Przejdź do zawartości

Genève (statek)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
„Genève” w 1896 r.
„Genève” zacumowana w Genewie (2012)

Genève - historyczny, parowy bocznokołowiec, pływający niegdyś po wodach Jeziora Genewskiego w Szwajcarii. Obecnie zacumowany w porcie w Genewie jako obiekt historyczny i użytkowy, własność prywatnego stowarzyszenia o charakterze socjalnym.

Historia[edytuj | edytuj kod]

W czasach tzw. „Belle Époque”, obejmującym okres od lat 90. XIX w. do wybuchu I wojny światowej, dominująca w żegludze na Jeziorze Genewskim Compagnie Générale de Navigation sur le Léman (w skrócie: CGN) średnio co dwa lata zamawiała nowe jednostki do swojej floty[1]. W 1894 r. była to luksusowa „Genève”, trzeci dwupokładowy statek i 19. jednostka we flocie tego armatora. Imię jednostce nadano z okazji odbywającej się w roku jej wodowania (1896) wielkiej Wystawy Narodowej w Genewie[1], zaś sama „Genève” stała się oficjalnym ambasadorem Wystawy.

„Genève” była pierwszym statkiem CGN zbudowanym przez firmę Sulzer z Winterthur. Wszystkie elementy zarówno kadłuba jak i maszyny, precyzyjnie dopasowane w fabryce, zostały przewiezione transportem kolejowym do stoczni w Ouchy (obecnie w granicah Lozanny) i tam zmontowane, poczynając od 5 września 1895 r. Wodowanie i rejsy próbne miały miejsce w maju 1896 roku, a inauguracja jednostki odbyła się 28 maja 1896 r. Wielki, luksusowy statek-salon, ustanowiony okrętem flagowym floty CGN, najlepiej pokazywał licznym gościom możliwości szwajcarskiego przemysłu[2].

Dwa lata później to właśnie na rejs tym statkiem spieszyła w Genewie 10 września 1898 r. cesarzowa Austrii i królowa Węgier Elżbieta, znana jako „Sissi”, gdy została zamordowana przez włoskiego zamachowca[1].

Kryzys w żegludze na Jeziorze Genewskim, związany z I wojną światową oraz ogromny wzrost cen stali po jej zakończeniu spowodowały, że CGN zdecydowała się w 1918 r. sprzedać na złom kilka swych starszych jednostek, m.in. „Genève” - transakcja w ostatniej chwili została wstrzymana i statek wrócił do regularnej eksploatacji[2]. W latach 1933-34 w stoczni w Ouchy maszynę parową statku zastąpiono silnikiem wysokoprężnym z prądnicą, a koła łopatkowe otrzymały napęd niezależnymi silnikami elektrycznymi – było to pierwsze tego rodzaju rozwiązanie napędu na świecie. Okazało się na tyle funkcjonalne, że CGN zastosowała je jeszcze na kilku kolejnych jednostkach.

W 1964 roku, po wystawie krajowej w Lozannie, „Genève” przeszła do rezerwy floty CGN. Pomimo tego, do 1970 roku pływała jeszcze dość często. Ostatecznie wyłączono ją z użytkowania w roku 1973. W 1974 r. za sumę 75 tys. franków szwajcarskich statek został zakupiony przez powołaną specjalnie w tym celu 12 czerwca tegoż roku L'Association pour le Bateau Genève. To prywatne stowarzyszenie ma na celu pomoc ludziom znajdującym się w trudnej sytuacji osobistej i/lub socjalnej[2].

„Genève” stoi obecnie zacumowana w centrum Genewy przy Quai Gustave-Ador (w porcie Eaux-Vives), gdzie pełni funkcję niezależnego ośrodka pomocy społecznej, przyjmującego blisko 100 osób dziennie i pływającego bufetu dla ubogich, wydającego po kilkadziesiąt tysięcy posiłków rocznie[2]. Znajduje się na niej ogólnodostępny bar-restauracja, a część pomieszczeń wynajmowana jest na różnego rodzaju eventy, jak spotkania towarzyskie, prelekcje itp.[3]

Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]

„Genève” jest dwupokładowym statkiem-salonem, bocznokołowcem z charakterystycznym wysokim kominem na śródokręciu. Napędzała ją początkowo maszyna parowa z parą ukośnie usytuowanych cylindrów o mocy 1890 koni parowych[2], dająca statkowi szybkość 25 km/godz. Zabierał do 1000[1] (lub 1200[2]) pasażerów.

Po przebudowie od 1934 r. statek rozwijał szybkość od 27,5 do 29,1 km/godz., a maksymalna liczba pasażerów wynosiła 850[1].

Długość pokładu wynosi 63,1 m, a maksymalna szerokość 13,95 m. Wyporność statku wynosi 334 t. Zanurzenie przy pełnym obciążeniu 1,84 m, a wysokość boczna do pokładu głównego 2,70 m[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e Mirosław J. Barański. Dwie rocznice (2) 150 lat Compagnie Générale de Navigation sur le Léman. „Na Szlaku. Magazyn turystyczno-krajoznawczy”. R. XXXVII (e-206 (402)), s. 42-46, grudzień 2023. Oddział Wrocławski PTTK. 
  2. a b c d e f g Historia „Genève” na stronie L'Association pour le Bateau Genève. [dostęp 2024-04-23]. (fr.).
  3. Geneva. [dostęp 2024-04-23]. (fr.).