Franciszek Joniak

Franciszek Joniak
Nowina
	; Franciszek Joniak
	kapitan
Data i miejsce urodzenia	4 czerwca 1894 ; Borynicze
Data i miejsce śmierci	1 lutego 1921 ; Rajcza
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1921
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie II RP
Formacja	Polskie Drużyny Strzeleckie; Legiony Polskie; Polska Organizacja Wojskowa
Jednostki	1 pułk piechoty LP; 5 pułk piechoty LP; 4 pułk strzelców podhalańskich
Stanowiska	dowódca plutonu; szef sztabu okręgu POW
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; (bitwa pod Kostiuchnówką); wojna polsko-ukraińska; (obrona Lwowa); wojna polsko-bolszewicka
	Odznaczenia

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie Marcina (kolejarza) i Michaliny z domu Grabowskiej^[1].

Absolwent lwowskiego gimnazjum, podczas nauki w którym wstąpił do IV Lwowskiej Drużyny Skautowej. Od 1912 należał do Polskich Drużyn Strzeleckich, uzyskując w nich stopień plutonowego. Jako student III roku filozofii Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie zaciągnął się, po wybuchu I wojny światowej, w szeregi Legionów Polskich i otrzymał przydział do 1 pułku piechoty. We wrześniu 1914 dowodził I plutonem 4 kompanii w I batalionie tegoż pułku. Od stycznia do końca maja 1915 przebywał na leczeniu w Cieplicach i Merano^[2]. Następnie, już w randze sierżanta, został przeniesiony na stanowisko dowódcy I plutonu w 2 kompanii 5 pułku piechoty. Wyróżnił się w dniu 1 października 1915 podczas bitwy pod Stawyhorożem, kiedy to na czele swego plutonu odbił Rosjanom baterię austriackich armat i odrzucił carski oddział na pozycję wyjściową. Dowody męstwa dał również w bitwie pod Kostiuchnówką (4-5 lipca 1916), odpierając ataki Rosjan i pozostając w linii mimo odniesionej rany, aż do czasu wycofania się własnej kompanii. Za te czyny odznaczony został Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari^[1]. Nadanie to zostało następnie potwierdzone dekretem Wodza Naczelnego marszałka Józefa Piłsudskiego L.12845 z 17 maja 1922 roku (opublikowanym w Dzienniku Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 2 z dnia 6 stycznia 1923 roku)^[3].

Z dniem 1 stycznia 1917 roku został awansowany do stopnia chorążego. Po kryzysie przysięgowym (lipiec 1917 r.) i dezercji z armii cesarskiej działał w Polskiej Organizacji Wojskowej, zajmując stanowisko szefa sztabu okręgu. Pod koniec listopada 1918 roku wstąpił do odrodzonego Wojska Polskiego i uczestniczył w obronie Lwowa. Mianowany podporucznikiem z dniem 17 grudnia 1918 roku. W wyniku orzeczenia komisji lekarskiej miał w kwietniu 1920 roku przejść do rezerwy, co jednakże nie nastąpiło. W lipcu 1920 r. został przeniesiony do 4 pułku strzelców podhalańskich, w którego szeregach wziął udział w wojnie polsko-radzieckiej, awansując w październiku 1920 do rangi kapitana piechoty, ze starszeństwem od dnia 1 kwietnia tegoż roku^[2]. Od końca 1920 leczył się na gruźlicę w sanatorium w Rajczy koło Żywca. Tam też zmarł i spoczął na miejscowym cmentarzu w kwaterze legionistów. Franciszek Joniak nie zdążył założyć rodziny. Miał brata Jana^[1].

Zarządzeniem prezydenta Rzeczypospolitej Ignacego Mościckiego z dnia 20 grudnia 1932 roku został, za pracę w dziele odzyskania niepodległości, odznaczony pośmiertnie Krzyżem Niepodległości.

↑ W kartotece personalno-odznaczeniowej zamieszczonej na stronach Wojskowego Biura Historycznego podano, że Franciszek Joniak urodził się w dniu 8 czerwca 1892 roku we Lwowie.
↑ Monitor Polski Nr 293 z 22 grudnia 1932 roku, poz. 341, str. 1 (https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WMP19322930341/O/M19320341.pdf).