Gardzielcowate
| Saccopharyngidae | |||
| Bleeker, 1859[1] | |||
 Gardzielec (S. ampullaceus) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina |
gardzielcowate | ||
| Typ nomenklatoryczny | |||
|
Rodzina: Saccopharynx Mitchill, 1824 | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Rodzaje i gatunki | |||
| |||
Gardzielcowate (Saccopharyngidae) – monotypowa rodzina ryb głębinowych z rzędu węgorzokształtnych (Anguilliformes).
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą gatunki występujące w wodach oceanów całego globu, na głębokości około 1800 m p.p.m.[5][6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała do 161 cm; masa ciała (największa opublikowana) [6]. Ryby te charakteryzują się wydłużonym ciałem, skrzelami położonymi w bliższej połowie odległości między czubkiem pyska a odbytem; oraz dużymi szczękami i jamą gębową z dużymi, zakrzywionymi zębami. Mają dobrze wykształcone płetwy piersiowe.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj zdefiniował w 1824 roku amerykański przyrodnik Samuel Latham Mitchill w artykule poświęconym opisowi nowej ryby, opublikowanym w czasopiśmie Annals of the Lyceum of Natural History of New York[4]; nazwa Saccopharynx miała być pierwotnie nazwą zastępczą dla Stylephorus Shaw, 1791, jednak w 1990 roku Międzynarodowa Komisja Nomenklatury Zoologicznej zatwierdziła ją jako odrębny rodzaj i umieściła na „Oficjalnej Indeksie Nazw Rodzajowych w Zoologii” oraz na gatunek typowy wyznaczyła gardzielca (S. ampullaceus)[7].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Saccopharynx: gr. σακκος sakkos ‘worek’[8]; φαρυγξ pharunx, φαρυγγος pharungos ‘gardło, gardziel’[9].
- Ophiognathus: gr. οφις ophis, οφεως opheōs ‘wąż’[10]; γναθος gnathos ‘żuchwa’[11] . Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Ophiognathus ampullaceus Harwood, 1827.
- Ophioglossus: gr. οφις ophis, οφεως opheōs ‘wąż’[10]; γλωσσα glōssa ‘język’[11].
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Gatunki zaliczane do tego rodzaju[5]:
- Saccopharynx ampullaceus (Harwood, 1827) – gardzielec[12]
- Saccopharynx berteli Tighe & Nielsen, 2000
- Saccopharynx harrisoni Beebe, 1932
- Saccopharynx hjorti Bertin, 1938
- Saccopharynx lavenbergi Nielsen & Bertelsen, 1985
- Saccopharynx paucovertebratis Nielsen & Bertelsen, 1985
- Saccopharynx ramosus Nielsen & Bertelsen, 1985
- Saccopharynx schmidti Bertin, 1934
- Saccopharynx thalassa Nielsen & Bertelsen, 1985
- Saccopharynx trilobatus Nielsen & Bertelsen, 1985
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Nieuzasadniona poprawka Ophiognathus Harwood, 1827.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ P. Bleeker. Enumeratio specierum piscium hucusque in Archipelago indico observatarum, adjectis habitationibus citationibusque, ubi descriptiones earum recentiores reperiuntur, nec non speciebus Musei Bleekeriani Bengalensibus, Japonicis, Capensibus Tasmanicisque. „Acta Societatis Regiae Scientiarum Indo-Neêrlandicae”. 6, s. xxiii, 1859. (łac.).
- ↑ I. Harwood. On a newly discovered genus of serpentiform fishes. „Transactions of the Linnean Society of London”. 118 (1), s. 51, 1827. (ang.).
- ↑ A.M.C. Duméril. Ichthyologie analytique ou classification des poissons, suivant la méthode naturelle, à l’aide de tableaux synoptiques. „Mémoires de l’Académie des Sciences”. 27 (1), s. 218, 1856. (fr.).
- ↑ a b S.L. Mitchill. Description of an extraordinary fish, resembling the Stylephorus of Shaw. „Annals of the Lyceum of Natural History of New York”. 1 (1), s. 86, 1824. (ang.).
- ↑ a b Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 11 maja 2024 [dostęp 2024-05-22] (ang.).
- ↑ a b R. Froese & D. Pauly: Saccopharynx. FishBase (ver. (02/2024)). [dostęp 2024-05-22]. (ang.).
- ↑ ICZN. Opinion 1603. Saccopharynx Mitchill, 1824 (Osteichthyes, Saccopharyngiformes): conserved. „Bulletin of Zoological Nomenclature”. 47 (2), s. 164–165, 1990. (ang.).
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 226.
- ↑ Jaeger 1959 ↓, s. 192.
- ↑ a b Jaeger 1959 ↓, s. 175.
- ↑ a b Jaeger 1959 ↓, s. 111.
- ↑ Eugeniusz Grabda, Tomasz Heese: Polskie nazewnictwo popularne krągłouste i ryby - Cyclostomata et Pisces. Koszalin: Wyższa Szkoła Inżynierska w Koszalinie, 1991.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).