Deng Shuqun

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Deng Shuqun
邓叔群
Ilustracja
Deng Shuqun nie później niż w 1949 r.
Data i miejsce urodzenia

12 grudnia 1902
Fuzhou

Data śmierci

1 maja 1970

Zawód, zajęcie

mykolog

Narodowość

chińska

Multimedia w Wikimedia Commons
Członkowie Academia Sinica w 1948 roku 23 września 1948 (Deng Shuqun pierwszy z lewej w górnym rzędzie)

Deng Shuqun (chiń. upr. 邓叔群; chiń. trad. 鄧叔群; pinyin Dèng Shūqún; Wade-Giles Teng Shu-ch’ün, ur. 12 grudnia 1902 w Fuzhou, Fujian zm. 1 maja 1970 w Chinach) – chiński mykolog, biolog i taksonomista[1][2].

Urodził się w Fuzhou w prowincji Fujian, w biednej i wielodzietnej rodzinie. Oboje rodzice byli nauczycielami. Otrzymał wczesną edukację podstawową w szkole w Fuzhou. W 1914 roku zdał pomyślnie egzamin na Uniwersytet Tsinghua. Tu studiował przez sześć lat jako student kursu przygotowawczego do Boxer Indemnity Scholarship Program. W 1923 roku wstąpił na Wydział Leśnictwa Kolegium Rolniczego Uniwersytetu Cornella i w ciągu 3 lat uzyskał tytuł licencjata w dziedzinie rolnictwa i tytuł magistra leśnictwa. W tym czasie pracował również na pół etatu jako rolnik i stolarz w podmiejskich gospodarstwach rolnych. Podczas pisania doktoratu na kursach fitopatologii zdobył dwie złote odznaki, odpowiednio Phi Kappa Phi i Sigma Xi, i został zaproszony jako członek do dwóch honorowych towarzystw naukowych. Z tymi wyróżnieniami wrócił do Chin w 1928 roku[3]. W tym też roku obronił doktorat z entomologii[1]. Od 1928 do 1931 roku był profesorem na Uniwersytecie Lingnańskim w Guangzhou, Prywatnym Uniwersytecie w Nankinie i Centralnym Uniwersytecie Narodowym. Zajmował się głównie badaniami dotyczącymi zwalczania chorób ryżu, pszenicy i bawełny, a w międzyczasie uczył także mykologii i patologii roślin[3].

Od wczesnych lat trzydziestych Deng Shuqun skupił się na ekologii leśnictwa. Zorganizował zespół badawczy przy wsparciu grantowym Ministerstwa Rolnictwa i Leśnictwa. W 1939 roku on i jego 12 młodych kolegów spędzili kilka miesięcy na badaniu dziewiczych lasów prowincji Syczuan, Junnan i Xikang w południowo-zachodnich Chinach[3].

Gdy w 1937 roku Japończycy dokonali inwazji na Chiny, Deng Shuqun i jego współpracownicy spakowali i wysłali w 1940 roku przez Półwysep Indochiński ponad 2000 chińskich okazów grzybów do Uniwersytetu Cornella w Stanach Zjednoczonych[3][4].

W 1941 roku Deng wraz z rodziną przeniósł się do Zhuoni w prowincji Gansu, do lasów centralnej części rzeki Tao He. Do Nankinu wrócił w 1946 roku po wygranej przez Chiny wojnie z Japonią. Odbudował laboratorium grzybów i założył laboratorium ekologii lasu w Instytucie Botaniki Academia Sinica. W 1948 roku został akademikiem Academia Sinica. W latach 1950–1955 został tymczasowo mianowany dziekanem Shenyang Agriculture College i wicekanclerzem Northeast Agriculture College. Wtedy cały swój czas i energię poświęcił na budowę tych dwóch nowych uczelni[1][3]. W 1955 roku został ponownie powołany na stanowisko zastępcy dyrektora Instytutu Mykologii Stosowanej Chińskiej Akademii Nauk i dziekana Laboratorium Mykologicznego. W tym samym roku został mianowany członkiem komitetu akademickiego (tzw. Akademików) Chińskiej Akademii Nauk[3].

Za wywiezienie w 1940 roku kolekcji grzybów do Stanów Zjednoczonych, Deng stał się ofiarą prześladowań podczas niszczycielskiej rewolucji kulturalnej (1966-76). Zwolniony z laboratorium, był codziennie bity i prześladowany psychicznie, co zrujnowało jego zdrowie i karierę. Zmarł 1 maja 1970 roku w wieku 67 lat[1][4].

Chiński uczony, prześladowany podczas rewolucji kulturalnej, został uhonorowany 7 listopada 2009 roku, kiedy po ponad siedemdziesięciu latach kolekcja została zwrócona przez Davida Skortona, prezydenta Cornell University, podczas ceremonii w Chińskiej Akademii Nauk[4][5].

Dokonania[edytuj | edytuj kod]

W ciągu pierwszych dziesięciu lat po powrocie do ojczyzny (1928–1938) na podstawie zebranych przez siebie okazów zidentyfikował 1400 taksonów 400 rodzajów grzybów oraz opublikował 34 artykuły naukowe, w których opisano 5 nowych rodzajów i 121 nowych gatunków. W 1939 roku ukazała się jego pierwsza monografia A Contribution to Our Knowledge of the Higher Fungi of China. Ta książka zawiera informacje dotyczące morfologii, żywicieli, zwyczajów i siedlisk o 1391 gatunkach z 23 rzędów, 75 rodzin i z 387 rodzajów spośród Basidiomycota, Ascomycota i Deuteromycota[3].

W czasie pobytu w Zhuoni (1941-1946) zaproponował pełną strategię gospodarki leśnej tego rejonu. Jako pierwszy[1] przedstawił teorię równowagi ekologicznej lasu w celu utrzymania lokalnego systemu ekologicznego korzystnego dla leśnictwa, rolnictwa i hodowli zwierząt oraz zmniejszenia erozji gleby powodowanej powodziami. Jego wysiłki na rzecz ekologicznego leśnictwa w prowincji Gansu są dobrymi przykładami dla jego następców i zostały uznane za „pamiętny kamień milowy”[3].

W latach 1955-1963 prowadził dalej własne badania nad grzybami, zwłaszcza kladu Dikarya. Aby pomóc młodym ludziom pogłębić wiedzę mykologiczną, przetłumaczył i odnowił swoją monografię Fungi of China (Chung-kuo ti chen chün) (opublikowaną w 1939 r. w języku angielskim). W wersji chińskiej dodano 400 tablic, w tym taksonów Phycomycetes i śluzowców, a ogólna liczba sięgnęła 2400 gatunków. Był założycielem Herbarium of Mycology Instytutu Mikrobiologii Chińskiej Akademii Nauk (HMAS), będącego obecnie największym zbiorem okazów grzybów w Azji[1][3].

Standardowy skrót autora Teng służy do wskazania tej osoby jako autora przy cytowaniu nazwy botanicznej[6].

Bibliografia (niektóre najpopularniejsze dzieła)[7][edytuj | edytuj kod]

  • A Contribution to Our Knowledge of the Higher Fungi of China (11 wydań opublikowanych w latach 1939-1988 w języku angielskim).
  • Fungi of China (Chung-kuo ti chen chün) (9 wydań opublikowanych w latach 1964-1996 w języku angielskim i chińskim).
  • Zhongguo de zhen jun (9 wydań opublikowanych w latach 1963-1964 w języku chińskim).
  • Notes on Thelephoraceae and Hydnaceae from China (2 wydania opublikowane w 1935 roku w języku angielskim)
  • Fungi of Peiping (1 wydanie opublikowane w 1933 w języku angielskim).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f Deng Shuqun (1902-1970), [w:] Lawrence R. Sullivan, Nancy Y. Liu, Historical Dictionary of Science and Technology in Modern China. Historical Dictionaries of Asia, Oceania, and the Middle East. Lanham, Maryland: Rowman & Littlefield, 2015, s. 124–125, ISBN 978-0-8108-7854-9 (ang.).
  2. ↑ List of past scientist - Deng Shuqun (1902-1970), [w:] 30 Years' Review of China's Science and Technology (1949 – 1979), Singapore: orld Scientific, 1982, s.278, ISBN 978-9971-950-48-4 (ang.).
  3. ↑ a b c d e f g h i Guojie Li, Prof. Shuchün Teng: a paragon taxonomist of great passion and firm belief, „Protein & Cell”, 9 (12), 2018, s. 983–985, DOI: 10.1007/s13238-016-0348-4, ISSN 1674-800X, PMID: 27909984, PMCID: PMC6251807 [dostęp 2020-12-06] (ang.).
  4. ↑ a b c Taiwan News, Prized mushroom collection returns to China [online], Taiwan News [dostęp 2020-12-06] (ang.).
  5. ↑ Chinese delegation visits campus to reclaim historic fungi collection after 70-year Cornell stewardship [online], Cornell Chronicle [dostęp 2020-12-06] (ang.).
  6. ↑ Index Fungorum - Fungal Name Author Details [online], www.indexfungorum.org [dostęp 2020-12-01] (ang.).
  7. ↑ Têng, Shu-chʻün [online], WorldCat Identities [dostęp 2020-12-01].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Deng_Shuqun&oldid=71796834”