Czesław Pobóg-Prusinowski

Czesław Pobóg-Prusinowski

Auerbach

kapitan saperów
Data i miejsce urodzenia	16 października 1893 Rudczanny
Data i miejsce śmierci	31 marca 1924 Poznań
Przebieg służby
Lata służby	1914–1924
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	XIV Batalion Saperów
Stanowiska	dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa powstanie wielkopolskie III powstanie śląskie wojna polsko-ukraińska wojna polsko-bolszewicka
Odznaczenia

Grób Czesława Pobóg-Prusinowskiego

Czesław Pobóg-Prusinowski, ps. „Auerbach” (ur. 16 października 1893 w Rudczannach, zm. 31 marca 1924 w Poznaniu) – kapitan saperów Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Urodził się 16 października 1893 w Rudczannach, w ówczesnych Prusach Wschodnich, w rodzinie Zygmunta, znanego przemysłowca z Kruszwicy i Elżbiety z Gradowskich. Po ukończeniu gimnazjum w Inowrocławiu kontynuował naukę w szkole budowlanej w Poznaniu.

W czasie I wojny światowej został wcielony do Armii Cesarstwa Niemieckiego (1914–1918). Walczył na froncie zachodnim początkowo jako artylerzysta, a następnie obserwator lotniczy i saper. Awansował na podporucznika. Był jednym z organizatorów i uczestników powstania wielkopolskiego w Kruszwicy. Od stycznia 1919 przydzielony do I batalionu saperów wielkopolskich jako dowódca 1 kompanii. W lutym 1919 roku jako szef sztabu Grupy generała Konarzewskiego wziął udział w walkach o Lwów. Następnie od 27 lipca 1920 dowodził kompanią XIV Batalionu Saperów na wojnie z Ukraińcami i bolszewikami. Wyróżnił się 14 sierpnia 1920 roku w walce pod Okuniewem prowadzonej w ramach Bitwy Warszawskiej.

„Według przełożonych był wzorem żołnierza-rycerza, zachowującego zimną krew i utrzymującego porządek w szeregach /.../ 13 VIII t.r. w rejonie wsi Okuniewo jako dowódca batalionu przyczynił się do odparcia natarcia bolszewików i umożliwił przegrupowanie 21 pp”. Za tę postawę został odznaczony Orderem Virtuti Militari.

Od grudnia 1920 do stycznia 1921 pełnił obowiązki dowódcy XXIII batalionu saperów w Poznaniu. Od lutego 1921 działał na terenie Górnego Śląska. W trakcie III powstania jako dowódca grupy destrukcyjnej „UE”, a następnie dowódca grupy fortyfikacyjno-operacyjnej „Wschód”.

Po zakończeniu działań wojennych odbył roczne przeszkolenie wojskowo-techniczne w Kościuszkowskim Obozie Szkolnym Saperów w Warszawie. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 i 81. lokatą w korpusie oficerów inżynierii i saperów. Jego oddziałem macierzystym był wówczas 1 pułk saperów w Wilnie. W listopadzie 1922 został zatwierdzony na stanowisku dowódcy XVII batalionu saperów w Poznaniu. W 1923 objął dowództwo XIV batalionu saperów w Poznaniu i jednocześnie pełnił funkcję referenta technicznego 14 Dywizji Piechoty.

Utonął 31 marca 1924 w Poznaniu w czasie działań przeciwpowodziowych na rzece Warta. Msza żałobna odbyła się w poniedziałek 7 kwietnia 1924 o godz. 17.00 w kościele garnizonowym w Poznaniu. Zwłoki kapitana Prusinowskiego zostały odnalezione w środę 16 kwietnia 1924 w odległości około 200 m od miejsca, w którym utonął. Pochowany następnego dnia na Cmentarzu Garnizonowym w Poznaniu (kwatera 5, miejsce 328). Kondukt maszerował z kaplicy Szpitala Okręgowego Nr 7. „Trumnę, pokrytą licznymi wieńcami umieszczono na pontonie, zaraz za nią prowadzono konia śp. kapitana Prusinowskiego”. W ceremonii pogrzebowej wziął udział między innymi prezydent Poznania Cyryl Ratajski. Pomnik nagrobny na cmentarzu ufundowali żołnierze 7 pułku Saperów Wielkopolskich.

Był kawalerem.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 8178
• Krzyż Niepodległości – pośmiertnie 6 czerwca 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”
• Krzyż Walecznych nr 1920
• Srebrny Krzyż Zasługi – pośmiertnie 30 grudnia 1924 „za pełną poświęcenia i z narażeniem życia niesioną pomoc w czasie powodzi wiosennej w 1924 roku”
• Krzyż Obrony Lwowa
• Odznaka Pamiątkowa Frontu Litewsko-Białoruskiego

Bibliografia

• Prusinowski (Pobóg-Prusinowski) Czesław. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari, sygn. I.482.39-3034 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-03-18].
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
• Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Witold Mańkowski: Zarys historji wojennej 7-go Pułku Saperów Wielkopolskich. Warszawa: Główna Drukarnia Wojskowa, 1934, seria: Zarys historii wojennej formacji polskich 1918–1920.
• Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.