Czesław Mackiewicz-Makowski
 pułkownik
| |
| Data i miejsce urodzenia |
1920 |
|---|---|
| Data śmierci |
2016 |
| Przebieg służby | |
| Formacja |
Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego |
| Stanowiska |
zast. dyrektora Departamentu I KdsBP (1955-1956) |
Czesław Mackiewicz, od 1962 Czesław Mackiewicz-Makowski, od 1972 Czesław Makowski (ur. 1920, zm. 2016[1]), – funkcjonariusz UB i SB w stopniu pułkownika/pułkownika MO. Zastępca szefa wywiadu w latach 1955-1956 i 1961-1964.
Oficer wywiadu PRL pracujący w Londynie, Waszyngtonie i Kairze. Ojciec Aleksandra Makowskiego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Pochodził ze Zdunowa pod Płońskiem (według innych źródeł – z podwarszawskiej Falenicy). Pracował jako szewc w Warszawie. Należał do Batalionów Robotniczych. Po upadku stolicy w 1939 r. udał się do Lwowa, gdzie pracował przez pewien czas, po czym w marcu 1940 r. wyjechał do Nowokuźniecka, gdzie pracował jako tokarz w kombinacie; był tam członkiem komitetu organizacyjnego Komsomołu.
Skierowany w 1943 r. do wojska, należał do 1 Korpusu Polskiego w ZSRR. Już w styczniu 1944 r. był zastępcą dowódcy kompanii ds. polityczno-wychowawczych, a w lutym 1944 r. ukończył z pierwszą lokatą Szkołę Oficerów Polityczno-Wychowawczych w Moskwie. Później skierowano go do szkoły NKWD w Kujbyszewie.
W lipcu 1944 r. wstąpił do nowo utworzonego Resortu Bezpieczeństwa Publicznego PKWN i został adiutantem szefa tego resortu Stanisława Radkiewicza.[2][3]
Praca w UB[edytuj | edytuj kod]
W czerwcu 1945 r. Mackiewicza skierowano do UB w Poznaniu, gdzie zajmował się walką z podziemiem niepodległościowym (w tym WiN i pozostałościami rozwiązanej Armii Krajowej). Był kierownikiem sekcji w Wydziale I. Później został naczelnikiem Wydziału III, a następnie wojewódzkim zastępcą szefa UB. Z pracy w UB w Poznaniu znał się z Mirosławem Czempińskim, ojcem Gromosława.
W 1948 r. przeniesiono go do centrali Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego w Warszawie. Wg stanu na rok 1950 był naczelnikiem jednego z wydziałów Departamentu I. Jednak w roku 1951 dyrektor Departamentu VII, czyli wywiadu, poprosił o przeniesienie Mackiewicza do swojego departamentu (na stanowisko naczelnika jednego z wydziałów). Od maja 1952 r. naczelnik Wydziału I Departamentu VII MBP (wywiad nielegalny, czyli agenci bez przykrycia dyplomatycznego).
Od marca 1955 do września 1956 zastępca szefa wywiadu (zastępca dyrektora Departamentu I KdsBP).[2][3] W tym czasie udało się sprowadzić z Londynu do kraju dwóch czołowych emigracyjnych polityków: premiera rządu RP na uchodźstwie Hugona Hankego, a później byłego premiera rządu RP na uchodźstwie Stanisława Cata-Mackiewicza.[3] Stanowiło to znaczny sukces propagandowy PRL. Obecnie wiadomo, że Hanke był agentem wywiadu PRL już od lipca 1952 r., zaś Cat-Mackiewicz otrzymywał od wywiadu PRL pieniądze.
Praca w SB[edytuj | edytuj kod]
W latach 1957-1961 był I sekretarzem ambasady PRL w Londynie, a faktycznie kierownikiem rezydentury wywiadu. Przypisuje mu się pseudonim "Sulma".
Po powrocie do kraju był ponownie zastępcą szefa wywiadu (zastępca dyrektora Departamentu I MSW; grudzień 1961 - styczeń 1964).
W roku 1964 wyjechał do USA, by objąć stanowisko radcy ambasady PRL w Waszyngtonie, a faktycznie kierownika rezydentury wywiadu w Waszyngtonie. Pseudonim: "Ret".
Do kraju wrócił w 1968 r.; został przeniesiony na mało istotne stanowisko, co przypisywał wpływom ludzi Moczara. Po dojściu do władzy ekipy Gierka powrócił do wywiadu i w latach 1972-1977 był kierownikiem punktu operacyjnego w Kairze (ponownie pseudonim "Ret") pod przykryciem radcy ambasady. Na krótki czas w 1978 r., tuż przed odejściem ze służby, po raz trzeci w karierze został mianowany zastępcą szefa wywiadu.[2][3] W roku 1981 wyjechał na placówkę dyplomatyczną do Teheranu, gdzie pozostawał do 1984 r.[4]
Jego syn Aleksander Makowski również został funkcjonariuszem wywiadu PRL.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- D. Kania, J. Targalski, M. Marosz, Resortowe Dzieci. Służby. Fronda, Warszawa 2015. ISBN 978-83-64095-71-9
- M. Majewski, P. Reszka, Zawód: szpieg. Rozmowy z Aleksandrem Makowskim, Wydawnictwo Czarna Owca, Warszawa 2014. ISBN 978-83-7554-813-6
- W. Bagieński, Wywiad cywilny Polski Ludowej w latach 1945–1961. Instytut Pamięci Narodowej, Warszawa 2017. ISBN 978-83-8098-269-7