Cmentarz prawosławny w Szczytach-Dzięciołowie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cmentarz prawosławny
w Szczytach-Dzięciołowie
Obiekt zabytkowy nr rej. A-83 z 14.11.1990[1].
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Miejscowość

Szczyty-Dzięciołowo

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

prawosławne

Stan cmentarza

czynny

Data otwarcia

II poł. XVIII w.[1]

Zarządca

Parafia Ścięcia Głowy św. Jana Chrzciciela w Szczytach-Dzięciołowie

Położenie na mapie gminy Orla
Mapa konturowa gminy Orla, blisko górnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz prawosławnyw Szczytach-Dzięciołowie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Cmentarz prawosławnyw Szczytach-Dzięciołowie”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz prawosławnyw Szczytach-Dzięciołowie”
Położenie na mapie powiatu bielskiego
Mapa konturowa powiatu bielskiego, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Cmentarz prawosławnyw Szczytach-Dzięciołowie”
Ziemia52°44′37″N 23°21′22″E/52,743611 23,356111

Cmentarz prawosławny w Szczytach-Dzięciołowie – zabytkowa nekropolia prawosławna w Szczytach-Dzięciołowie.

Cmentarz został wytyczony i utworzony przed powstaniem cerkwi parafialnej, która jest położona w jego obrębie. Oznaczałoby to, że powstał najpóźniej w XVIII w. Według badań B. Rudkowskiego najstarszy zachowany na jego terenie nagrobek pochodzi z 1800 i położony jest na miejscu pochówku kobiety o imieniu Jelena. Ewidencja konserwatorska wskazuje natomiast, że najstarszy datowany nagrobek pochodzi z 1878. W obrębie nekropolii przetrwała grupa nagrobków z II połowy XIX w. i początku wieku XX. Są to pomniki kamienne, z krzyżami z kutej stali. W 1986 na cmentarzu znajdowało się również siedem krzyży drewnianych o wartości zabytkowej, w tym jeden z datą 1889[2].

Na cmentarzu zachowały się nagrobki zmarłych z rodziny Wiewiórowskich, właścicieli dworu w Szczytach[2], którzy w 1864 przeszli na prawosławie[3]. W najbliższym sąsiedztwie cerkwi chowano natomiast proboszczów parafii szczytowskiej. Znajdują się tam groby rodzinne Goworskich, Kulczyckich i Czystowskich, jak również kilka nagrobków, na których pierwotne inskrypcje nie są już czytelne. W pobliżu świątyni zachowały się również krzyże wotywne, z których najstarszy ufundowali w 1873 dwaj chłopi z Krzywej. W obrębie cmentarza rosną lipy; niektóre z nich posiadają status pomnika przyrody[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podlaskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023.
  2. a b c Sosna G., Fionik D.: Szczyty. Dzieje wsi i parafii. Bielsk Podlaski: Białoruskie Towarzystwo Historyczne, 2005, s. 301–302. ISBN 83-60456-01-1.
  3. Sosna G., Fionik D.: Szczyty. Dzieje wsi i parafii. Bielsk Podlaski: Białoruskie Towarzystwo Historyczne, 2005, s. 102. ISBN 83-60456-01-1.