Dyptyk Jeana Grosa
.jpg)
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1450-1460 |
| Miejsce przechowywania | |
| Miejscowość |
Tournai, Chicago |
| Lokalizacja | |
.jpg)
38,7 x 28,5 cm
Musée des Beaux-Arts w Tournai
_-_WGA25693.jpg)
38,5 × 28,8 cm
Art Institute of Chicago
Dyptyk Jeana Grosa – dyptyk niderlandzkiego malarza Rogiera van der Weydena.
W latach 1450-1460 Weyden jako jeden z pierwszych zaczął tworzyć dyptyki dewocyjno-portretowe. Gdy pracował w Tournai, a następnie w Brukseli, wykonał kilka dyptyków oraz niezależnych portretów na zlecenie najważniejszych przedstawicieli burgundzkiej elity władzy w ostatniej dekadzie przed 1464 rokiem[1]. Zachowały się trzy jego prace z tego okresu: Dyptyk Jeana Grosa, Dyptyk Philippe'a de Croÿ i Dyptyk Jeana de Froimonta. Madonna na dyptykach została namalowana w stylu naśladującym XIV-wieczne ikony italo-bizantyjskie. Innowacyjność Weydena polegała na sposobie przedstawienia postaci Maryi, która po raz pierwszy została ukazana w półpostaci, co w kolejnych latach było często kopiowane przez wielu naśladowców Weydena, z niewielkimi tylko zmianami[2].
Dyptyk powstał prawdopodobnie na zlecenie Jeana Grosa III. Początkowo był on sekretarzem księcia Burgundii Filipa Dobrego, by od 1456 przejść na służbę jego syna, Karola, w charakterze pierwszego sekretarza i wysokiej rangi urzędnika w kancelarii książęcej (audiencier). Później został doradcą księżnej Marii[3]. Pochodzący z rodziny o tradycjach urzędniczych Jean Gros III, ożeniony w roku 1472 z siostrzenicą kanclerza Hugoneta[4], był bardzo zamożnym człowiekiem[5] i fundatorem kaplicy przy kościele św. Jakuba (Sint-Jakobskerk) w Brugii[3].
Na lewym skrzydle ukazana została Madonna karmiąca Dzieciątko, na prawym przedstawiony został donator w pozycji modlitewnej, zwrócony w stronę Maryi. Na odwrocie dyptyku znajdują się herby, dewizy i emblematy Jeana Grosa[6][7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Art Institute Chicago
- ↑ Web Gallery of Art
- ↑ a b Paviot 2002 ↓, s. 108.
- ↑ Brown 2007 ↓, s. 117.
- ↑ Wood 1988 ↓, s. 16.
- ↑ Ziemba Tom II 2008 ↓, s. 250.
- ↑ Rewers skrzydła z Madonną
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Andrew Brown, Graeme Small: Court and Civic Society in the Burgundian Low Countries c. 1420-1520. Manchester: Manchester University Press, 2007. ISBN 978-0-7190-5619-2.
- Jacques Paviot: Bruges, 1300-1500. Paris: Autrement, 2002. ISBN 2-7467-0220-7.
- James N. Wood, Katherine C. Lee: Master Paintings in The Art Institute of Chicago. Chicago: The Art Institute of Chicago, 1988. ISBN 978-0865591554.
- Antoni Ziemba: Sztuka Burgundii i Niderlandów 1380-1500. Niderlandzkie malarstwo tablicowe. T. II. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, 2008. ISBN 978-83-235-0443-6.