Dom Żołnierza w Jarosławiu

Dom Żołnierza w Jarosławiu.

Dom Żołnierza im. Józefa Piłsudskiego w Jarosławiu - wojskowy dom kultury istniejący w garnizonie jarosławskim w okresie międzywojennym.

Budynek powstał w latach 1926-1933. Pomysłodawcą jego budowy był dr ppłk I. Pawlikowski, natomiast projektantem radny, inżynier architekt Tadeusz Broniewski. Budowę obiektu prowadził początkowo Komitet Budowy Domu Żołnierza, a następnie Zarząd Towarzystwa Domu Żołnierza. 24 stycznia 1925 roku, w celu zdobycia funduszy, towarzystwo zorganizowało w gmachu Kasyna Garnizonowego koncert charytatywny, którego wykonawcami byli artyści-członkowie Towarzystwa Muzycznego im. Fryderyka Chopina. Komitet Budowy Domu Żołnierza reprezentowali dr Marian Lisowiecki i Bruno Gruszka. Znajdowała się w nim m.in. sala widowiskowo-teatralna (ok. 500 miejsc siedzących), sala odczytowa, lokale klubowe, czytelnia dla żołnierzy Garnizonu Jarosław, pomieszczenie biblioteki, stołówka, sale zabaw, pokoje dla przyjezdnych, świetlica żołnierska, siedziba Wojskowego Klubu Sportowego "Ognisko". W parku miejskim zostały zorganizowane Festiwal Wojskowych Orkiestr Dętych i zabawa ogrodowa. Wykonanie prac budowlanych możliwe było dzięki zbiórkom organizowanym pośród społeczności Jarosławia i subwencji Ministerstwa Spaw Wojskowych. Prace budowlane wsparło finansowo Stowarzyszenia Kupców Żydowskich i Gmina Wyznaniowa Żydowska w Jaroslawiu. Otwarcie Domu Żołnierza nastąpiło 19 marca 1933 roku, a jego poświęcenia dokonał 26 września 1933 roku ks. ppłk Walenty Pączek- proboszcz parafii wojskowej. W 1935 roku obiektowi nadano imię Marszałka Polski Józefa Piłsudskiego. W budynku funkcjonował kinoteatr prowadzący projekcje filmów dla żołnierzy garnizonu przy użyciu najnowszej aparatury firmy "Marconi". W okresie okupacji niemieckiej przekształcony został w tzw. Soldatenheim. 25 lipca 1944 Niemcy spalili obiekt podejrzewając, że przebywa w nim st. sierżant Franciszek König. W 1966 w tym samym miejscu zostało wybudowane kino Westerplatte, które przekształcono w aulę Państwowej Wyższej Szkoły Techniczno-Ekonomicznej im. ks. Bronisława Markiewicza w Jarosławiu. Obecnie obiekt znajduje się w prywatnych rękach i jest powoli burzony.

Bibliografia

• Stanisław Piekarski: Domy Żołnierza Polskiego. Warszawa: Ministerstwo Obrony Narodowej, 1997, s. 107-109. ISBN 83-85389-15-6.
• Z życia garnizonu Jarosław. Budowa Domu Żołnierza. Działalność T.W.W. ,,Polska Zbrojna" 1925, nr 5, s. 5.
• Komitet Budowy Domu Żołnierza ,,Głos Jarosławski " 1930, nr 31, s. 3-4.
• Z okazji otwarcia ,,Domu Żołnierza ", ,,Gazeta Jarosławska " 1933, nr 6, s. 2.
• Z życia Garnizonu Jarosław, ,,Polska Zbrojna " 1925, nr 51, s. 5.
• Stan spraw ,,Domów Żołnierza " w kraju, ,,Polska Zbrojna " 1925, nr 176,s. 5.
• S. Piekarski, Domy Żołnierza Polskiego, Warszawa 1997.
• Wielki Festiwal Orkiestr Wojskowych , ,,Express Jarosławski " 1929, nr. 18, s. 2.
• Wielki festiwal, ,,Express Jarosławski " 1929, nr 20, s.3.
• Wielka zabawa ogrodowa, ,,Express Jarosławski " 1929, nr 22, s.2.
• Kronika. Podziękowania, ,,Wiadomości Jarosławskie" 1929, nr. 28, s. 3.
• Zbiórka Stowarzyszenia Kupców Żydowskich na rzecz utworzenia budowy Domu Żołnierza, ,,Tygodnik Jarosławski " 1929, nr. 10, s.3.
• Kronika. Z Rady gminy żyd., ,,Express Jarosławski " 1929, nr 52, s. 3.
• Poświęcenia Domu Żołnierza Polskiego, ,,Express Jarosławski " 1933, nr. 3, s. 3.
• Z okazji otwarcia ,,Domu Żołnierza ", ,,Gazeta Jarosławska " 1933, nr. 6, s.2.
• ,,Express Jarosławski " 1937, nr. 40, s.4.
• Jacek Marian Hołub, Społeczność Jarosławia w latach 1918-1939, Jarosław 2022.