Cyclaneusma niveum
.jpg) Owocniki na igle sosny | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Cyclaneusma niveum |
| Nazwa systematyczna | |
| Cyclaneusma niveum (Pers.) DiCosmo, Peredo & Minter Eur. J. For. Path. 13(4): 210 (1983) | |
.jpg)
Cyclaneusma niveum (Pers.) DiCosmo, Peredo & Minter – gatunek grzybów należący do klasy patyczniaków (Leotiomycetes)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Cyclaneusma, Marthamycetaceae, Chaetomellales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1822 r. Christiaan Hendrik Persoon, nadając mu nazwę Stictis nivea. Obecną nazwę nadali mu Frank DiCosmo, H.L. Peredo i David William Minter w 1983 r.[1]
- Lophodermium gilvum Rostr. 1883
- Naemacyclus niveus (Pers.) Fuckel ex Sacc. 1884
- Propolis nivea (Pers.) Fr. 1849
- Schmitzomia nivea (Pers.) De Not. 1864
- Stictis nivea Pers. 1822[2].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Apotecja (miseczki) występujące w rozproszeniu na górnej i dolnej stronie zbrązowiałych igieł sosny. Mają eliptyczny kształt, długość 320–950 µm i są tego samego koloru co igła. Na etapie niedojrzałych apotecjów na igłach sosny występują poprzeczne, szerokie, czerwonawo-brązowe strefy. Po osiągnięciu dojrzałości apotecja otwierają się przez pojedyncze podłużne pęknięcie, podnosząc tkankę igły po obu stronach w jednym lub zwykle dwóch dobrze zaznaczonych płatach i odsłaniając tarczkę o barwie od białej do kremowej. Środkowa część hymenium bez epitecjum. Hypotecjum nie jest poczerniałe[3].
- Cechy mikroskopowe
Worki unitunikowe, cylindryczne, o długości 100–130 µm, szerokości 11–13 µm, z ośmioma zarodnikami ułożonymi w pęczkach i czasami skręconych w spiralę w worku. Askospory nitkowate, szkliste, 2-przegrodowe, gładkie, długości 75–120 µm, szerokości 2,5–3,5 µm, zazwyczaj lekko wygięte, jak bumerang. Parafizy nitkowate, rozgałęzione na wierzchołkach, bez przegród, szkliste, proste, gładkie, z nienabrzmiałymi końcami. Pyknidia głęboko osadzone w igle, mniej więcej kuliste, o średnicy 100–220 µm, ze ścianami złożonymi ze szklistych, pseudoparenchymatycznych komórek o średnicy 3–4 µm. Komórki konidiotwórcze prawdopodobnie fialidowe. Konidia sierpowate, o długości 12–16 µm i szerokości około 1 µm[3].
- Rozprzestrzenianie
Infekcji dokonują unoszące się w powietrzu askospory podczas deszczu lub wilgotnej pogody[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Stanowiska Cyclaneusma niveum podano na Nowej Zelandii i na wszystkich kontynentach poza Antarktydą[4]. W Polsce M. A. Chmiel w 2006 r. przytoczyła 2 stanowiska[5].
Występuje na opadłych na ziemię igłach sosny (Pinus)[5]. Grzyb saprotroficzny i prawdopodobnie słaby pasożyt różnych gatunków sosny[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-01-24] (ang.).
- ↑ a b c d D.W. Minter, C.S. Millar, Naemacyclus niveus, „CMI Descriptions of Pathogenic Fungi and Bacteria”, 660 (1–2), Mycobank, 1980 [dostęp 2023-01-24].
- ↑ Występowanie Cyclaneusma niveum na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-01-24].
- ↑ a b Maria Alicja Chmiel, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów workowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany PAN, 2006, ISBN 978-83-89648-46-4.