Europejski wkład w Międzynarodową Stację Kosmiczną
Europejski wkład w Międzynarodową Stację Kosmiczną pochodzi od 10 członków Europejskiej Agencji Kosmicznej. Składa się on z szeregu modułów (głównie laboratorium Columbus) w amerykańskim segmencie orbitalnym, Automatycznych Statków Transferowych i oprogramowania.
Moduły Międzynarodowej Stacji Kosmicznej[edytuj | edytuj kod]
Największym fizycznym wkładem Europejskiej Agencji Kosmicznej w rozwój Międzynarodowej Stacji Kosmicznej było laboratorium Columbus, które zostało przyłączone do stacji w 2008 roku.[1] Moduł Columbus został zbudowany we Włoszech przez Thales Alenia Space, a oprogramowanie do niego zostało zaprojektowane przez Airbus Group w Niemczech. W przeciwieństwie do innych modułów zbudowanych przez Europejską Agencję Kosmiczną laboratorium Columbus jest obsługiwane przez Europejską Agencję Kosmiczną, a nie NASA i jest kontrolowane przez Centrum Kontroli Columbus znajdujące się w Niemczech. Budowa laboratorium Columbus kosztowała 1,4 miliarda euro, łącznie z eksperymentami, które będą na nim przeprowadzane, oraz infrastrukturą kontroli naziemnej niezbędną do jego obsługi.[2]
Europejska Agencja Kosmiczna przyczyniła się do powstania dwóch modułów (Harmony i Tranquility), które łącza moduły stacji i posiadały porty dokowania dla odwiedzających statków kosmicznych. Oba zostały zostały zbudowane przez Europejską Agencję Kosmiczną we Włoszech dla NASA i wystrzelone w latach 2007 i 2010.[3][4] Włoska Agencja Kosmiczna, niezależnie od udziału w programach Europejskiej Agencji Kosmicznej, zbudowała także dla NASA Wielozadaniowy Moduł Logistyczny.[5] Podobnie Europejska Agencja Kosmiczna zbudowała moduł Cupola dla NASA, który został wystrzelony w 2009 roku, a obecnie jest używany do obsługi ramienia Canadarm2.[6]
W 2021 roku uruchomiono European Robotic Arm, które zostało dołączone do rosyjskiego modułu Nauka. Ramię to umożliwia obsługę rosyjskiego segmentu stacji, do którego nie dociera ramie Canadarm2.[7]
Europejska Agencja Kosmiczna dostarcza także system zarządzania danymi o nazwie DMS-R, który jest przeznaczony dla rosyjskiego segmentu Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Zapewnia on kontrolę, nawigację, zarządzanie misją i zarządzanie awariami. DMS-R jest zainstalowany na module Zwiezda.[8]
Automatyczny Statek Transportowy[edytuj | edytuj kod]
Europejska Agencja Kosmiczna opracowała bezzałogowy Automatyczny Statek Transportowy, którego zadaniem było zaopatrywanie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Statek ten był w stanie dostarczyć na Międzynarodową Stację Kosmiczną 6,6 ton zaopatrzenia i automatycznie dokować do stacji. W drodze powrotnej statek ten był wypełniany odpadami i śmieciami, po czym spalał się w ziemskiej atmosferze.[9] Stację odwiedziło pięć Automatycznych Statków Transportowych nazwanych: Jules Verne, Johannes Kepler, Edoardo Amaldi, Albert Einstein i Georges Lemaître. Większa ilość Automatycznych Statków Transportowych nigdy nie została stworzona.[10]
Wykonawcą Automatycznego Statku Transportowego była firma EADS Astrium. Prace rozwojowe rozpoczęto w Les Mureaux we Francji, a później przeniesiono je do Bremy w Niemczech, gdy projekt przeszedł z fazy rozwojowej do etapu produkcyjnego. Aby ułatwić relacje między wykonawcą a Europejską Agencją Kosmiczną, na czas realizacji projektu utworzono zintegrowany zespół Europejskiej Agencji Kosmicznej w ośrodku w Les Mureaux. Koszt opracowania Automatycznego Statku Transportowego wyniósł około 1,35 miliardów euro[11], a każdy statek kosmiczny Automatycznego Statku Transportowego kosztuje około 300 milionów dolarów, nie licząc kosztów wystrzelenia.
Astronauci[edytuj | edytuj kod]
Pierwszym astronautą Europejskiej Agencji Kosmicznej, który znalazł się na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, był Umberto Guidoni. Pierwszym astronautą Europejskiej Agencji Kosmicznej, który uczestniczył w stałej załodze Ekspedycji, był Thomas Reiter, a w 2009 roku Frank De Winne został pierwszym Europejczykiem, który służył jako dowódca Ekspedycji na Międzynarodową Stację Kosmiczną.[12]
Uczestnicy i koszty[edytuj | edytuj kod]
Wnoszący wkład w Międzynarodową Stację Kosmiczną reprezentuje jedynie 10 państw członkowskich Europejskiej Agencji Kosmicznej: Belgia, Dania, Francja, Niemcy, Włochy, Holandia, Norwegia, Hiszpania, Szwecja i Szwajcaria. Austria, Finlandia i Irlandia zdecydowały się nie uczestniczyć w projekcie ze względu na brak zainteresowania lub obawy dotyczące kosztów projektu. Wielka Brytania wycofała się ze wstępnego porozumienia z powodu obaw o koszty projektu. Pozostałe państwa dołączyły do Europejskiej Agencji Kosmicznej po podpisaniu umowy.[13]
Obecne szacunki kosztów Międzynarodowej Stacji Kosmicznej zbliżają się do 135 miliardów euro (wliczając w to rozwój, budowę i 10 lat utrzymywania stacji), z czego Europejska Agencja Kosmiczna zobowiązała się zapłacić 8 miliardów euro.[14]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Columbus laboratory [online], www.esa.int [dostęp 2024-03-28] (ang.).
- ↑ Spaceflight Now | STS-122 Shuttle Report | Station arm pulls Columbus module from cargo bay [online], spaceflightnow.com [dostęp 2024-03-28] .
- ↑ Node 2: Connecting Module [online], www.esa.int [dostęp 2024-03-28] (ang.).
- ↑ Node 3: Connecting Module [online], www.esa.int [dostęp 2024-03-28] (ang.).
- ↑ Multi-Purpose Logistics Modules [online], nasa.gov [dostęp 2024-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-27] .
- ↑ Cupola [online], www.esa.int [dostęp 2024-03-28] (ang.).
- ↑ Robert Z. Pearlman: European Robotic Arm moves for first time during 250th spacewalk at space station. Space.com, 2022-04-28. [dostęp 2022-07-17]. (ang.).
- ↑ DMS-R: ESA's Data Management System [online], www.esa.int [dostęp 2024-03-28] (ang.).
- ↑ Mission concept and the role of ATV [online], www.esa.int [dostęp 2024-03-28] (ang.).
- ↑ Breaking News | ATV production terminated as decision on follow-on nears. 2012-04-02. [dostęp 2012-09-04].
- ↑ Internationale Raumstation ISS [online], www.dlr.de [dostęp 2024-03-28] (niem.).
- ↑ Frank De Winne [online], www.esa.int [dostęp 2024-03-28] (ang.).
- ↑ Participating States [online], www.esa.int [dostęp 2024-03-28] (ang.).
- ↑ International Space Station: How much does it cost?. 9 August 2005.