Edmund Strużanowski
| |
 generał brygady
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Jednostki |
3 Pułk Piechoty Legionów, |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa, |
| Odznaczenia | |
        
| |
.png){kind=small}
Edmund Mieczysław Strużanowski (ur. 2 marca 1896 w Kurzanach, zm. 21 listopada 1993 w Krakowie[1]) – polski wojskowy, kapitan piechoty, żołnierz Legionów Polskich, uczestnik wojny polsko-bolszewickiej i III powstania śląskiego, po II wojnie światowej Komendant Główny Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny (1974-1993), Komendant Naczelny Związku Legionistów Piechoty (od 1993), w 1993 mianowany generałem brygady.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był synem Antoniego Strużanowskiego i Klotyldy z d. Bobowskiej[1]. Uczył się w gimnazjum we Lwowie, od lutego 1912 był członkiem Drużyn Strzeleckich, W sierpniu 1914 wstąpił do Legionów Polskich, służył w 13. kompanii III batalionu 3 Pułku Piechoty Legionów, został ranny 27 października 1914[1]. W stopniu kaprala walczył m.in. w bitwie pod Kostiuchnówką. W 1918 uczestniczył w bitwie pod Rarańczą, został wzięty do niewoli austriackiej i następnie wcielony do 15 Pułku Piechoty Austro-Węgier, uczestniczył w bitwie nad Piawą[1].
14 listopada 1918 zgłosił się do Wojska Polskiego, walczył w obronie Lwowa, po wejściu do miasta 5 Pułku Piechoty Legionów został żołnierzem tej jednostki, 29 grudnia 1918 został awansowany do stopnia plutonowego[1]. W szeregach 5. Pułku walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, został awansowany do stopnia podporucznika ze starszeństwem od 1 października 1919[1]. Po zakończeniu działań wojennych pozostał w zawodowej służbie wojskowej. Walczył w III powstaniu śląskim, gdzie został ranny[1].
Następnie służył ponownie w 5 Pułku Piechoty Legionów, w 1923 został awansowany do stopnia porucznika[1], a ze starszeństwem od 1 czerwca 1925 do stopnia kapitana[2]. W 1924 zdał egzamin maturalny i rozpoczął studia historyczne na Uniwersytecie Stefana Batorego. Od 1928 był wykładowcą historii i języka polskiego w Batalionie Podchorążych Rezerwy Piechoty w Rawie Ruskiej, od 1929 służył w 1 Pułku Piechoty Legionów[1]. W 1930 został przydzielony do Brygady KOP „Wilno” jako I oficer sztabu, następnie dowodził m.in. kompanią graniczna KOP „Druja” i kompanią graniczna KOP „Rykonty”, służył także w Batalionie KOP „Troki”[1]. Następnie został przeniesiony do 21 Pułku Piechoty[3] Od 1936 pracował w Biurze Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych i od 1938 w Dowództwie Obrony Przeciwlotniczej Ministerstwa Spraw Wojskowych, gdzie był kierownikiem referatu przeciwpożarowego[4].
Po wybuchu II wojny światowej jako oficer inspekcyjny wyjechał do Dowództwa Obrony Przeciwlotniczej Lublina[3], tam został ranny w wyniku nalotu niemieckiego[1]. Został przewieziony na wschód, po wkroczeniu wojsk sowieckich znalazł się w obozie w Terespolu, skąd uciekł i przedostał się na Węgry[1]. Na Węgrzech został internowany[1]. Powrócił do Polski w 1945 i zamieszkał w Krakowie[1]. Początkowo z uwagi na przeszłość legionową nie mógł znaleźć pracy, wyjechał do Olsztyna, gdzie pracował przy organizacji przemysłu. Ostatecznie powrócił do Krakowa, w 1969 przeszedł na emeryturę[1].
W okresie krakowskim zaangażował się w działalność środowiska byłych legionistów, zgrupowanych wokół Józefa Herzoga[3]. W latach 1974-1993 był Komendantem[potrzebny przypis] Głównym Federacji Polskich Związków Obrońców Ojczyzny, która w okresie PRL działała nielegalnie. Był członkiem Komitetu Opieki nad Kopcem Józefa Piłsudskiego powstałego w 1980. 1 czerwca 1993 został Komendantem Związku Legionistów Polskich[1]. 11 listopada 1993 został awansowany do stopnia generała brygady[1]. Zmarł 23 listopada 1993 i został pochowany na cmentarzu Rakowickim[1].
Odznaczenia i ordery[edytuj | edytuj kod]
- Order Virtuti Militari (dwukrotnie) - 1922, 1923[1]
- Krzyż Walecznych - siedmiokrotnie[1]
- Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi[1]
- Srebrny Krzyż Zasługi[5]
- Krzyż Niepodległości (1992)[6]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1936)[1].
- Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (1992)[1].
- Krzyż za udział w Wojnie 1918–1921[1]
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
W 1926 poślubił Janinę Kunigiel[3], z którą miał dwoje dzieci, Hannę (ur. 1931) i Jerzego (ur. 1932)[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Małopolski Słownik biograficzny uczestników działań niepodległościowych 1939-1956. Tom 14, Wyd. Barbara - B. Gąsiorowska, Kraków 2010, s. 73-75 (biogram autorstwa Zofii Korczyńskiej)
- ↑ Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty, wyd. Warszawa 1935, s. 56
- ↑ a b c d Janina Strużanowska z Kunigielów. Biogram w Polskim Słowniku Biograficznym autorstwa Mieczysława Jackiewicza
- ↑ Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939, s. 436
- ↑ Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939, s. 35
- ↑ MP z 1932, poz. 296
- Członkowie Polskich Drużyn Strzeleckich
- Członkowie Związku Legionistów Polskich (III Rzeczpospolita)
- Kombatanci mianowani generałami Wojska Polskiego III Rzeczypospolitej
- Odznaczeni Krzyżem na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (siedmiokrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (III Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Srebrnym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza
- Polacy internowani na Węgrzech w czasie II wojny światowej
- Polacy – żołnierze Cesarskiej i Królewskiej Armii w I wojnie światowej
- Uczestnicy bitwy pod Kostiuchnówką 1916
- Uczestnicy bitwy o Lwów 1918–1919 (strona polska)
- Żołnierze II Brygady Legionów Polskich
- Żołnierze piechoty Legionów Polskich
- Urodzeni w 1896
- Zmarli w 1993
- Pochowani na cmentarzu Rakowickim
- Odznaczeni Krzyżem za udział w Wojnie 1918–1921
- Oficerowie 3 Pułku Piechoty Legionów