Dywan Baharestan
Dywan Baharestan (Bahārestān, pol. „ogród wiosenny” także Bahār-e Kesra, pol. „wiosna Chosrowa” i Farš-e zemestānī, pol. „ogród zimowy”[1]) – zaginiony późno-sasanidzki, królewski dywan perski, który niegdyś zdobił podłogę sali audiencyjnej zimowego pałacu sasanidzkich władców Persji w historycznym Ktezyfonie na terenie współczesnego Iraku – Tak Kisra.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Z opisu arabskiego po zdobyciu Ktezyfonu w 637 roku i innych przekazów arabskich wiadomo, że dywan ten zdobił podłogę sali audiencyjnej zimowego pałacu sasanidzkich władców Persji w historycznym Ktezyfonie na terenie współczesnego Iraku – Tak Kisra[1]. Dywan miał monumentalne wymiary – 140 × 27 metrów – i najprawdopodobniej nie był to dywan z włosiem[1]. Dywan z włosiem odpowiadający tak wielkim wymiarom ważyłby ponad dwie tony[2].
Dywan został wykonany na zlecenie króla Chosrowa Anoszirwana (531–579)[3][4]. Został opisany przez arabskiego historyka At-Tabariego (838–923)[5].
Wzorem dywanu był wiosenny ogród królewski z owocującymi drzewami, kwiatami w rozkwicie, strumykami i ścieżkami[4] – tkanina miała być bogato haftowana i zdobiona kamieniami szlachetnymi[1][4]. Ścieżki i strumyki były zaznaczone kamieniami szlachetnymi na złotym tle[1]. Brzegi dywanu ozdobione były szmaragdami wyznaczającymi zielone pole, na którym rozmieszczono wiosenne rośliny w rozkwicie – ze złotymi łodygami, złotymi i srebrnymi kwiatami i jedwabnymi liśćmi[1]. W tekście „Habib as-Sejar” Chondemira zapisano, że kiedy zimą zasiadano na dywanie, goście mieli wrażenie przebywania w wiosennym ogrodzie[1]. Dywan miał symbolizować potęgę króla – władzę nad porami roku[5]. Motyw wiosennego ogrodu był częstym wzorem późniejszych dywanów perskich[6].
Podczas inwazji arabskiej w 637 roku, dywan okazał się zbyt ciężki, by go ewakuować i wpadł w ręce najeźdźców[1]. Został wysłany do Medyny, gdzie został pocięty na kawałki, które zostały rozdane muzułmanom[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i M. G. Morony: BAHĀR-E KESRĀ. W: Encyclopædia Iranica. s. 479. [dostęp 2017-02-23]. (ang.).
- ↑ Roger Savory: CARPETS i. Introductory survey the history of Persian carpet manufacture. W: Encyclopædia Iranica. s. 834-839. [dostęp 2014-10-29].
- ↑ Elton L. Daniel, ʻAlī Akbar Mahdī: Culture and Customs of Iran. Greenwood Publishing Group, 2006, s. 143. ISBN 978-0-313-32053-8. [dostęp 2017-02-23].
- ↑ a b c Christopher Thacker: The History of Gardens. University of California Press, 1985, s. 28. ISBN 978-0-520-05629-9. [dostęp 2017-02-23]. (ang.).
- ↑ a b Spring of Khosrow Carpet, [w:] Encyclopædia Britannica [dostęp 2017-02-24] (ang.).
- ↑ Thomas Arnold: Painting in Islam, A Study of the Place of Pictorial Art in Muslim Culture. Gorgias Press LLC, 2004, s. 64. ISBN 978-1-59333-121-4. [dostęp 2014-10-30].