Feliks Polanowski
 Pobóg | |
| Rodzina |
Polanowscy herbu Pobóg |
|---|---|
| Data urodzenia |
1745 |
| Data śmierci |
1808 |
| Ojciec |
Tomasz Polanowski |
| Matka |
Katarzyna Sierakowska |
| Żona |
1.v Elżbieta Katarzyna Urszula Mrozowicka herbu Prus III, 2.v Bona Świdzińska herbu Półkozic |
| Dzieci |
Anna, Aleksander i Stanisław |
Feliks Polanowski herbu Pobóg (ur. ok. 1745, zm. 1808) – starosta stęgwilski, skarbnik bełski, elektor 1764, mecenas kultury, wolnomularz.
Urodził się ok. 1745 r. jako syn Tomasza, łowczego i podstolego bełskiego oraz Katarzyny Sierakowskiej herbu Lubicz[1].
Podpisał elekcję Stanisława Augusta Poniatowskiego w 1764 r. Po śmierci teścia Adama Mrozowickiego, 11 kwietnia 1775 r. król Stanisław August nadał jemu starostwo stęgwilskie, które było przez ok. 40 lat w rękach rodziny Mrozowickich[2]. Według Seweryna Uruskiego w 1788 r. był skarbnikiem bełskim[1].
W 1773 r. wstąpił do loży masońskiej w Paryżu (jego dyplom wolnomularski znajduje się w Lwowskiej Naukowej Bibliotece im. W. Stefanyka Akademii Nauk Ukrainy we Lwowie – Archiwum Rozwadowskich)[2].
3 maja 1789 r. został wyznaczony Konstytucją Sejmu Wielkiego do sposobu wynalezienia ofiary z dóbr ziemskich i duchownych w powiecie bracławskim i w mieście Bracławiu[3].
Był dziedzicem znacznych dóbr w województwie bełskim, m.in.: Bujańca, Śmitkowa, Ostrowa, Opulska i Moszkowa w powiecie sokalskim. Jego dwór w Moszkowie tętnił życiem kulturalnym. Zgromadził tam znaczną bibliotekę, w 1789 r. nuncjusz papieski Ferdynand Maria Saluzzo wydał jemu i jego rodzinie zgodę na czytanie książek zakazanych ogółowi przez władzę kościelną[2][4].
Był osobą bardzo zasłużoną dla kultury polskiej jako mecenas. W 1800 r. zatrudnił w swojej kapeli dworskiej wówczas 15-letniego Karola Kurpińskiego w charakterze drugiego skrzypka, który miał tam szansę na zapoznanie się partyturami klasyków wiedeńskich. Nabywał on w czasie 8-letniego pobytu w Moszkowie umiejętności muzycznych, podpatrując członków kapeli, analizując razem z nimi partytury i słuchając uwag mistrza. Poznał wówczas szeroki repertuar muzyki poważnej, w tym operowej; bywał często w operach lwowskich. To była jego jedyna szkoła muzyczna, dzięki której nauczył się gry w zespole i poznał zasady komponowania. Swoją pierwszą kompozycję skomponował w Moszkowie, była to muzyka do sceny lirycznej Pigmalion wystawionej przez tamtejszą kapelę dworską. Mecenat Polanowskiego miał zasadniczy wpływ na rozwinięcie talentu Kurpińskiego[5][6].
Od 1775 roku był żonaty 1.v z Elżbietą Katarzyną Urszulą Mrozowicką herbu Prus III, córką Adama, starosty stęgwilskiego i regimentarza wojsk koronnych oraz Ewy Franciszki Puzynianki, pisarzówny wielkiej litewskiej, urodzoną w 1754 r. w Sokołówce[7][8], z którą pozostawił córkę Annę, urodzoną w 1778 roku, żonę Jan Uruskiego herbu Sas, dziedzica Juśkowic[9]. Od 1789 r. był żonaty 2.v z Boną Świdzińską herbu Półkozic[1], córką Ignacego, starosty lityńskiego i Heleny Mierzejewskiej herbu Szeliga, kasztelanki sochaczewskiej, z którą pozostawił synów: Aleksandra i Stanisława. Zmarł w 1808 roku[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Seweryn Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, T. XIV, s. 181, 1917.
- ↑ a b c Archiwa rodzinno-majątkowe w zbiorach państwowych we Lwowie, opr. Stanisław Pijaj, Warszawa, s. 157, 1995.
- ↑ Volumina Legum, t. IX, s.81
- ↑ Lwowska Naukowa Biblioteka im. W. Stefanyka Akademii Nauk Ukrainy we Lwowie – Archiwum Rozwadowskich, rękopisy 7923/III
- ↑ Aleksander Bruckner, Dzieje kultury polskiej, t. III, Kraków, s. 503, 1931.
- ↑ a b Polski Słownik Biograficzny, t. XVI, s. 281, 1971.
- ↑ Księgi metrykalne parafii wyznania rzymskokatolickiego z archidiecezji lwowskiej, 1604-1945, parafia Sokołówka. [w:] Archiwum Główne Akt Dawnych, Inwentarz zespołu: PL, 1 301, sygn. 1912
- ↑ https://web.archive.org/web/20181125030737/http://www.genesis.jaxasoft.se/text/Kronika/tablica20_s158_90.html [dostęp: 2019-04-16]
- ↑ Kasper Niesiecki, Herbarz polski, t. 11, s. 463-466.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Seweryn Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, T. XIV, s. 181 1917
- Polski Słownik Biograficzny, t. XVI, 1971, s. 281
- Archiwa rodzinno-majątkowe w zbiorach państwowych we Lwowie, opr. Stanisław Pijaj, Warszawa 1995, s. 157
- Lwowska Naukowa Biblioteka im. W. Stefanyka Akademii Nauk Ukrainy we Lwowie – Archiwum Rozwadowskich, rękopisy 7923/III
- Aleksander Brückner, Dzieje kultury polskiej, t. III, Kraków 1931, s. 503
- Volumina Legum, t. IX, s.81