Danuta Naruszewicz-Lesiuk

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Danuta Naruszewicz-Lesiuk
Państwo działania

Polska

Data i miejsce urodzenia

1931-06-22
Dokszyce

Data i miejsce śmierci

2023-05-03
Warszawa

prof. dr hab. n. med.
Specjalność: epidemiologia, wakcynologia
Alma Mater

Akademia Medyczna w Warszawie

Profesura

1990

państwowy instytut badawczy

Państwowy Zakład Higieny

Danuta Naruszewicz-Lesiuk (ur. 22 czerwca 1931 w Dokszycach, zm. 3 maja 2023[1] w Warszawie) – prof. dr hab. n. med., polska lekarka, epidemiolożka i wakcynolożka. Wieloletnia pracownica Państwowego Zakładu Higieny i członkini redakcji Przeglądu Epidemiologicznego. Brała udział w organizowaniu szczepień przeciwko durowi brzusznemu, błonicy i poliomyelitis, przyczyniając się w ten sposób do zwalczenia epidemii tych chorób zakaźnych.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w Dokszycach jako czwarte dziecko lekarza Aleksego Naruszewicza i nauczycielki Marii Euzebii z Waręskich. W 1934 rodzina przeniosła się do Łunińca, a następnie do Łachwy[2].

Pod okupacją sowiecką rodzina utraciła dom. Naruszewiczom groziła również wywózka, do której jednak nie doszło. We wrześniu 1943, pod okupacją niemiecką, Danuta Naruszewicz, jej rodzice i siostra, która pracowała w aptece, zostali aresztowani za dostarczanie leków partyzantom. Ojciec został rozstrzelany, a siostra zmarła w więzieniu w Grajewie. Danuta Naruszewicz i jej matka zostały wywiezione do Niemiec na roboty przymusowe. Po pobycie w obozie przejściowym w Dachau Danuta Naruszewicz pracowała przez kilka miesięcy w Monachium, najpierw w fabryce margaryny, potem w fabryce sucharów. Wykupiona przez rodzinę, w marcu 1944 zamieszkała u ciotki Jadwigi z Waręskich Rykowskiej w Warszawie, gdzie w ramach tajnych kompletów zaczęła się przygotowywać do egzaminu do gimnazjum. Po powstaniu warszawskim wraz z rodziną trafiła do obozu przejściowego w Pruszkowie, a później do Piotrkowa. Do Warszawy wróciła na przełomie lutego i marca 1945[2].

Zdała maturę w Liceum im. Klementyny Hoffmanowej, jednak z powodu niewłaściwego pochodzenia i braku członkostwa w ZMP nie dostała się na studia. Przez rok pracowała w Centrali Sprzętu Budownictwa. W 1951 rozpoczęła studia na Oddziale Sanitarno-Higienicznym Akademii Medycznej[2].

W 1955 zaczęła pracować pod kierunkiem Jana Karola Kostrzewskiego w Zakładzie Epidemiologii Państwowego Zakładu Higieny[2][3]. Zdobyła tam specjalizację z chorób zakaźnych i epidemiologii drugiego stopnia, po czym na Akademii Medycznej obroniła doktorat na temat szczepień przeciwko durowi brzusznemu. Jej habilitacja dotyczyła szczepień przeciwko odrze[2].

W latach pięćdziesiątych brała udział w organizacji szczepień przeciwko błonicy, durowi brzusznemu i polio. Koordynowała przede wszystkim działania na miejscu, pracując w Zakładzie Epidemiologii, choć była też wysyłana w teren, by kontrolować przebieg szczepień przeciwko polio[2][3][4]. Wielokrotnie wyjeżdżała służbowo do Związku Radzieckiego, ale mimo starań nie otrzymała nigdy paszportu na wyjazd naukowy na Zachód[2].

Od 1967 (aż do 2000) kierowała Studium Sanitarno-Higienicznym, dydaktycznym oddziałem Państwowego Zakładu Higieny[3]. Od 1976 była sekretarzem ds. nauki w PZH[2]. Koordynowała prace nad wprowadzeniem w zmian w organizacji i finansowaniu badań naukowych[3].

W 1971, po wybuchu epidemii cholery w Astrachaniu, należała do grupy, której zadaniem było przeprowadzenie badań nad tą chorobą na wypadek pojawienia się jej w Polsce. Kiedy ogłoszono alarm choleryczny, Danuta Naruszewicz-Lesiuk zajmowała się sprawdzaniem przygotowania szpitali na wypadek epidemii oraz szkoleniem służb, za co otrzymała brązowy medal "Za Zasługi dla Obronności Kraju"[4].

Była sekretarzem zespołu koordynującego Międzyresortowy problem MR-12 pod nazwą ”Wpływ skażeń środowiska na zdrowie i życie człowieka”, przewodniczącą terenowej komisji do badań nadzoru nad badaniami na ludziach (później przekształconej w Komisję Etyki Badań Naukowych), a także członkinią Rady Sanitarno-Epidemiologicznej przy Głównym Inspektorze Sanitarnym, Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych, Rady Naukowej Instytutu Gruźlicy i Chorób Płuc oraz Komitetu Ekologii Człowieka PAN. Przez 25 lat pracowała w redakcji Przeglądu Epidemiologicznego. Również później, w ramach działalności społecznej, do 2018 pełniła funkcję zastępcy redaktora czasopisma[3].

W 1990 otrzymała tytuł profesora[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Pożegnanie - prof. zw. dr hab. n. med. Danuta Naruszewicz-Lesiuk [online], NIZP PZH - PIB, 5 maja 2023 [dostęp 2023-05-08] (pol.).
  2. a b c d e f g h świadek Danuta Naruszewicz-Lesiuk nagranie AHM_2690 [online], Archiwum Historii Mówionej.
  3. a b c d e Urszula Czajka, Prof. dr hab. n. med. Danuta Naruszewicz-Lesiuk (ur. 22.06.1931 r.) [online], 30 kwietnia 2019.
  4. a b Karolina Zioło-Pużuk, Jak zwalczono choroby zakaźne w PRL i dlaczego wkrótce nie damy sobie z nimi rady [online], 22 września 2017.
  5. Prof. zw. dr hab. Danuta Naruszewicz-Lesiuk, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2021-03-12].