Górska osutka świerka
Górska osutka świerka (ang. cone cast of spruce, leaf scorch of spruce, needle disease of spruce[1]) – choroba świerków (Picea) wywołana przez mikroskopijnego grzyba Lirula macrospora[2].
Objawy i szkodliwość[edytuj | edytuj kod]
Na dolnej stronie igieł porażonych świerków, zarówno na roślinach, jak i na igłach opadłych, powstają czarne, błyszczące apotecja wytwarzające askospory. Kiełkują one wiosną, infekując igły świerka przez aparaty szparkowe. Na porażonych igłach wiosną powstają początkowo żółte, później brązowe plamy. Powiększają się, w końcu obejmując całą igłę. Porażone igły częściowo opadają, ale większość z nich pozostaje na gałązkach do następnego roku. Od września zaczynają się na nich rozwijać apotecja. Mogą powstawać także pyknidia wytwarzające zarodniki konidialne. Widoczne są ich drobne, czarne ujścia[3]. Patogen zimuje na opadłych liściach[4].
Porażone świerki gorzej rosną i mają mniejsze walory ozdobne[3].
Zapobieganie chorobie[edytuj | edytuj kod]
W Polsce brak zarejestrowanych fungicydów do zwalczania tej choroby[3]. W USA do jej zwalczania stosuje się fungicydy zawierające chlorotalonil lub preparaty miedziowe. Opryskuje się porażone świerki zwykle w maju i czerwcu, a opryskiwanie musi trwać cały okres rozwoju choroby, czyli trzy lata[4]. Można zapobiegać chorobie lub ograniczyć jej natężenie poprzez:
- do zakładania plantacji wybieranie gatunków i odmian mniej podatnych na choroby niż świerk pospolity np. świerk serbski, świerk kłujący;
- unikanie terenów, w których w okresie wiosennym mogą występować przymrozki (zagłębienia terenu, nad rzekami lub strumieniami). Uszkodzone pędy są podatne infekcje;
- unikanie nadmiernego zagęszczenia plantacji;
- w czasie podlewania nie należy dopuszczać do zmoczenia całych roślin. W tym celu należy podlewać tylko glebę, a jeśli nie można tego uniknąć, należy podlewać za dnia, by rośliny jak najszybciej wyschły;
- wycinanie i palenie obumarłych pędów i usuwanie z plantacji resztek roślinnych
- po usunięciu plantacji choinek należy glebę głęboko zaorać[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Lophodermium macrosporium(LOPHMA) [online], EPPO Global Database [dostęp 2023-06-27] .
- ↑ Zbigniew Sierota , Andrzej Szczepkowski , Rozpoznawanie chorób infekcyjnych drzew leśnych, Warszawa 2014, s. 61, ISBN 978-83-63895-37-2 [dostęp 2023-06-27] (pol.).
- ↑ a b c d Grażyna Soika (red.), Metodyka integrowanej ochrony świerka na choinki, Skierniewice: Instytut Ogrodnictwa, 2016, s. 28,29,72, ISBN 978-83-89800-98-5 .
- ↑ a b Michelle Grabowski , Cynthia Ash Kanner , Lirula needle blight [online] [dostęp 2023-06-27] (ang.).