Danuta Hiż
| Pełne imię i nazwisko |
Danuta Maria Hiż |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci |
29 grudnia 2015 |
| Zawód, zajęcie |
filozofka, matematyczka |
Danuta Maria Hiż z domu Wicentowicz (ur. 23 marca 1919, zm. 29 grudnia 2015) – polska filozofka i matematyczka, przez większą część życia aktywna w Stanach Zjednoczonych, porucznik Armii Krajowej, uczestniczka powstania warszawskiego. Żona filozofa Henryka Hiża.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Była córką Edmunda (1889–1977) i Marii (1890–1980) Wicentowiczów.
W latach 30. była aktorką Teatru Szkolnego Instytutu Reduty, gdzie poznała swojego przyszłego męża Henryka Hiża[1]. Rozpoczęła studia filozoficzne na Uniwersytecie Warszawskim, gdzie uczęszczała m.in. na wykłady Tadeusza Kotarbińskiego.
Po wybuchu II wojny światowej działała w polskim ruchu oporu. Wstąpiła w szeregi Armii Krajowej. W 1943 roku poślubiła Hiża. W 1944 roku wzięła udział w powstaniu warszawskim w stopniu porucznika[2]. Po upadku powstania trafiła dla obozu dla kobiet-oficerów AK[1].
Zapisała się na studia filozoficzne na Université Libre w Brukseli, gdzie kształciła się wraz z mężem m.in. pod kierunkiem Chaïma Perelmana[1]. W 1946 roku uzyskała tam magisterium (licence en philosophie)[1]. W tym samym roku wyjechała wraz z mężem do Stanów Zjednoczonych, równocześnie z powojenną falą wschodnioeuropejskich emigrantów i uchodźców.
Powróciła do Polski, gdzie w latach 1949–1950 Henryk Hiż wykładał na Uniwersytecie Warszawskim i Uniwersytecie Łódzkim. W 1950 roku wyjechali z powrotem do USA. Mieszkali w Nowym Jorku, Salt Lake City i przez kilkadziesiąt lat w Filadelfii. Prowadzili dom „zawsze gościnny dla przybyszów z Polski”[3].
Danuta Hiż była recenzentką szeregu prac swojego męża, a także innych akademików z jego kręgu. Opublikowała kilka artykułów. Filozof Charles H. Kahn zadedykował małżeńśtwu Hiżów swoją książkę The Verb „be” in Ancient Greek[3].
Jej listy do redakcji były publikowane na łamach The New York Times[4][5][6].
Zmarła 29 grudnia 2015. Została pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w grobowcu rodzinnym (kwatera LX, rząd płd., miejsce 23).
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- A program for applying the principle of parsimony in multiple regression (współautorzy: James B. Bartoo, Donald T. Laird)
- Transformational Decomposition: A Simple Description of an Algorithm for Transformational Analysis of English Sentences (artkyuł pokonferencyjny, Second Conference Internationale Sur Le Traitement Automatique Des Langues, COLING 1967, Grenoble, France, August 1967; współautor Aravind Joshi)
Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]
W 2010 roku Polskie Towarzystwo Semiotyczne ustanowiło Nagrodę im. Henryka i Danuty Hiżów[7] jako „indywidualną nagrodę pieniężną przyznawaną w drodze konkursu za najlepszą pracę poświęconą filozofii języka i teorii znaku”[8]. Fundusz Nagrody stanowią środki finansowe ofiarowane przez Hiżów jednemu z zaprzyjaźnionych polskich małżeństw, które następnie przekazało te środki Polskiemu Towarzystwu Semiotycznemu[8].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Henryk Hiż: Mój życiorys (jeszcze nie cały). W: Fragmenty filozoficzne ofiarowane Henrykowi Hiżowi w siedemdziesiątą piątą rocznicę urodzin. Jerzy Pelc (red.). T. XXIII. Warszawa: Zakład Semiotyki Logicznej Uniwersytetu Warszawskiego, Polskie Towarzystwo Semiotyczne, 1992, s. 11–18, seria: Biblioteka Myśli Semiotycznej.
- ↑ Danuta Hiż. Muzeum Powstania Warszawskiego. [dostęp 2020-02-19].
- ↑ a b Jan Woleński: Słowo wstępne. W: Henryk Hiż: Wybór pism. Warszawa: Aletheia, 2013, s. 7–14.
- ↑ Poland: A Crisis That Need Not Have Happened; 'Those Callous Banks'. The New York Times, 20 grudnia 1981. s. 16. [dostęp 2020-02-19].
- ↑ Medicine for Iraq. The New York Times, 8 marca 1991. s. 28. [dostęp 2020-02-19].
- ↑ How to Engage Russia. The New York Times, 5 marca 1998. s. 28. [dostęp 2020-02-19].
- ↑ Semiotics in Poland. SemiotiX, maj 2011. [dostęp 2020-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (23 marca 2020)].
- ↑ a b Konkurs o Nagrodę im. Henryka i Danuty Hiżów. „Studia Semiotyczne”. 30 (1), 2016.