Friedrich Warzok

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Friedrich Warzok
Ilustracja
(od lewej) Friedrich Warzok, Fritz Katzmann, Heinrich Himmler (obóz janowski)
SS-Hauptsturmführer SS-Hauptsturmführer
Data i miejsce urodzenia

21 września 1903
Rogówko

Przebieg służby
Lata służby

1931–1945

Formacja

SS Schutzstaffel

Stanowiska

Komendant obozów pracy w powiecie złoczowskim (1941–1943),
komendant obozu janowskiego (1943–1944)

Friedrich Warzok (ur. 21 września 1903 w Rogówku, miejsce i data śmierci nieznane) – członek SS, Hauptsturmführer, komendant obozów pracy dla Żydów w powiecie złoczowskim oraz obozu janowskiego we Lwowie, zbrodniarz hitlerowski.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w Rogówku (niem. Rogowken). Z zawodu był murarzem. W latach 1922–1927 był związany ze środowiskiem skrajnie prawicowej Marine-Brigade Ehrhardt. Później pracował jako handlowiec. W 1931 wstąpił do NSDAP (nr legitymacji partyjnej 573 961) i SS (nr identyfikacyjny 23 262). W 1938 został przydzielony do regimentu policji porządkowej w Berlinie[1].

Jesienią 1939 roku, wkrótce po rozpoczęciu niemieckiej okupacji Polski, został przeniesiony do stacjonującego w Warszawie pułku Polizei-Regiment Warschau. W marcu 1940 roku został przydzielony do warszawskich struktur paramilitarnego Selbstschutzu. 13 sierpnia tegoż roku mianowano go natomiast dowódcą 4. kompanii Sonderdienstu w Chełmie[1].

W październiku 1941 roku został przydzielony do sztabu dowódcy SS i policji w dystrykcie Galicja[1]. Wkrótce objął stanowisko zwierzchnika sieci obozów pracy dla Żydów, które Niemcy zorganizowali w kilku miejscowościach powiatu złoczowskiego (m.in. Lackie Wielkie, Jaktorów, Płuhów, Sasów, Złoczów)[2]. Był odpowiedzialny za całość spraw związanych z wykorzystaniem przymusowej pracy Żydów w rejonie Złoczowa[3]. Miał opinię fanatycznego antysemity[4]. W podległych mu obozach panowała bardzo wysoka śmiertelność, a on sam niejednokrotnie osobiście znęcał się nad żydowskimi więźniami[5]. Uczestniczył także w likwidacji gett w powiecie złoczowskim[6]. W pierwszej połowie 1943 roku nadzorował likwidację obozu pracy w Złoczowie[7].

1 lipca 1943 roku objął stanowisko komendanta obozu janowskiego we Lwowie. Wraz z jego przybyciem nieco zelżał terror, który strażnicy stosowali dotąd wobec więźniów. Między innymi Warzok zabronił esesmanom samowolnego mordowania więźniów w obrębie obozu[8]. Eliyahu Jones przypuszczał, że owo złagodzenie obozowego reżimu było jednak wyłącznie zabiegiem dezinformacyjnym, mającym – wobec zbliżającej się likwidacji obozu – zapobiec ewentualnemu buntowi. Jednocześnie Warzok sprowadził ze Złoczowa kilku „zaufanych” Żydów, którzy stali się jego konfidentami[7]. Konfrontację z Warzokiem zapamiętał późniejszy „łowca nazistów” Szymon Wiesenthal. Będąc na skraju wyczerpania, poprosił Warzoka, by go zabił, na co ten odmówił, mówiąc, że Żyd nie ma prawa umrzeć na własne życzenie i tylko do komendanta może należeć decyzja w tej sprawie[9][10].

Jesienią 1943 roku, gdy Warzok piastował stanowisko komendanta, przystąpiono do ostatecznej likwidacji żydowskich więźniów Janowskiej. Najpierw, około 25–26 października, ponad tysiąc mężczyzn i kobiet zabrano w rejon Lesienic i tam rozstrzelano[11]. Następnie 19 listopada w wąwozie Piaski zamordowano wszystkich Żydów przebywających w obozie lub pracujących w jego komandach zewnętrznych, w liczbie około 4–5 tys.[12] W styczniu 1944 roku obóz janowski został przekształcony w podobóz obozu koncentracyjnego KL Lublin na Majdanku[13]. Warzok pozostał jego komendantem. W lipcu 1944 roku, na krótko przed zajęciem Lwowa przez Armię Czerwoną, wraz z więźniami ewakuował się na zachód. W 1945 roku pełnił służbę w obozie koncentracyjnym KL Neuengamme[1].

Jego dalsze losy są nieznane. Po zakończeniu wojny został sądownie uznany za zmarłego. Według niepotwierdzonych informacji miał jednak w 1947 roku zbiec przez Rzym do Egiptu, gdzie jakoby ukrywał się przez resztę życia[14].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Pohl 1997 ↓, s. 422.
  2. ↑ Pohl 1997 ↓, s. 339, 422.
  3. ↑ Pohl 1997 ↓, s. 339.
  4. ↑ Pohl 1997 ↓, s. 341.
  5. ↑ Pohl 1997 ↓, s. 333, 341.
  6. ↑ Pohl 1997 ↓, s. 333.
  7. ↑ a b Jones 1999 ↓, s. 173.
  8. ↑ Pohl 1997 ↓, s. 333–334.
  9. ↑ Redzik 2014 ↓, s. 230.
  10. ↑ Jones 1999 ↓, s. 167.
  11. ↑ Pohl 1997 ↓, s. 359, 380.
  12. ↑ Pohl 1997 ↓, s. 359–360.
  13. ↑ Pohl 1997 ↓, s. 360.
  14. ↑ Pohl 1997 ↓, s. 389, 422.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Eliyahu Jones: Żydzi Lwowa w okresie okupacji 1939–1945. Łódź: Oficyna Bibliofilów, 1999. ISBN 83-87522-20-1.
  • Dieter Pohl: Nationalsozialistische Judenverfolgung in Ostgalizien 1941–1944. München: R. Oldenbourg Verlag, 1997. ISBN 3-486-56313-0. (niem.).
  • Adam Redzik: Janowskie piekło. W: Michał Maksymilian Borwicz: Uniwersytet zbirów. Rzecz o obozie Janowskim we Lwowie 1941–1944. Kraków: Wydawnictwo Wysoki Zamek, 2014. ISBN 978-83-939586-3-4.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Friedrich_Warzok&oldid=70254835”