Franciszek Słuszkiewicz

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Franciszek Słuszkiewicz
Ilustracja
Franciszek Słuszkiewicz podczas I Zjazdu Absolwentów sanockiego gimnazjum (1938)
Data i miejsce urodzenia

10 października 1875
Sanok

Data i miejsce śmierci

28 lutego 1944
Sanok

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Sanoku

Narodowość

polska

Stanowisko

nauczyciel

Rodzice

Michał, Paulina

Dzieci

Eugeniusz, Janina

Krewni i powinowaci

Witold, Józef, Teofila, Maksymilian, Emilia, Władysława, Roman, Edmund (rodzeństwo)
Wiesław Nowotarski (bratanek)

Odznaczenia
Krzyż Jubileuszowy dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych
Multimedia w Wikimedia Commons

Franciszek Słuszkiewicz (ur. 10 października 1875 w Sanoku, zm. 28 lutego 1944 tamże) – polski nauczyciel.

Grobowiec Franciszka Słuszkiewicza

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 10 października 1875 w Sanoku[1][2]. Pochodził z mieszczańskiej rodziny, trudniącej się rzeźnictwem i masarstwem. Jego rodzicami byli Michał (1848-1936, kontynuujący rodzinne tradycje i prowadził zakład masarski[3][4], a także burmistrz Sanoka) i Paulina, z domu Dziura[5] (zm. 1926 w wieku 68 lat). Jego rodzice mieli 12 dzieci, z których troje zmarło w dzieciństwie, a dziewięcioro pozostałych to: Franciszek, Józef (1880–1914), Teofila (1882–1951, żona Franciszka Martynowskiego[6]), Maksymilian (1884–1940, urzędnik, ostatni burmistrz Sanoka w II Rzeczypospolitej), Władysława (1886–1971, po mężu Nowotarska, matka Wiesława i Witolda Nowotarskiego - stroiciela instrumentów muzycznych), Emilia (1888–1982), Witold (1890–1914[7], pisarz, kierownik kółka amatorskiego[8], zginął pod Kraśnikiem[9]), Roman (1892–1975) i Edmund (1895–1980). Wszyscy z nich ukończyli szkoły, trzech było absolwentami wyższych uczelni. Rodzina Słuszkiewiczów zamieszkiwała w Sanoku przy ulicy Tadeusza Kościuszki 60[10] (przy tej ulicy działał też sklep wędliniarski Słuszkiewiczów[11][12]).

Franciszek Słuszkiewicz w 1894 zdał z odznaczeniem egzamin dojrzałości w C. K. Gimnazjum w Sanoku (w jego klasie byli m.in. Emil Gaweł, Władysław Kucharski)[1][13][14]. Po maturze miał podjąć studia teologiczne[1]. Od 1 września 1898 do 8 września 1899 był asystentem na Uniwersytecie Lwowskim[2]. Pracował u boku prof. Józefa Puzyny[15]. Podjął pracę nauczyciela od 8 września 1898[2]. Egzamin zawodowy złożył 30 maja 1899[2]. Był kandydatem nauczycielskim, po czym w połowie 1900 został mianowany nauczycielem rzeczywistym w C. K. Gimnazjum w Jarosławiu od 1 września 1900[2][16]. Był nauczycielem matematyki i fizyki[2]. Dekretem C. K. Ministra Wyznań i Oświaty z 19 czerwca 1906 został przeniesiony z posady profesora jarosławskiego gimnazjum na analogiczne stanowisko do C. K. Gimnazjum w Bochni i pozostawał tam do 1918[17][18][19]. Został odznaczony austro-węgierskim Krzyżem Jubileuszowym dla Cywilnych Funkcjonariuszów Państwowych[19].

Działał w ramach Towarzystwa Szkoły Ludowej, w 1906 został członkiem zarządu koła TSL im. Marii Konopnickiej w Bochni[20]. W 1909 uczył w Krakowie-Podgórzu[2]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w okresie II Rzeczypospolitej sprawował stanowisko dyrektora Gimnazjum im. Króla Kazimierza Wielkiego w Bochni[21][22][23][24][25] (w szkole nauczycielką została wówczas także jego siostra Emilia[26]).

Jako emerytowany profesor gimnazjalny był przewodniczącym komitetu organizacyjnego I Zjazdu Absolwentów z okazji 50-lecia macierzystego sanockiego Gimnazjum im. Królowej Zofii w Sanoku w 1938[27].

Po wybuchu II wojny światowej 1939 podczas okupacji niemieckiej podjął działalność w ramach tajnego nauczania w Sanoku[28][29].

Zmarł 28 lutego 1944 w Sanoku[30][31]). Został pochowany w grobowcu rodzinnym na cmentarzu przy ul. Rymanowskiej w Sanoku.

Jego pierwszą żoną od 1901 była Seweryna z domu Solon[32] (zm. 1904 w wieku 23 lat)[33]. Ich dziećmi byli: Eugeniusz (1901-1981, absolwent bocheńskiego gimnazjum, indolog)[34][35], Janina (1903-1998, zamężna z Czesławem Rytarowskim). Po śmierci żony Franciszek Słuszkiewicz ożenił się po raz drugi[36].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c Sprawozdanie Dyrektora C. K. Gimnazyum w Sanoku za rok szkolny 1894. Sanok: Fundusz Naukowy, 1894, s. 58.
  2. ↑ a b c d e f g Henryk Kopia: Spis nauczycieli szkół średnich w Galicyi oraz polskiego gimnazyum w Cieszynie. Lwów: Towarzystwo Nauczycieli Szkół Wyższych, 1909, s. 75.
  3. ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 416–417.
  4. ↑ Wojciech Sołtys, Budownictwo, przemysł, rzemiosło i handel, Pomiędzy wojnami światowymi 1918–1939, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 535.
  5. ↑ Edward Zając, Szkice z dziejów Sanoka, Sanok 1998, s. 120.
  6. ↑ Księga Zmarłych 1946–1958 Sanok. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. 321 (poz. 81).
  7. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1901/1902 (zespół 7, sygn. 29). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 142.
  8. ↑ Jan Bach: Wykaz imienny członków Drużyn Bartoszowych. W: Drużyny Bartoszowe 1908–1914. Lwów: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1939, s. 383.
  9. ↑ Tekla Wolwowicz. Z odległych lat. „Rocznik Sanocki”. Tom VI, s. 19, 1988. 
  10. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 280.
  11. ↑ Tanecznym krokiem przez życie. biblioteka.sanok.pl. [dostęp 2013-07-30]. (pol.).
  12. ↑ 100 lat życia to bardzo piękny jubileusz. sokolsanok.pl, 2016-02-27. [dostęp 2013-07-30]. (pol.).
  13. ↑ Po 10-ciu latach. „Gazeta Sanocka”, s. 3, Nr 28 z 10 lipca 1904. 
  14. ↑ Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 2016-05-14].
  15. ↑ Stanisław M. Brzozowski: Józef Puzyna. ipsb.nina.gov.pl. [dostęp 2016-06-21].
  16. ↑ Mianowania. „Słowo Polskie”, s. 2, nr 309 z 5 lipca 1900. 
  17. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum w Bochni za rok szkolny 1906. Kraków: 1906, s. 40.
  18. ↑ Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy c. k. Rady szkolnej krajowej w Galicyi”, s. 296, nr 19 z 12 lipca 1905. 
  19. ↑ a b Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1918. Wiedeń: 1918, s. 1018.
  20. ↑ Z działalności Kół. „Miesięcznik Towarzystwa Szkoły Ludowej”, s. 102, nr 1 z 1906. 
  21. ↑ Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. R. 2. Warszawa / Lwów: 1926, s. 96.
  22. ↑ Historia. 1lo.bochnia.pl, 2011-05-11. [dostęp 2016-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-18)].
  23. ↑ Sztandar szkoły. 1lo.bochnia.pl, 2011-05-11. [dostęp 2016-06-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-09-14)].
  24. ↑ Edward Zając: Szkice z dziejów Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 1998, s. 53. ISBN 83-909787-0-9.
  25. ↑ Maria Elżbieta Mroczek: Historia Kościoła Szkolnego pw. św. Stanisława Kostki w Bochni. 64898.host4.iap.pl. [dostęp 2016-06-21].
  26. ↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”, s. 566, nr 10 z 25 października 1934. 
  27. ↑ Sprawozdanie Jubileuszowe z działalności Państwowego Gimnazjum w Sanoku w latach 1888–1938 wydane z okazji Wielkiego Zjazdu wychowawców i wychowanków Zakładu w 50 rocznicę pierwszego egzaminu dojrzałości. Sanok: 1938, s. 5.
  28. ↑ Andrzej Brygidyn: Kryptonim „San”. Żołnierze sanockiego Obwodu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej 1939-1944. Sanok: Społeczny Komitet Wydawniczy „San”, 1992, s. 118.
  29. ↑ Jacek Chrobaczyński, Tajne nauczanie, W latach II wojny światowej i konspiracji, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 688.
  30. ↑ Indeks do ksiąg zmarłych od roku 1914. Sanok: Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, s. S 1944, (Tom K, str. 27, poz. 28).
  31. ↑ Data zgonu 28 lutego 1944 została podana zarówno w parafialnej księdze zmarłych, jak i na inskrypcji nagrobnej. Jacek Chrobaczyński, opierając się na danych, które opracowali M. Walczak i Wojciech Sołtys, podał, że Franciszek Słuszkiewicz zmarł w 1943 wskutek niekorzystnych warunków, zaprowadzonych przez Niemców. Zob. Jacek Chrobaczyński, Szkolnictwo i oświata. Aneks w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, s. 697.
  32. ↑ Księga małżeństw parafii rzymskokatolickiej w Sanoku (1888–1905). Parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku. s. 169 (poz. 6).
  33. ↑ Rytarowski. sejm-wielki.pl. [dostęp 2014-03-13].
  34. ↑ Jerzy Maciejewski: Eugeniusz Słuszkiewicz (1901–1981), językoznawca i orientalista, profesor UMK. W: Toruńscy twórcy nauki i kultury (1945–1985). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 287–293. ISBN 83-01-09157-.
  35. ↑ Edward Zając. Humanista z grodu Grzegorza. „Tygodnik Sanocki”, s. 6–7, nr 41 (727) z 14 października 2005. 
  36. ↑ Jerzy Maciejewski: Eugeniusz Słuszkiewicz (1901–1981), językoznawca i orientalista, profesor UMK. W: Toruńscy twórcy nauki i kultury (1945–1985). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1989, s. 287. ISBN 83-01-09157-.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franciszek_Słuszkiewicz&oldid=71965192”