Delonix elata

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Delonix elata
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

bobowce

Rodzina

bobowate

Rodzaj

wianowłostka

Gatunek

Delonix elata

Nazwa systematyczna
Delonix elata (L.) Gamble
Fl. Madras: 396 (1919)[1]
Synonimy
  • Caesalpinia elata (L.) Sw.
  • Poinciana elata L.
  • Poinciana playfairii T.Anderson[1]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Delonix elatagatunek z rodziny bobowatych (Fabaceae) z podrodziny brezylkowych (Caesalpinioideae)[3]. Występuje w północno-wschodniej i wschodniej Afryce (od Egiptu po Tanzanię i Zambię) oraz w południowo-zachodniej Azji (Półwysep Arabski)[1]. Poza tym jest uprawiany, także poza swoim zasięgiem, np. popularnie w Pakistanie i Indiach[4].

W rodzimym zasięgu gatunek ten występuje głównie na wysokości do 1400 m n.p.m., ale zauważony był od poziomu morza do 2000 m, a sporadycznie nawet do 4000 m n.p.m.[5]

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój
Drzewo o wysokości 2,5–15 m. Korę ma gładką, płowożółtą lub szarą, łuszczącą się[6].
Liście
Osiągają do 20 cm długości, są dwukrotnie pierzasto złożone, przy czym odcinków II rzędu, osiągających do ok. 6 cm długości, jest 4–8 par. Na odcinkach tych znajduje się od 10 do 20 listków. Ich blaszka jest równowąskopodługowata, u nasady zbiegająca, na wierzchołku stępiona lub krótko, ostro zakończona, osiąga do 15 mm długości i 3 mm szerokości[4].
Kwiaty
Zebrane w szczytowe grona, przy czym najniższy kwiat ma wyraźnie najdłuższą szypułkę (do 2,5 cm). Kielich jest wąski, skórzasty, jedwabiście owłosiony i osiąga do 3 cm długości. Korona jest początkowo biała, później żółta. Górny płatek jest mniejszy i ciemniejszy od pozostałych płatków (osiąga do 2,5 cm długości). Pręciki osiągają do 10 cm długości, są ciemno zabarwione i owłosione[4].
Owoce
Długie i smukłe strąki, o wymiarach 13–25 × 2–3,7 cm[6]. Zawierają od 4 do 8 nasion[4].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

Drzewa tego gatunku są często uprawiane jako ozdobne. W Indiach gałęzie i liście używane są jako pasza. Drewno wykorzystywane jest do wyrobu mebli. W Pakistanie wierzy się, że dotyk korzenia usuwa ból po ukąszeniu skorpiona[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Delonix elata (L.) Gamble. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-08-14].
  2. Delonix elata, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. Delonix elata (L.) Gamble [online], www.gbif.org [dostęp 2022-08-14] (ang.).
  4. a b c d e Delonix elata in Flora of Pakistan @ efloras.org [online], www.efloras.org [dostęp 2022-08-14].
  5. Delonix elata [online], www.llifle.com [dostęp 2022-08-14].
  6. a b Delonix elata in Global Plants on JSTOR [online], plants.jstor.org [dostęp 2022-08-14].