Dom przy ul. Górniczej 23 w Tarnowskich Górach
 nr rej. A/631/66 z 28 maja 1966[1][2]
| |
 Budynek przy ul. Górniczej 23 w 2012 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Górnicza 23 |
| Typ budynku |
chata gwarecka |
| Ukończenie budowy |
1821 |
| Zniszczono |
koniec XX – pocz. XXI w. |
| Właściciel |
Adam Okraska[3] |
Położenie na mapie Tarnowskich Gór  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tarnogórskiego  | |
 50°26′26,16″N 18°51′16,99″E/50,440600 18,854719
| |
Dom przy ul. Górniczej 23 w Tarnowskich Górach – wpisana do rejestru zabytków nieruchomych województwa śląskiego[1] chałupa gwarecka z 1821 roku[2] znajdująca się w Tarnowskich Górach, w granicach dzielnicy Śródmieście-Centrum, przy ul. Górniczej naprzeciwko remizy strażackiej[3].
.jpg)
Budynek zbudowany na rzucie prostokąta, parterowy i dwutraktowy, elewacja pierwotnie sześcioosiowa[4]; dwie osie od strony północnej uległy zawaleniu[3]. W osi elewacji znajdowała się przelotowa sień, a w pomieszczeniu na prawo od niej na belkowanym drewnianym stropie była zachowana data budowy domu 1821[5]. Budynek posiadał komin przełazowy, nakryty był dachem naczółkowym krytym papą[4].
Chata wpisana została do rejestru zabytków ówczesnego województwa katowickiego 28 maja 1966 roku[1][2].
Obiekt obecnie jest w ruinie. Zawaleniu uległa jedna z czterech ścian zewnętrznych, fragment ściany frontowej oraz dach. Do czasów współczesnych zachował się jedynie parter, część ściany szczytowej od strony południowej oraz fragmenty ściany zachodniej[3].
Dom przy ul. Górniczej 23 jest jedną z kilku XIX-wiecznych chałup typowych dla wiejskiego budownictwa regionu Tarnowskich Gór. Podobne budynki – w lepszym bądź gorszym stanie – zachowały się na terenie miasta jeszcze m.in. przy ul. Górniczej 39, ul. Kaczyniec 2, ul. Nałkowskiej 5 czy ul. Szymały 1 (dom z 1824 roku, który był własnością Rudolfa von Carnalla[6])[5][2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Rejestr zabytków (NID) ↓.
- ↑ a b c d Gminna Ewidencja Zabytków ↓.
- ↑ a b c d Tarski 2016 ↓.
- ↑ a b Płazak i Przała 1968 ↓, s. 26.
- ↑ a b Krzykowska 2000 ↓, s. 320.
- ↑ Krzykowska 2000 ↓, s. 320–321.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Gminna Ewidencja Zabytków. BIP – Urząd Miejski w Tarnowskich Górach, 2019-10-04. [dostęp 2021-07-22]. (pol.).
- Zofia Krzykowska: Miasto pod panowaniem pruskim i w obrębie II Rzeszy Niemieckiej (1763-1918). Zabytki architektury i sztuki. W: praca zbiorowa pod red. Jana Drabiny: Historia Tarnowskich Gór. Tarnowskie Góry: Muzeum w Tarnowskich Górach, 2000. ISBN 83-911508-3-6.
- Ignacy Płazak, Jan Przała: Katalog zabytków sztuki w Polsce. red. Izabela Rejduch-Samkowa, Jan Samek. T. VI: (województwo katowickie). Cz. zeszyt 12: (powiat tarnogórski). Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk i Wojewódzki Konserwator Zabytków w Katowicach, 1968. ISBN 83-86293-37-3.
- Jacek Tarski: Zabytkowa paranoja przy Górniczej. gwarek.com.pl, 2016-09-29. [dostęp 2021-07-22]. (pol.).
- Rejestr zabytków nieruchomych w województwie śląskim (stan na 31 grudnia 2020 r.). Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2021-07-22]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
| UNESCO[A] | |
|---|---|
| Zamki i pałace | |
| Obiekty sakralne |
|
| Pozostałe budynki |
|
| Zabytkowe parki | |
| Inne obiekty | |
| Obiekty nieistniejące |
- ↑ obiekty objęte wpisem pod nazwą Kopalnia rud ołowiu, srebra i cynku wraz z systemem gospodarowania wodami podziemnymi w Tarnowskich Górach