Gonocephalum
| Gonocephalum | |||
| Solier, 1834 | |||
_(35403321050).png) Gonocephalum granulatum pusillum | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Podplemię | |||
| Rodzaj |
Gonocephalum | ||
| Synonimy | |||
| |||
_(14110211359).png)
.jpg)
.png)
_(28144225210).png)
_(37706150651).png)
_(11947507446).png)
Gonocephalum – rodzaj chrząszczy z rodziny czarnuchowatych i podrodziny Tenebrioninae.
Morfologia i zasięg[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcze o ciele w zarysie owalnym z równoległymi bokami[1][2], bardziej spłaszczonym i wydłużonym niż u omrzeli[1]. Ubarwienie jest czarne do brunatnego, lecz przyżyciowo zwykle ciało pokrywa szarobrunatny nalot z gliny[2]. Głowa jest mocno poprzeczna, tak szeroka jak przedplecze[1], zaopatrzona w oczy całkowicie podzielone występami policzków[1]. Nadustek ma na przedzie trójkątne wcięcie[2]. Stosunkowo krótkie czułki rozprostowane ku tyłowi nie wykraczają poza środek przedplecza[1]. Mają one człony coraz szersze począwszy od siódmego[1][2]; człony ósmy, dziewiąty i dziesiąty są poprzeczne, jedenasty zaś okrągławy[1]. Słabo wypukłe[2], znacznie szersze niż dłuższe, gęsto punktowane[1] przedplecze ma boczne brzegi łukowato zaokrąglone i nieco podniesione rynienkowato. Tarczka ma trójkątny kształt[2]. Pokrywy są wyraźnie szersze od przedplecza i nie przylegają swymi nasadami do jego tylnej krawędzi[1][2]. Mają lekko wysklepione międzyrzędy, a w rzędach wyraźne szeregi punktów, bez lśniących wyniosłości[1]. Skrzydła tylnej pary są dobrze wykształcone. Odnóża są krótkie; uzębiona przednia ich para pełni funkcje grzebne[2].
Przedstawiciele rodzaju zamieszkują krainy palearktyczną, etiopską, orientalną i australijską[2]. W Europie Środkowej reprezentowani są przez G. granulatum i G. pygmaeum[1]. Pierwszy gatunek z wymienionych podawany w XIX wieku z Polski, ale przypuszczalnie błędnie[3].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj ten wprowadzony został w 1834 roku przez Antoine’a J.J. Soliera[4]. Zalicza się do niego ponad 100 opisanych gatunków[2], w tym[4]:
- Gonocephalum abnormale Kaszab, 1952
- Gonocephalum acanthocnemis Gridelli, 1945
- Gonocephalum acoriaceum Chûjô, 1975
- Gonocephalum acuticolle Kaszab, 1952
- Gonocephalum adelaidae (Blackburn, 1894)
- Gonocephalum adpressiforme Kaszab, 1951
- Gonocephalum adpressum (Germar, 1824)
- Gonocephalum aequale (Erichson, 1843)
- Gonocephalum aequatoriale (Blanchard, 1853)
- Gonocephalum affine (Billberg, 1815)
- Gonocephalum alternatum Carter, 1915
- Gonocephalum andrewesi Kaszab, 1952
- Gonocephalum arenarium (Fabricius, 1775)
- Gonocephalum assimile (Küster, 1848)
- Gonocephalum australe (Boisduval, 1835)
- Gonocephalum bilineatum Walker, 1858
- Gonocephalum brevicorne Chatanay, 1917
- Gonocephalum calcaripes (Karsch, 1881)
- Gonocephalum calvulum (Olliff, 1889)
- Gonocephalum carpentariae (Blackburn, 1894)
- Gonocephalum costatum (Brullé, 1832)
- Gonocephalum cowardense (Blackburn, 1894)
- Gonocephalum dilatatum (Wollaston, 1854)
- Gonocephalum elderi (Blackburn, 1892)
- Gonocephalum granulatum (Fabricius, 1791)
- Gonocephalum hackeri Carter, 1928
- Gonocephalum hispidocostatum (Fairmaire, 1883)
- Gonocephalum insulanum (Olliff, 1888)
- Gonocephalum lefranci (Fairmaire, 1863)
- Gonocephalum macleayi (Blackburn, 1907)
- Gonocephalum mastersi (Macleay, 1872)
- Gonocephalum merensi (Uyttenboogaart, 1929)
- Gonocephalum meyricki (Blackburn, 1894)
- Gonocephalum misellum (Blackburn, 1907)
- Gonocephalum moluccanum Blanchard, 1853
- Gonocephalum oblitum (Wollaston, 1864)
- Gonocephalum obscurum (Küster, 1849)
- Gonocephalum patruele (Erichson, 1843)
- Gonocephalum perplexum (Lucas, 1849)
- Gonocephalum podagrarium (Kaszab, 1939)
- Gonocephalum prolixum (Erichson, 1843)
- Gonocephalum pubiferum Reitter, 1904
- Gonocephalum pygmaeum (Steven, 1829)
- Gonocephalum rusticum (Olivier, 1811)
- Gonocephalum scutellare Perty, 1831
- Gonocephalum sericeum (Baudi di Selve, 1875)
- Gonocephalum setulosum (Faldermann, 1837)
- Gonocephalum subcostatum Carter, 1921
- Gonocephalum tibiale Grimm, 2011
- Gonocephalum torridum (Champion, 1894)
- Gonocephalum tuberipenne Grimm, 2011
- Gonocephalum walkeri (Champion, 1894)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k Vladimir Novák: Beetles of the family Tenebrionidae of Central Europe. Praga: Academia, 2014, s. 203–235, seria: Zoological Keys.
- ↑ a b c d e f g h i j Zdzisława Stebnicka: Klucze do oznaczania owadów Polski Część XIX Chrząszcze – Coleoptera z. 91 Czarnuchowate – Tenebrionidae, Boridae. Wrocław: Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1991, s. 36–38.
- ↑ B. Burakowski, M. Mroczkowski, J. Stefańska. Chrząszcze – Coleoptera. Cucujoidea, część 3. „Katalog Fauny Polski”. 23 (14), 1987.
- ↑ a b Gonocephalum Solier, 1834. [w:] BioLib.cz [on-line]. [dostęp 2023-09-01].