Franciszek Węgrzyn
| |
 podpułkownik dyplomowany piechoty
| |
| Data i miejsce urodzenia |
5 marca 1892 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
1965 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby | |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki |
1 Dywizja Piechoty Legionów |
| Stanowiska |
słuchacz |
| Główne wojny i bitwy |
wojna polsko-ukraińska |
| Odznaczenia | |
         
| |
.png){kind=small}
Franciszek Węgrzyn (ur. 5 marca 1892 w Woli Mieleckiej, zm. 1965 w Stanach Zjednoczonych) – podpułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się 5 marca 1892 w Woli Mieleckiej jako syn Szymona i Tekli z d. Bakówny[1][2].
14 października 1920 roku został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 roku w stopniu kapitana, w piechocie, w grupie oficerów byłych Legionów Polskich. Pełnił wówczas służbę w 5 pułku piechoty Legionów[3]. 1 czerwca 1921 roku pełnił służbę w dowództwie 1 Dywizji Piechoty Legionów, a jego oddziałem macierzystym był 5 pułk piechoty Legionów[4]. 3 maja 1922 roku został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku i 973. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5]. Do jesieni 1923 roku był oficerem sztabu pułkownika Bolesława Popowicza, dowódcy piechoty dywizyjnej 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie, pozostając oficerem nadetatowym 5 pułku piechoty Legionów[6].
31 października 1923 roku został przydzielony do Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie[7], w charakterze słuchacza IV Kursu Normalnego[8][9]. 1 października 1925 roku, po ukończeniu kursu i otrzymaniu dyplomu naukowego oficera Sztabu Generalnego, został przeniesiony służbowo do Oddziału IV Sztabu Generalnego w Warszawie na okres sześciu miesięcy[10]. Z dniem 1 kwietnia 1926 roku został przydzielony do Inspektoratu Armii Nr I w Wilnie, którym kierował generał dywizji Edward Śmigły-Rydz[11].
Z dniem 1 października 1926 roku został przydzielony do Biura Inspekcji Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych[12][13]. 12 kwietnia 1927 roku został awansowany do stopnia majora ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1927 roku i 78. lokatą w korpusie oficerów piechoty[14]. 5 listopada 1928 roku ogłoszono jego przeniesienie do 74 pułku piechoty w Lublińcu na stanowisko dowódcy batalionu, lecz już 28 października został przydzielony na dwumiesięczny XII normalny kurs w Centralnej Szkole Strzelniczej w Toruniu[15][16]. 23 grudnia 1929 roku został przeniesiony do dowództwa 14 Dywizji Piechoty w Poznaniu na stanowisko szefa sztabu[17]. 23 października 1931 roku ogłoszono jego przeniesienie do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr VII w Poznaniu[18]. W dowództwie pełnił obowiązki szefa sztabu[19]. W listopadzie 1933 roku został dowódcą batalionu w 57 pułku piechoty wielkopolskiej w Poznaniu[7]. Na podpułkownika został awansowany ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1934 roku i 8. lokatą w korpusie oficerów piechoty[20]. W kwietniu 1934 roku został przeniesiony do 50 pułku piechoty w Kowlu na stanowisko zastępcy dowódcy pułku[21]. W 1937 roku został przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisko szefa sztabu tej formacji. W 1938 roku zastąpił pułkownika Tadeusza Münnicha na stanowisku dowódcy 26 pułku piechoty w Gródku Jagiellońskim.
W czasie kampanii wrześniowej dowodził 26 pułkiem piechoty. Walczył w obronie Warszawy jako dowódca odcinka „Utrata” Przedmościa Praskiego. Po kapitulacji stolicy przebywał w niewoli niemieckiej, między innymi w Oflagu VII A Murnau[22]. Wiosną 1945 roku, po uwolnieniu z niewoli, przebywał początkowo w Wielkiej Brytanii, skąd wyjechał do Stanów Zjednoczonych i tam osiadł na stałe.
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Złoty Orderu Wojskowego Virtuti Militari[23]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari[24]
- Krzyż Niepodległości (16 września1931)[25][24]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1938)[26]
- Krzyż Walecznych (czterokrotnie – „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918–1921”)[24]
- Złoty Krzyż Zasługi (10 listopada 1928)[27][24]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości
- Odznaka Pamiątkowa Generalnego Inspektora Sił Zbrojnych (12 maja 1936)
- Medal 10 Rocznicy Wojny Niepodległościowej (Łotwa)[28]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Kolekcja VM ↓, s. 1.
- ↑ Franciszek Węgrzyn [online], wbh.wp.mil.pl [dostęp 2022-09-16].
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 40 z 20 października 1920 roku, s. 1066.
- ↑ Spis oficerów 1921 ↓, s. 36, 937.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 54.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 87, 137, 413.
- ↑ a b Kolekcja VM ↓, s. 4.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 71 z 13 listopada 1923 roku, s. 750.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 133, 356, 1363.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 101 z 7 października 1925 roku, s. 547.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 16 z 12 kwietnia 1926 roku, s. 112.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 44 z 14 października 1926 roku, s. 354.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 125, 181.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 13 z 20 kwietnia 1927 roku, s. 119.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 336.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 42.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 20 z 23 grudnia 1929 roku, s. 381.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 7 z 23 października 1931 roku, s. 327.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 471.
- ↑ Lista starszeństwa 1935 ↓, s. 15.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. ↓, Nr 11 z 7 czerwca 1934 roku, s. 153.
- ↑ Głowacki 1985 ↓, s. 49, 198, 212, 228, 327.
- ↑ Rómmel 1958 ↓, s. 401.
- ↑ a b c d Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 30.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- ↑ M.P. z 1938 r. nr 258, poz. 592 „za zasługi w służbie wojskowej”.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ Dziennik Personalny MSWojsk. Nr 12 z 6 sierpnia 1929 r., s. 239.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Węgrzyn Franciszek. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.57-4828 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-12-05].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Spis oficerów służących czynnie w dniu 1.6.1921 r. Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1921.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych piechoty. 5 czerwiec 1935. Dodatek bezpłatny dla prenumeratorów „Przeglądu Piechoty”. Jagiellońska Biblioteka Cyfrowa, 1935. [dostęp 2016-06-05].
- Juliusz Rómmel: Za honor i ojczyznę. Wspomnienia dowódcy armii „Łódź” i „Warszawa”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry”, 1958.
- Ludwik Głowacki: Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939. Wyd. 5. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-07109-8.
- Dowódcy 26 Pułku Piechoty (II RP)
- Jeńcy Oflagu VII A Murnau
- Odznaczeni Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Niepodległości
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych (czterokrotnie)
- Odznaczeni Krzyżem Złotym Orderu Virtuti Militari (władze RP na uchodźstwie)
- Odznaczeni Złotym Krzyżem Zasługi (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie 5 Pułku Piechoty Legionów
- Oficerowie dyplomowani II Rzeczypospolitej
- Oficerowie piechoty Korpusu Ochrony Pogranicza
- Podpułkownicy piechoty II Rzeczypospolitej
- Szefowie sztabu 14 Wielkopolskiej Dywizji Piechoty
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Uczestnicy wojny polsko-ukraińskiej (strona polska)
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Urodzeni w 1892
- Zastępcy dowódcy 50 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych
- Zmarli w 1965
- Żołnierze Legionów Polskich 1914–1918
- Żołnierze Wojska Polskiego na emigracji w Stanach Zjednoczonych po II wojnie światowej