Dom Kowala w Katowicach
 Dom od strony północnej (2020) | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. ks. L. Markiefki 76, |
| Typ budynku | |
| Kondygnacje |
2+1 |
| Ukończenie budowy |
XIX wiek |
| Zniszczono |
13 maja 2021 |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
 50°16′01,6″N 19°02′25,8″E/50,267111 19,040500
| |
Dom Kowala w Katowicach – budynek mieszkalny w Katowicach, położony przy ulicy ks. L. Markiefki 72 (róg z ulicą Kowalską[1]), na terenie dzielnicy Bogucice[2], powstały w XIX wieku[1], zniszczony w wyniku pożaru 13 maja 2021 roku.
Jest to jeden z najstarszych budynków w Bogucicach[3]; pojawiał się już na mapach z lat 80. XIX wieku[3]. W budynku mieszkał kowal Johann Cziosska. Na podwórzu[3], tuż nad otwartym kanałem[4], mieściły się zabudowania jego kuźni. Z czasem posesja stała się własnością pochodzącego z Janowa Jana Szczygła[4]. 13 czerwca 1922 roku dach budynku został strawiony przez pożar[3]. W 1930 roku nieruchomość zakupił Stanisław Lewandowski[3]. Nowy właściciel planował wyburzyć dom, by postawić w jego miejscu modernistyczną kamienicę, ale plany te pokrzyżował wybuch II wojny światowej[4].
W Domu Kowala przed jego opróżnieniem działał m.in. sklep warzywny[5]. 13 czerwca 2021 roku około godziny 13:00 doszło do pożaru poddasza pustego wówczas budynku. W akcji gaśniczej brało udział kilkanaście jednostek ratowniczo-gaśniczych straży pożarnej z Katowic i okolicznych miast. W wyniku pożaru spłonął dach domu. Nikt nie został w wyniku tych wydarzeń poszkodowany[5][6][7].
Z uwagi na nieznane miejsce przebywania właścicieli domu oraz zły stan techniczny, władze miasta postanowiły nie ratować budynku[8]. W maju 2022 roku o planach wyburzenia tzw. Domu Kowala poinformował media katowicki radny Damian Stępień[4].
Dom Kowala to budynek wybudowany w tradycyjnym stylu budownictwa ludowego, murowany z cegły, z kamienną podmurówką, zwieńczony dwuspadowym dachem[1]. Ma on dwie kondygnacje nadziemne i jedną podziemną. Powierzchnia zabudowy budynku wynosi 143 m²[2].
Przed Domem Kowala stoi krzyż przydrożny „Boża Męka” pochodzący z 1887 roku[9].
Dom Kowala nie jest wpisany ani do rejestru zabytków nieruchomych, ani do gminnej ewidencji zabytków miasta Katowice[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Lucyna Sulerzyska, Leszek Danilczyk, Maria Kasprzyk, Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych. Bogucice. Tom I Tekst, Opublikowano w: Miejski System Zarządzania – Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki, Kraków: Pracownie Konserwacji Zabytków „ARKONA” Sp. z o.o. Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej, 1995, s. 210 (pol.).
- ↑ a b c Urząd Miasta Katowice: Miejski System Zarządzania-Katowicka Infrastruktura Informacji Przestrzennej. Zabytki. emapa.katowice.eu. [dostęp 2023-06-23]. (pol.).
- ↑ a b c d e Antoni Steuer, Leksykon bogucki. D [online], www.mhk.katowice.pl [dostęp 2023-06-25] (pol.).
- ↑ a b c d Przemysław Jedlecki: Najstarszy dom Bogucic zostanie wyburzony. Nie wiadomo, gdzie są właściciele. katowice.wyborcza.pl, 2022-05-09. [dostęp 2023-06-25]. (pol.).
- ↑ a b Anna Malinowska: Pożar w jednym z najstarszych budynków w Bogucicach. "Trzeba jakoś zabezpieczyć to, co pozostało". katowice.wyborcza.pl, 2021-06-15. [dostęp 2023-06-25]. (pol.).
- ↑ Pożar poddasza w Katowicach-Bogucicach. silesia24.pl, 2021-06-13. [dostęp 2023-06-25]. (pol.).
- ↑ Szymon Bijak: Pożar w Katowicach. Płonął pustostan przy ul. Markiefki. Z ogniem walczyło kilkanaście zastępów straży pożarnej. katowice.naszemiasto.pl, 2021-06-14. [dostęp 2023-06-25]. (pol.).
- ↑ Mateusz Zarembowicz: Bogucice. Najstarsza dzielnica Katowic. Choć bardzo zaniedbana, to nadal pełna uroku. dziennikzachodni.pl, 2022-05-15. [dostęp 2023-06-25]. (pol.).
- ↑ Boża Męka - Katowice (Bogucice) ul. Markiefki. przydrozne.eu, Jacek Kuczowic. [dostęp 2023-06-25]. (pol.).