żydowski. W: Wadowickie ślady historii. Red. Zbigniew Jurczak. Wadowice: Towarzystwo Miłośników Ziemi Wadowickiej, 1987, s. 57–62.
- Przemysław Burchard: Pamiątki i zabytki kultury żydowskiej w Polsce. Warszawa: 1990, s. 201.
- System Informacji Przestrzennej. Urząd Miejski w Wadowicach. [dostęp 2017-12-24].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Cmentarz żydowski w Wadowicach na portalu Wirtualny Sztetl