Franciszek Hoszard

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek Hoszard
Data i miejsce urodzenia

20 października 1822
Nowy Wiśnicz

Data i miejsce śmierci

14 grudnia 1899
Lwów

Poseł na Sejm Krajowy Galicji II, III IV, V, VI i VII kadencji
Okres

od 1867
do 1899

Poprzednik

Tomasz Drozd

Następca

Zdzisław Włodek

Poseł do austriackiej Rady Państwa IV i V kadencji
Okres

od 17 grudnia 1872
do 1 grudnia 1877

Przynależność polityczna

Koło Polskie

Poprzednik

Henryk Konopka

Następca

Roman Włodek

Członek Wydziału Krajowego Galicji
Okres

od 1878
do 1899

Franciszek Hoszard (ur. 20 października 1822 w Nowym Wiśniczu, zm. 14 grudnia 1899 we Lwowie) – lekarz, uczestnik powstania krakowskiego 1846, poseł do Sejmu Krajowego Galicji i austriackiej Rady Państwa

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Nowym Wiśniczu, który wówczas należał do Cesarstwa Austrii. Szkołę podstawową i gimnazjum ukończył w Bochni[1]. Przez pewien czas studiował na wydziale filozofii Uniwersytetu Lwowskiego[1]. Od 1841 studiował medycynę na uniwersytecie w Wiedniu[1]. Za udział w powstaniu w 1846 roku został skazany na 6 miesięcy więzienia. Dyplom doktora medycyny i chirurgii uzyskał w Krakowie w 1849[1]. Jako lekarz najpierw pracował w Bochni (1850–1877)[1][2][3][4], a następnie we Lwowie (1878–1899)[5][6].

W 1862 stanął na czele Bocheńskiej Ławy Obwodowej[7], której celem była organizacja werbunku ochotników do przyszłego powstania oraz ich zaopatrzenie. W czasie powstania styczniowego organizował pomoc sanitarną dla powstańców jak również broń i pieniądze. We wrześniu 1864, po sześciu miesiącach tymczasowego aresztowania za wsparcie powstania, został uniewinniony od zarzutu zakłócania porządku publicznego[1].

Członek Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego (1864–1868)[8][9]. Członek Rady Powiatu wybrany w kurii gmin miejskich (1867–1878)[2][10][11] i Wydziału Powiatowego (1867–1878)[2][12][13] w Bochni. W latach 1872–1876 był także członkiem i wiceprezesem Rady Szkolnej Okręgowej w Bochni[14][15]. Był posłem do Sejmu Krajowego Galicji II, III IV, V, VI i VII kadencji w latach 1867–1899. Był wybierany w IV kurii (gmin wiejskich) z okręgu wyborczego nr 51 Bochnia–Niepołomice–Wiśnicz[16][17][18][19][20][21]. Był także posłem do Izby Posłów (niem. Abgeordnetenhaus) austriackiej Rady Państwa IV kadencji (17 grudnia 1872 – 21 kwietnia 1873), wybrany przez Sejm Krajowy po rezygnacji Henryka Konopki w kurii XX – jako delegat z grona posłów wiejskich okręgów: Kraków, Chrzanów, Bochnia, Brzesko, Wieliczka, Wadowice, Kęty, Myślenice, Żywiec. Następnie w okresie 4 listopada 1873 – 1 grudnia 1877 był posłem V kadencji wybranym w wyborach bezpośrednich w kurii IV (gmin wiejskich) z okręgu nr 5 Bochnia, Wiśnicz, Niepołomice, Brzesko, Wojnicz, Radłów. W austriackiej Radzie Państwa był członkiem Koła Polskiego[1][22]. Z mandatu posła do Rady Państwa zrezygnował po wybraniu go na członka Wydziału Krajowego (niem. Landesausschuss)[1], którego członkiem był w latach 1878–1899[1][23][24].

Członek i zastępca przewodniczącego Krajowej Rady Zdrowia (1884)[25]. W końcowym okresie życia był dyrektorem Departamentu Zdrowia Wydziału Krajowego[26]. W latach 1883–1884 był prezesem Towarzystwa Lekarzy Galicyjskich[1][27]. Członek Rady Zawiadowczej Zakładu dla ubogich i sierot w Drohowyżu (1886–1896)[28]. Członek zarządu (asesor) Galicyjskiego Zakładu Ociemniałych we Lwowie (1889–1899)[29].

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Był synem lekarza Ignacego Hoszarda[1] i Barbary z Boguckich. W maju 1852 roku ożenił się z Antoniną Eminowicz[1], z którą miał syna Władysława.

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Tomik zawierający 18 wierszy Józefa Niwickiego Listki karpackie wydany w 1873, był dedykowany Franciszkowi Hoszardowi[30].

Z inicjatywy Stowarzyszenia Bochniaków i Miłośników Ziemi Bocheńskiej na wiosnę 1984 roku Miejska Rada Narodowa nadała imię Franciszka Hoszarda jednej z nowych ulic w Bochni[31].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i j k l Franz Adlgasser, Kurzbiografie: Hoszard, Franciszek Dr. med., [w:] Parlament Österreich [online], parlament.gv.at [dostęp 2023-03-22].
  2. ↑ a b c Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868 ↓, s. 371.
  3. ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1869 ↓, s. 468.
  4. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870 s. 493, 1871 s. 436, 1872 s. 422, 1873 s. 429, 1874 s. 462, 1875 s. 468, 1876 s. 480, 1877 s. 462
  5. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1879 s. 443, 1880 s. 448, 1881 s. 458, 1882 s. 459, 1883 s. 459, 1884 s. 438, 1885 s. 488, 1886 s. 438, 1887 s. 440, 1888 s. 440, 1889 s. 510, 1890 s. 510, 1891 s. 510, 1892 s. 510, 1893 s. 510, 1894 s. 512, 1895 s. 512, 1896 s. 512, 1897 s. 512, 1898 s. 621, 1899 s. 620
  6. ↑ Szematyzm 1884 ↓, s. 438.
  7. ↑ Janusz Paprota, Ziemia bocheńska a Powstanie Styczniowe [online] [dostęp 2020-05-27] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-24].
  8. ↑ Handbuch des Sttathalterei-Gebietes Galizien für das Jahr 1864, s. 453, 1865, s. 422, 1866, s. 481
  9. ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868 ↓, s. 833.
  10. ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1869 ↓, s. 230.
  11. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870 s. 238, 1871 s. 235, 1872 s. 236, 1873 s. 234, 1874 s. 259, 1875 s. 257, 1876 s. 268, 1877 s. 242, 1878 s. 228,
  12. ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1869 ↓, s. 231.
  13. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870 s. 238, 1871 s. 236, 1872 s. 237, 1873 s. 234, 1874 s. 259, 1875 s. 257, 1876 s. 268, 1877 s. 242, 1878 s. 229
  14. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1872 s. 78, 1873 s.79, 1874 s. 80, 1875 s. 78, 1876 s. 78, 1877 s. 49
  15. ↑ Mirosław Łapot, Szkolnictwo ludowe w Galicji u progu działalności Rady Szkolnej Krajowej (w stupięćdziesięciolecie jej powołania), „Pedagogika”, t. XXVI, nr 2, 2017, s. 240.
  16. ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868 ↓, s. 361.
  17. ↑ Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1869 ↓, s. 224.
  18. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1870 s. 231, 1871 s. 228, 1872 s. 290, 1873 s. 227, 1874 s. 253, 1875 s. 251, 1876 s. 257, 1877 s. 236, 1878 s. 223, 1879 s. 214, 1880 s. 221, 1882 s. 222, 1883 s. 236, 1884 s. 205, 1885 s. 205, 1886 s. 205, 1887 s. 206, 1888 s. 206, 1889 s. 229, 1890 s. 229, 1891 s. 229, 1892 s. 229, 1893 s. 229, 1894 s. 231, 1895 s. 231, 1896 s. 231, 1897 s. 231, 1898 s. 280, 1899 s. 280
  19. ↑ Szematyzm 1884 ↓, s. 205.
  20. ↑ Wykaz Członków Sejmu krajowego królestwa Galicyi i Lodomeryi, tudzież wielkiego xięstwa Krakowskiego w r. 1867, Lwów 1867, s. 10.
  21. ↑ Stanisław Grodziski, Sejm Krajowy Galicyjski 1861–1914, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1993, s. 148, ISBN 83-7059-052-7.
  22. ↑ Józef Buszko, Polacy w parlamencie wiedeńskim 1848-1918, Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1996, s. 78, 356, 370, 375, ISBN 978-83-7059-219-6.
  23. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1878 s. 225, 1879 s. 215, 1880 s. 222, 1881 s. 220, 1882 s. 223, 1883 s. 237, 1884 s. 207, 1885 s. 207, 1886 s. 207, 1887 s. 208, 1888 s. 208, 1889 s. 231, 1890 s. 231, 1891 s. 231, 1892 s. 231, 1893 s. 231, 1894 s. 232, 1895 s. 232, 1896 s. 232, 1897 s. 232, 1898 s. 281, 1899 s. 281
  24. ↑ Szematyzm 1884 ↓, s. 207.
  25. ↑ Szematyzm 1884 ↓, s. 10.
  26. ↑ Halyna Lutsyshyn, Jan Matkowski, Kazimierz hrabia Szeptycki – o. Klemens: pierwszy lobbysta interesów Galicji na początku XX wieku, „STUDIA WARMIŃSKIE” (55 (2018)), s. 324, ISSN 0137-6624.
  27. ↑ Szematyzm 1884 ↓, s. 574.
  28. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1886 s.655, 1887 s. 655, 1888 s. 655, 1889 s. 762, 1890 s. 762, 1891 s. 762, 1892 s. 762, 1893 s. 754, 1894 s. 748, 1895 s. 749, 1896 s. 751
  29. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na rok 1889 s. 693, 1890 s. 693, 1891 s. 693, 1892 s. 693, 1893 s. 692, 1894 s. 692, 1895 s. 691, 1896 s. 691, 1897 s. 691, 1898 s. 792, 1899 s. 792
  30. ↑ Tadeusz Olszewski, Gmina Trzciana - Biogramy zasłużonych Trzcianiaków - Józef Niwicki [online] [dostęp 2023-03-22].
  31. ↑ Stanisław Kobiela, Przywracanie pamięci (cz. 1), „Wiadomości bocheńskie” (2-3 (85-86) lato-jesień 2010), s. 17, ISSN 1425-1952.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franciszek_Hoszard&oldid=73151062”