Eugeniusz Maskowicz

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Eugeniusz Maskowicz
Ilustracja
ppor. Eugeniusz Maskowicz
kapitan piechoty kapitan piechoty
Data i miejsce urodzenia

11 stycznia 1897
Radymno

Data i miejsce śmierci

1940
USRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1916–1940

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Formacja

Legiony Polskie

Jednostki

14 pułk piechoty
D.O.K. Nr VIII
67 pułk piechoty
Korpus Ochrony Pogranicza
(batalion KOP „Sejny”
batalion KOP „Żytyń”)

Stanowiska

referent w D.O.K. Nr VIII
dowódca kompanii odwodowej
dowódca kompanii granicznej
kwatermistrz batalionu

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa
(kampania wrześniowa)

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (1920–1941) Srebrny Krzyż Zasługi Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę
Odznaka pamiątkowa Korpusu Ochrony Pogranicza „Za Służbę Graniczną”
Podpis kpt. Eugeniusza Maskowicza.
Porucznik Eugeniusz Maskowicz stoi pośrodku.

Eugeniusz Wiktor[a] Maskowicz (ur. 11 stycznia 1897 w Radymnie, zm. 1940 w ZSRR) – kapitan piechoty Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w dniu 11 stycznia 1897 r. w Radymnie, w ówczesnym powiecie jarosławskim Królestwa Galicji i Lodomerii, w rodzinie Andrzeja i Wiktorii z Błońskich. Jego młodszym bratem był Stanisław Miro[b]. Uczył się w c. k. Gimnazjum w Jarosławiu, w którym 28 października 1916 r. złożył maturę wojenną[2].

W czasie I wojny światowej służył w armii Austro-Węgier. Do Wojska Polskiego został przyjęty 28 listopada 1918. W listopadzie 1918 r. W okresie międzywojennym służył początkowo w 9 pułku piechoty w Jarosławiu, a po jego przemianowaniu – w 14 pułku piechoty, w którego szeregach uczestniczył w wojnach: polsko-ukraińskiej i polsko-sowieckiej. Za udział w walkach i okazane męstwo odznaczony został Krzyżem Walecznych[3].

Na dzień 1 czerwca 1921 r. w randze porucznika[4] nadal pełnił służbę w 14 pułku piechoty stacjonującym w garnizonie Włocławek[5][c]. Dekretem Naczelnika Państwa i Wodza Naczelnego z dnia 3 maja 1922 r. (dekret L. 19400/O.V.) został zweryfikowany w tymże stopniu (porucznika), ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r. i 1294. lokatą w korpusie oficerów piechoty[6]. Pozostając nadal oficerem 14 pułku piechoty[6][7][8] zajmował w 1923 roku – 1161. lokatę wśród poruczników piechoty[9], a rok później – 336. lokatę pośród poruczników korpusu piechoty[10]. Na podstawie rozporządzenia Ministra Spraw Wojskowych gen. dyw. Władysława Sikorskiego[d] został, z dniem 15 września 1925 roku, przeniesiony służbowo na X Kurs Doszkolenia Młodszych Oficerów Piechoty w Chełmnie[11].

Na podstawie zarządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 12 kwietnia 1927 r. (sygnatura: B.P.L. 3989/III), został awansowany do stopnia kapitana w korpusie oficerów piechoty, ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 i 19. lokatą[12][e].

W dniu 15 sierpnia 1927 r. ogłoszono zarządzenie (sygnatura: B.P.L. 12262.II.27) Ministra Spraw Wojskowych marszałka Józefa Piłsudskiego o przeniesieniu kapitana Eugeniusza Maskowicza, w korpusie oficerów piechoty, z 14 pp do kadry oficerów piechoty, z równoczesnym przydziałem do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu na stanowisko referenta[19][20]. W marcu 1931 r. ogłoszono jego przeniesienie[f] do 67 pułku piechoty w Brodnicy, na stanowisko dowódcy 4. kompanii II batalionu, który był detaszowany w Toruniu[21]. W tym samym roku dowodzony przez niego pododdział uzyskał tytuł mistrzowskiej kompanii 4 Dywizji Piechoty, a on sam otrzymał pochwałę ministra spraw wojskowych[22]. Odznaczony był już wówczas Srebrnym Krzyżem Zasługi[23].

Na mocy rozkazu Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych z dnia 14 marca 1934 r. (rozkaz Nr 3110-105/Piech.151/34) został przeniesiony, w korpusie oficerów piechoty, z 67 pułku piechoty do Korpusu Ochrony Pogranicza[g][24]. Rozkazem Nr 22 Dowództwa KOP z dnia 17 kwietnia 1934 r. został przydzielony do batalionu KOP „Sejny” (brygada KOP „Grodno”). W okresie od dnia 25 kwietnia 1934 do dnia 16 czerwca 1934 r. przebywał na II sześciotygodniowym kursie taktyczno-strzeleckim w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie[h]. Po powrocie z kursu dowodził kompanią odwodową baonu „Sejny”[i], której dowództwo zdał w dniu 13 grudnia 1934 r., obejmując z tą samą datą dowodzenie nad 4 kompanią graniczną „Puńsk”[j]. Rozkazem Dowództwa KOP z dnia 18 listopada 1936 r. (sygn. L.dz.4273/Pf./Pers.I./36) został mianowany na stanowisko kwatermistrza batalionu KOP „Żytyń”. W dniu 24 listopada 1936 r. zdał obowiązki dowódcy 4 kompanii granicznej batalionu KOP „Sejny”[k], a w dniu 27 listopada 1936 r. przybył do batalionu „Żytyń”, w którym rozkazem z dnia 3 grudnia 1936 r. został wyznaczony kwatermistrzem batalionu[l]. Na przełomie września i października 1937 roku pełnił obowiązki dowódcy baonu „Żytyń”, które przekazał nowo mianowanemu dowódcy batalionu w dniu 7 października tegoż roku[m]. Ponownie obowiązki dowódcy batalionu pełnił w okresie od dnia 7 czerwca 1938 do dnia 18 lipca 1938 r.[n]. Na mocy rozkazu dziennego batalionu Nr 75/37 z dnia 16 listopada 1937 r. wyznaczony został członkiem Oddziałowego Komitetu Funduszu Społecznego batalionu. Rozkazem Nr 22/38 z dnia 5 kwietnia 1938 r. wybrany został zastępcą prezesa zarządu oddziału Ligi Morskiej i Kolonialnej, a na mocy rozkazu Nr 10/39 z dnia 30 stycznia 1939 r. został wyznaczony przewodniczącym komisji powołanej do rozpatrywania wniosków o przyznanie odznaki pamiątkowej KOP dla rocznika 15/II[o]. W dniach od 19 do 24 marca 1939 r. brał udział w odprawie kwatermistrzów zorganizowanej w Klecku[p][q]. Podczas swej służby w Korpusie Ochrony Pogranicza wyróżniony został Odznaką Pamiątkową KOP „Za Służbę Graniczną” (nadaną rozkazem Dowództwa KOP Nr 51/36 z dnia 11 listopada 1936 r.) oraz odznaczony Brązowym Medalem za Długoletnią Służbę (nadanym rozkazem Dowództwa KOP Nr 25/38 z dnia 28 maja 1938 r.).

Po wybuchu II wojny światowej i agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 r. w bliżej nieznanych okolicznościach dostał się do sowieckiej niewoli. Zamordowany został przez sowieckich oprawców wiosną 1940 roku na Ukrainie[26]. Nazwisko kapitana Eugeniusza Maskowicza znajduje się na tzw. „liście Cwietuchina”[r], sporządzonej przez naczelnika 1 Wydziału Specjalnego NKWD Ukraińskiej SRR – starszego lejtnanta bezpieczeństwa państwowego Fiodora Cwietuchina. Na tejże liście wykazany został pod numerem 1876 (lista wywózkowa 41/3-241)[s][27]. Ofiary tej zbrodni zostały pochowane na otwartym w 2012 roku Polskim Cmentarzu Wojennym w Kijowie-Bykowni.

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

W dniu 22 września 1922 w Jarosławiu porucznik Eugeniusz Maskowicz zawarł związek małżeński ze Stanisławą Eleonorą z d. Staszyszyn. Dnia 8 stycznia 1924 narodził mu się syn, któremu nadano imię Jerzy Stanisław[t] (zm. 15 października 2004).

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. W Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z dnia 26 stycznia 1934 r. (str. 34) sprostowano imię tego oficera z: „Eugeniusz”, na: „Eugeniusz Wiktor”.
  2. Stanisław Miro Maskowicz (ur. w dniu 14 maja 1899) był uczniem c. k. Gimnazjum w Jarosławiu i oficerem służby stałej Wojska Polskiego, który swą karierę wojskową zaczynał w 14 pułku piechoty. Zweryfikowany został w stopniu podporucznika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 r., następnie awansowany do stopnia porucznika ze starszeństwem z dniem 1 maja 1921 r., a do stopnia kapitana ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 roku. W marcu 1930 został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[1], a później do 5 pułku strzelców podhalańskich. We wrześniu 1939 r. zajmował stanowisko kwatermistrza 5 pułku strzelców podhalańskich. Przebywał w niemieckiej niewoli w oflagach VII C Laufen i II C Woldenberg. Po oswobodzeniu powrócił do Polski, ale zagrożony aresztowaniem wyjechał do Anglii, a stamtąd (w roku 1952) do Stanów Zjednoczonych. Mieszkał w Buffalo, zmarł w 1961 r. i spoczął na cmentarzu rzymskokatolickim św. Stanisława w Cheektowaga.
  3. Po zakończeniu działań wojennych 14 pułk piechoty został dyslokowany do Włocławka, do którego to miasta przybył w maju 1921 roku.
  4. Rozporządzenie Ministra Spraw Wojskowych o sygnaturze Dep. I. L. 21718.1925 ogłoszone w dniu 17 września 1925 roku.
  5. W roku 1928 zajmował już 18. lokatę wśród kapitanów piechoty w swoim starszeństwie[13]. W roku 1930 zajmował 1406. lokatę łączną wśród kapitanów korpusu piechoty (była to jednocześnie 17. lokata w swoim starszeństwie) [14]. W 1932 zajmował 16. lokatę wśród kapitanów piechoty ze swego starszeństwa[15]. Na dzień 1 lipca 1933 r. zajmował 1060. lokatę łączną pośród kapitanów korpusu piechoty (była to zarazem 15. lokata w starszeństwie) i nadal pełnił służbę wojskową w 67 pułku piechoty[16]. 5 czerwca 1935 zajmował 878. lokatę wśród wszystkich kapitanów piechoty (była to jednocześnie 13. lokata w swoim starszeństwie)[17]. Na dzień 23 marca 1939 r. zajmował 3. lokatę wśród kapitanów piechoty ze swojego starszeństwa[18]
  6. Przeniesienie nastąpiło na podstawie zarządzenia B.P.L. 5283-I-Piech. L.6000-31, wydanego przez gen. dyw. Daniela Konarzewskiego - Kierownika Ministerstwa Spraw Wojskowych.
  7. Dane dotyczące służby kpt. Eugeniusza Maskowicza w Korpusie Ochrony Pogranicza opracowano na podstawie informacji ze zbiorów Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie.
  8. Na kurs ten został przydzielony rozkazem Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 3110-Og.105 z dnia 11 kwietnia 1934 roku.
  9. Kompania odwodowa stacjonowała w Sejnach. Z rozkazów dziennych batalionu KOP „Sejny” wynika, że kpt. Maskowicz przed okresem dowodzenia kompanią odwodową dowodził 4 kompanią graniczną „Puńsk”, której dowództwo objął ponownie w grudniu 1934 roku.
  10. Rozkaz Dzienny Batalionu KOP „Sejny” Nr 285 z dnia 14 grudnia 1934 roku.
  11. Rozkaz Dzienny batalionu KOP „Sejny” Nr 268 z dnia 21 listopada 1936 roku.
  12. Rozkaz Dzienny batalionu KOP „Żytyń” Nr 98/36 z dnia 3 grudnia 1936 roku.
  13. Rozkaz Dzienny batalionu KOP „Żytyń” Nr 64/37 z dnia 8 października 1937 roku.
  14. Rozkaz Dzienny batalionu KOP „Żytyń” Nr 32/38 z dnia 28 maja 1938 roku.
  15. Rocznik 15/II oznacza jesienny pobór rekrutów urodzonych w 1915 roku.
  16. Dodatek do Rozkazu Dziennego batalionu KOP „Żytyń” Nr 23/39 z dnia 21 marca 1939 roku.
  17. Rocznik Oficerski 1939 podaje, że na dzień 23 marca 1939 roku kapitan Eugeniusz Maskowicz zajmował stanowisko oficera materiałowego batalionu KOP „Żytyń”. Jednakże, w świetle treści rozkazów dziennych batalionu „Żytyń”, wydaje się to być pomyłką, gdyż od grudnia 1936 r. piastował on nieprzerwanie funkcję kwatermistrza tegoż batalionu[25]
  18. Lista ta zwana jest również Ukraińską Listą Katyńską, opublikowana została w 1994 r.
  19. Numer listy wywózkowej jest tożsamy z numerem listy dyspozycyjnej z centrali NKWD.
  20. Dodatek do Rozkazu Dziennego Batalionu KOP „Sejny” Nr 65/36 z dnia 18 marca 1936 roku.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 8 z 31 III 1930, s. 118.
  2. Sprawozdanie 1917 ↓, s. 39, 46.
  3. Jednodniówka 14 Pułku Piechoty 1934 ↓, s. 43.
  4. Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 762.
  5. Spis oficerów służących czynnie w dniu 01.06.1921 ↓, s. 62.
  6. a b Lista starszeństwa oficerów zawodowych 1922 ↓, s. 93.
  7. Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 164.
  8. Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 156.
  9. Rocznik oficerski 1923 ↓, s. 432.
  10. Rocznik oficerski 1924 ↓, s. 376.
  11. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 94 z 17 IX 1925, s. 511.
  12. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 IV 1927, s. 121.
  13. Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 220.
  14. Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1930 ↓, s. 107.
  15. Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 61, 595.
  16. Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1933 ↓, s. 60.
  17. Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty 1935 ↓, s. 58, 183-184, 194.
  18. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 35.
  19. Dziennik Personalny M.S.Wojsk. ↓, Nr 21 z 15 VIII 1927, s. 252.
  20. Rocznik oficerski 1928 ↓, s. 139.
  21. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 26 marca 1931 roku, s. 98.
  22. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 34 z 7 grudnia 1931 roku, poz. 446. Wyniki międzyoddziałowych zawodów strzeleckich piechoty.
  23. Rocznik oficerski 1932 ↓, s. 61.
  24. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 VI 1934, s. 179.
  25. Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 941.
  26. Kryska-Karski 1996 ↓, s. 261.
  27. Straceni na Ukrainie 1994 ↓, s. 59, poz. 1876.
  28. Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 43 z 27 XII 1921, s. 1753.
  29. Ciesielski 2008 ↓, s. 266.
  30. M.P. z 1930 r. nr 98, poz. 144 „za zasługi na polu administracji wojska”.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]