Elops

	Elops
	Linnaeus, 1766
	; Elops złotawy (E. saurus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	elopsokształtne
Rodzina	elopsowate
Rodzaj	Elops
	Typ nomenklatoryczny
	Elops saurus Linnaeus, 1766
Synonimy
	Mugilomorus Lacépède, 1803; Trichonotus Rafinesque, 1815; Ellops Minding, 1832; Helops Agassiz, 1846; Gularus Whitley, 1940; Alloelops Nybelin, 1979;
	Mugilomorus Lacépède, 1803; Trichonotus Rafinesque, 1815; Ellops Minding, 1832; Helops Agassiz, 1846; Gularus Whitley, 1940; Alloelops Nybelin, 1979;
Gatunki
	7 gatunków – zobacz opis w tekście
	7 gatunków – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Elops – rodzaj ryb promieniopłetwych z rodziny elopsowatych (Elopidae), w języku polskim określanych nazwą „elopsy” lub „oszczery”^[8].

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą gatunki występujące w słodkich, słonawych i słonych wodach Oceanu Atlantyckiego, Oceanu Indyjskiego i Oceanu Spokojnego^[9]^[10].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała do 120 cm; masa ciała (największa opublikowana) 10,8 kg^[10].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1766 roku szwedzki przyrodnik Karol Linneusz w dwunastej edycji Systema Naturae, publikacji własnego autorstwa poświęconej systematyce zwierząt^[1]. Gatunkiem typowym jest (oznaczenie monotypowe) elops złotawy (E. saurus).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Elops: gr. ελλοψ ellops, ελλοπος ellopos ‘gatunek ryby’, różne identyfikowany^[11].
Mugilomorus: łac. mugil ‘cefal’, prawdopodobnie od mulgeo ‘ssać’^[12]; ὁμορος homoros ‘bardzo podobny, graniczący’, od ὁμορεω homoreō ‘graniczyć’^[13]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Mugilomorus annacarolina Lacépède, 1803 (= Elops saurus Linnaeus, 1766).
Trichonotus: gr. θριξ thrix, τριχος trikhos ‘włosy’^[14]; -νωτος -nōtos ‘-tyły, -grzbiety’, od νωτον nōton ‘tył, grzbiet’ ^[15].
Ellops: gr. ελλοψ ellops, ελλοπος ellopos ‘gatunek ryby’ różne identyfikowany^[11]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Ellops saurus Minding, 1832 (= Elops saurus Linnaeus, 1766).
Gularus: ang. gular plate ‘płytka kostna, znajdująca się między dwiema dolnymi szczękami u niektórych prymitywnych ryb kostnoszkieletowych’^[6]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Elops australis Regan, 1909 (= Elops hawaiensis Regan, 1909).
Alloelops: gr. αλλος allos ‘inny’^[16]; rodzaj Elops Linnaeus, 1766. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie (również monotypowe)): Elops lacerta Valenciennes, 1847.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki^[9]:

Elops affinis Regan, 1909
Elops hawaiensis Regan, 1909
Elops lacerta Valenciennes, 1847 – elops srebrzysty^[17]
Elops machnata (Fabricius, 1775) – elops indyjski^[17]
Elops saurus Linnaeus, 1766 – elops złotawy^[8]
Elops senegalensis Regan, 1909
Elops smithi McBride, Rocha, Ruiz-Carus & Bowen, 2010

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Nowa nazwa dla Mugilomorus Lacépède, 1803; młodszy homonim Trichonotus Bloch & Schneider, 1801 (Trichonotidae).
↑ Nieuzasadniona poprawka Elops Linnaeus, 1766.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 12. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1766, s. 518. (łac.).
↑ B.G. de Lacépède: Histoire naturelle des poissons. T. 5. Paris: Plassan, 1803, s. [397]. (fr.).
↑ C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 88. (fr.).
↑ J. Minding: Lehrbuch der Naturgeschichte der Fische. Berlin: August Rücker, 1832, s. 124. (niem.).
↑ Index universalis. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 136. (łac.).
↑ ^a ^b G.P. Whitley. Illustrations of some Australian fishes. „Australian zoologist”. 9 (4), s. 397, 1940. (ang.).
↑ O. Nybelin. Contributions to taxonomy and morphology of the genus Elops (Pisces, Teleostei). „Acta Regiae Societatis Scientiarum et Litterarum Gothoburgensis Zoologica Zoologíca”. 12, s. 20, 1979. (ang.).
↑ ^a ^b K. Kowalska, J.M. Rembiszewski & H. Rolik: Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 57.
↑ ^a ^b RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., RichardR. Van der Laan RichardR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-26] (ang.).
↑ ^a ^b R. Froese & D. Pauly: Elops. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-04-26]. (ang.).
↑ ^a ^b Ch. Scharpf: Family Elopidae Valenciennes 1847 (Tenpounders and Ladyfishes). The ETYFish Project. [dostęp 2024-04-26]. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 159.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 174.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 270.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 167.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 13.
↑ ^a ^b S. Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo morskie, 1982, s. 164. ISBN 83-215-2103-7.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[3] Nowa nazwa dla Mugilomorus Lacépède, 1803; młodszy homonim Trichonotus Bloch & Schneider, 1801 (Trichonotidae).

[6] Nieuzasadniona poprawka Elops Linnaeus, 1766.

[lin-1] C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 12. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1766, s. 518. (łac.).

[lac-2] B.G. de Lacépède: Histoire naturelle des poissons. T. 5. Paris: Plassan, 1803, s. [397]. (fr.).

[raf-4] C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 88. (fr.).

[min-5] J. Minding: Lehrbuch der Naturgeschichte der Fische. Berlin: August Rücker, 1832, s. 124. (niem.).

[aga-7] Index universalis. W: L. Agassiz: Nomenclator zoologicus, continens nomina systematica generum animalium tam viventium quam fossilium, secundum ordinem alphabeticum disposita, adjectis auctoribus, libris, in quibus reperiuntur, anno editionis, etymologia et familiis, ad quas pertinent, in singulis classibus. Soloduri: Jent et Gassmann, 1842–1846, s. 136. (łac.).

[whi-8] G.P. Whitley. Illustrations of some Australian fishes. „Australian zoologist”. 9 (4), s. 397, 1940. (ang.).

[nyb-9] O. Nybelin. Contributions to taxonomy and morphology of the genus Elops (Pisces, Teleostei). „Acta Regiae Societatis Scientiarum et Litterarum Gothoburgensis Zoologica Zoologíca”. 12, s. 20, 1979. (ang.).

[mszR-10] K. Kowalska, J.M. Rembiszewski & H. Rolik: Ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 57.

[cof-11] RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., RichardR. Van der Laan RichardR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 2 kwietnia 2024 [dostęp 2024-04-26] (ang.).

[fro&pau-12] R. Froese & D. Pauly: Elops. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-04-26]. (ang.).

[ety-13] Ch. Scharpf: Family Elopidae Valenciennes 1847 (Tenpounders and Ladyfishes). The ETYFish Project. [dostęp 2024-04-26]. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=199_159]-14] Jaeger 1959 ↓, s. 159.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=214_174]-15] Jaeger 1959 ↓, s. 174.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=310_270]-16] Jaeger 1959 ↓, s. 270.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=207_167]-17] Jaeger 1959 ↓, s. 167.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=53_13]-18] Jaeger 1959 ↓, s. 13.

[Rutk-19] S. Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo morskie, 1982, s. 164. ISBN 83-215-2103-7.

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[b]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]