Eskortowce typu Tachin

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Eskortowce typu Tachin
Ilustracja
„Maeklong” jako okręt-muzeum
Kraj budowy

 Japonia

Użytkownicy

 Tajlandia

Stocznia

Uraga Dock (Yokosuka)

Wejście do służby

1937

Wycofanie

1995

Zbudowane okręty

2

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

1400 t standardowa
2000 t pełna

Długość

82 m

Szerokość

10,36 m

Zanurzenie

3,14 m

Napęd

2 maszyny parowe VTE o mocy 2500 KM, 2 kotły, 2 śruby

Prędkość

17 węzłów

Załoga

155

Uzbrojenie

• 4 armaty 120 mm (4×I)
• 2 armaty plot. 20 mm (2×I)
• 2 km 7,8 mm
• 4 wyrzutnie torped 450 mm (2×II)

Eskortowce typu Tachin – typ dwóch okrętów marynarki wojennej Tajlandii z okresu II wojny światowej, zbudowanych w Japonii. Określane w literaturze jako slupy, eskortowce lub fregaty, pełniły też rolę kanonierek i okrętów szkolnych. Należały do niego dwa okręty: „Tachin” i „Maeklong”. „Tachin” został skasowany po wojnie, natomiast „Maeklong” służył w okresie powojennym jako okręt szkolny do lat 90. XX wieku, po czym został zachowany jako okręt-muzeum.

Okręty miały wyporność pełną 2000 ton, a długość 82 m. Główne uzbrojenie stanowiły cztery armaty kalibru 120 mm, uzupełniane przez lekkie uzbrojenie przeciwlotnicze i cztery wyrzutnie torped. Napędzały je maszyny parowe, pozwalając na osiąganie prędkości 17 węzłów.

Projekt i budowa[edytuj | edytuj kod]

Dwa okręty typu Tachin zostały zamówione w ramach dużego programu rozbudowy Królewskiej Marynarki Wojennej Tajlandii (wówczas noszącej nazwę Syjamu) z 1935 roku, przewidującego między innymi budowę dwóch okrętów pancernych, 10 torpedowców i czterech okrętów podwodnych w Japonii i Włoszech[1]. Miały to być uniwersalne okręty, pełniące w czasie pokoju rolę okrętów szkolnych i funkcje reprezentacji bandery, a w czasie wojny rolę kanonierek lub eskortowców[2]. Zaprojektowane zostały w Japonii, co przejawiało się w cechach ich wyglądu[2]. Za literaturą anglojęzyczną najczęściej określane są jako slupy[3][4], także jako eskortowce[5], a po wojnie jako fregaty[6].

Dwa okręty: „Tachin” i „Maeklong” zbudowała stocznia Uraga Dock w Yokosuce – oba wodowano w 1936 roku, a weszły do służby w 1937 roku[7].

Eskortowce typu Tachin[2]
Okręt Położenie stępki Wodowanie Wejście do służby Uwagi
„Tachin” 1936 24. 07. 1936 czerwiec 1937 złomowany w 1945
„Maeklong” 24. 07. 1936 27. 11. 1936 10. 06. 1937 od 1996 okręt-muzeum

Opis[edytuj | edytuj kod]

Architektura i opis ogólny[edytuj | edytuj kod]

„Maeklong” jako okręt-muzeum
Sylwetka „Maeklong”

Okręty miały architekturę podobną do niszczycieli, dzięki cechom takim jak podwyższony pokład dziobowy tylko na ok. 40% długości kadłuba, rozmieszczenie czterech dział artylerii głównej w superpozycji oraz niezabudowany pokład górny na śródokręciu między kominem a nadbudówką rufową, gdzie umieszczono wyrzutnie torpedowe[8]. Prosta dziobnica była lekko wychylona do przodu, a pokład miał niewielki wznios na dziobie[8]. Działa nr 1 i 4 umieszczone były na pokładzie dziobowym i rufowym. Na dolnej wydłużonej kondygnacji nadbudówki dziobowej umieszczone było działo nr 2, a za nim była wieżowa górna kondygnacja z pomostem bojowym w górnej części, podobna do japońskich niszczyciel[8]. Za nią znajdował się maszt trójnożny i pojedynczy lekko pochylony komin[8]. Sylwetkę uzupełniał drugi mniejszy maszt trójnożny na nadbudówce rufowej, na której znajdowało się działo nr 3[8].

Długość całkowita okrętów wynosiła 82 m, szerokość 10,36 m, a zanurzenie 3,14 m[3]. Wyporność standardowa była określona na 1400 ts (ton angielskich), a wyporność pełna na 2000 ts[3].

Załoga w roli okrętów szkolnych składała się ze 155 osób[3].

Uzbrojenie[edytuj | edytuj kod]

„Maeklong” jako okręt-muzeum – widoczne działa rufowe, miotacze bomb głębinowych i miny

Główne uzbrojenie artyleryjskie składało się z czterech pojedynczych japońskich armat kalibru 120 mm Typ 3 o długości lufy 45 kalibrów (L/45)[2]. Działa wyposażone były w głębokie maski ochronne japońskiego wzoru i umieszczone były po dwa na dziobie i rufie w superpozycji[8]. Uzbrojenie przeciwlotnicze było słabsze i stanowiły je tylko dwa pojedyncze włoskie działka automatyczne kalibru 20 mm Breda model 1939 L/65, uzupełniane przez dwa karabiny maszynowe kalibru 7,7 mm[9].

Mniej typowo dla eskortowców, okręty miały uzbrojenie torpedowe w postaci czterech wyrzutni torpedowych kalibru 450 mm (nominalnie 18 cali), w dwóch podwójnych aparatach ustawionych na pokładzie górnym za kominem na każdej z burt[3][a]. Okręty były również przystosowane do stawiania min, lecz brak jest konkretnych informacji o ich liczbie[2][9].. Mogły być również wyposażone w trały do trałowania min[3].

Po II wojnie światowej „Maeklong” został dozbrojony w dwa działa przeciwlotnicze kalibru 40 mm Bofors L/60[6][10]. Do początku lat 70. wyrzutnie torped zostały usunięte, natomiast okręt miał już wówczas trzy działa przeciwlotnicze kalibru 40 mm i trzy kalibru 20 mm[11]. W 1974 roku działa kalibru 120 mm artylerii głównej zostały zamienione na cztery amerykańskie armaty uniwersalne kalibru 76 mm (3 cale) L/50[12].

Okręty pierwotnie mogły przenosić wodnosamolot typu Watanabe WS-103, opuszczany na wodę za pomocą dźwigu, z którego jednak następnie zrezygnowano[2].

Napęd[edytuj | edytuj kod]

Okręty napędzane były przez dwie pionowe maszyny parowe potrójnego rozprężania o łącznej mocy indykowanej 2500 hp, poruszające dwa wały śrub[b]. Parę dostarczały dwa kotły wodnorurkowe[4]. Prędkość maksymalna wynosiła 17 węzłów[3]. Okręty zabierały 487 ton paliwa[13]. Zasięg wynosił 8000 mil morskich przy prędkości 12 węzłów[2].

Służba[edytuj | edytuj kod]

Oba eskortowce przed wojną

Oba okręty weszły do służby w Królewskiej Marynarce Wojennej Tajlandii w 1937 roku[2].

„Tachin” został poważnie uszkodzony w nalocie brytyjskich bombowców Liberator na bazę Sattahip 1 czerwca 1945 roku[2]. Nie był remontowany, po czym został złomowany po wojnie w 1945 roku[2].

„Maeklong” przetrwał wojnę i był po niej używany jako okręt szkolny[6]. Na początku lat 70. nosił numer burtowy: 3[11]. Między 1994 a 1996 rokiem numer burtowy zmieniono na 414[10]. Został wycofany ze służby 20 marca 1995 roku, po czym został przekształcony w 1996 roku w okręt-muzeum[2].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Jane’s Fighting Ships 1940, s. 441 podaje wyrzutnie torped 21-calowe, lecz późniejsze roczniki już 18-calowe (np. Jane’s Fighting Ships 1953-54, s. 353)
  2. Tak m.in. Jane’s Fighting Ships 1940, s. 441 i Patianin, Barabanow i Mitiukow 2008 ↓, s. 63. W Conway’s All the world’s fighting ships 1922–1946 1980 ↓, s. 411 oczywisty błąd co do mocy (25000ihp)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Ivan Gogin: Navypedia’s Fighting ships of World War Two 1937–1945. Part Two: Haiti – Siam. Gatczyna: Navypedia LLC, 2021. (ang.).
  • Siergiej Patianin, Michaił Barabanow, Nikołaj Mitiukow. Korabli Wtoroj mirowoj wojny. WMS stran Łatinskoj Amieriki i Azji. „Morskaja Kampanija”. 4/2008(17), 2008. Moskwa: Izdatielstwo Kollekcyja. (ros.). 
  • Conway’s All the world’s fighting ships 1922–1946. Robert Gardiner, Roger Chesneau (red.). London: Conway Maritime Press, 1980. ISBN 0-85177-146-7. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships 1937. Francis McMurtrie (red.). Londyn: Sampson Low, Marston & Co, 1937. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships 1940. Francis McMurtrie (red.). Londyn: Sampson Low, Marston & Co, 1941. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships 1953-54. Raymond Blackman (red.). Londyn: Sampson Low, Marston & Co. Ltd., 1954. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships 1972-73. Raymond Blackman (red.). Londyn: Sampson Low, Marston & Co. Ltd., 1972. ISBN 07-032161-2. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships 1986-87. John Moore (red.). Londyn: Jane’s Publishing Company, 1986. ISBN 0-7106-0828-4. (ang.).
  • Jane’s Fighting Ships 1996-97. Richard Sharpe (red.). Londyn: Jane’s Information Group, 1986. ISBN 0-7106-1355-5. (ang.).