Granpa
| Gatunek |
Animacja |
|---|---|
| Data premiery | |
| Kraj produkcji | |
| Język |
Angielski |
| Czas trwania |
26 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
John Burningham (książka) |
| Główne role |
Peter Ustinov (jako Dziadek) |
| Muzyka |
Howard Blake |
| Produkcja | |
| Dystrybucja |
Channel 4 (transmisja) |
| Budżet |
ponad 1 mln £ |
Granpa – brytyjski animowany film familijny z 1989 roku stanowiący adaptację ilustrowanej książki dla dzieci z 1984 roku autorstwa Johna Burninghama. Premierę miał na brytyjskim kanale telewizyjnym Channel 4, a w późniejszym czasie został wydany na kasetę VHS przez wytwórnię Universal Studios[1].
Film wyreżyserowała Dianne Jackson, autorka animowanej adaptacji książki Raymonda Briggsa pt. Bałwanek. Film został ręcznie zilustrowany przy użyciu kolorowych kredek, imitując styl oryginalnej książki Burninghama. Autorem muzyki, podobnie jak w Bałwanku, jest Howard Blake, który również napisał scenariusz do filmu, określany jako "animowana opera dla dzieci"[2]. Głosów Dziadkowi i Emily użyczyli odpowiednio Peter Ustinov oraz Emily Osborne.
Produkcja filmu pochłonęła znaczne nakłady finansowe. W 1990 roku wygrał on nagrodę Prix Jeunesse International za osiągnięcia w zakresie telewizji dla dzieci.
Fabuła[edytuj | edytuj kod]
Film ukazuje relacje pomiędzy małą dziewczynką, Emily (Emily Osborne), a jej przyjaznym, ale schorowanym Dziadkiem (Peter Ustinov). Figlarna niewinność dziewczynki kontrastuje z postępującą kruchością jej dziadka. Ten będąc świadomym nadchodzącego końca swoich dni dzieli się z wnuczką opowieściami o przeżytych przygodach.
Wspomnienia te są przez niego obrazowo powoływane do życia, poczynając od tych z dzieciństwa i młodości Dziadka z początku XX wieku. Można do nich zaliczyć rycerską legendę o świętym Grzegorzu i smoku ukazaną na posłaniu łóżka, wyprawę wędkarską, która kończy się płynięciem po Tamizie za płetwalem błękitnym, wycieczkę na plażę skutkującą inscenizacją Bitwy o Anglię, czy opowiadanie oparte na historii Arki Noego, w której Dziadek wraz z wnuczką dają schronienie egzotycznym zwierzętom podczas wielkiego potopu.
Ostatnia część animacji, której akcja toczy się w dżungli została celowo niedokończona. Wraz z upływem pór roku Dziadek staje się coraz słabszy i ostatecznie pozostawia Emily samą ze swoim pustym fotelem i lojalnym psem. Dziewczynka wychodzi z domu, spotyka rówieśników i rozpoczyna z nimi zabawę[3].
Produkcja[edytuj | edytuj kod]
W 1984 roku, w związku z sukcesem animowanego filmu Bałwanek, Channel 4 zlecił studiu TVC wykonanie kolejnej animacji. Producent John Coates zwrócił się do Dianne Jackson i kompozytora Howarda Blake'a proponując stworzenie adaptacji Granpa, obrazkowej książki autorstwa Johna Burninghama. Początkowo nastawienie Blake'a było sceptyczne z powodu smutnego zakończenia książki, ale zmienił zdanie widząc reakcję swojej córki na śmierć dziadka[2].
Film został w całości sfinansowany przez Channel 4. Według szacunków Coatsa jego wykonanie pochłonęło ponad milion funtów[4]. Jego premiera miała miejsce na kanale Channel 4 w Sylwestra 1989 roku o godzinie 18:30[5].
Muzyka[edytuj | edytuj kod]
Ścieżka muzyczna została napisana i skomponowana przez Howarda Blake'a i ma charakter miniaturowej opery, w której opowieści są śpiewane wspólnie przez głównych bohaterów, chór z Wroughton Middle School (zwycięzcy konkursu BBC Choir of the Year) oraz czterdziestoosobową orkiestrę (Sinfonia of London)[2].
Utwór końcowy Make believe został wykonany przez Sarę Brightman i zawiera motyw z Auld Lang Syne[2]. W tamtym czasie piosenka ta została wydana jako singiel[6].
Odbiór[edytuj | edytuj kod]
W 1990 roku film wygrał nagrodę Prix Jeunesse International za osiągnięcia w zakresie telewizji dla dzieci. Recenzja filmu na Rotten Tomatoes określiła film jako "wrażliwą i afirmującą życie animowaną adaptację"[7].
Fiona Collins w Turning the Page: Children's Literature in Performance and the Media zauważyła, że podczas gdy książka Burninghama posiada otwarte zakończenie i Emily musi samotnie rozmyślać nad śmiercią dziadka, film oferuje mniej "brutalną" interpretację; w ostatniej scenie śmierć Dziadka jest postrzegana przez wnuczkę poprzez wspomnienia, które w niej pozostały. Collins zasugerowała, że powodem tej rozbieżności jest fakt, iż książka zawiera bardziej ponure zakończenie, które byłoby mniej odpowiednie dla widowni, którą w większości stanowiły dzieci[8].
Film był rzadko wyświetlany i nigdy nie został wydany na DVD[6], prawdopodobnie ze względu na jego tematykę. Zdaniem recenzenta na Toonhound, zakończenie filmu ma jeszcze większy wydźwięk niż w przypadku Bałwanka, gdyż "ukazuje aspekt życia rzadko poruszany w formie animacji"[9]. Paul Madden w nekrologu Dianne Jackson z 1993 roku stwierdził, że film "był mniej popularny niż Bałwanek, [ale] chyba bardziej satysfakcjonujący ze względu na jego kreatywne, wymagające i subtelne podejście"[10].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Granpa (ang.) VHS, Universal Studios, data wydania: 12 września 1994. [dostęp 1 VII 2013].
- ↑ a b c d Oficjalna strona Howarda Blake'a. [dostęp 2013-07-01]. (ang.).
- ↑ Opis fabuły na Fandando.com. [dostęp 2013-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-05-17)]. (ang.).
- ↑ Wywiad z Johnem Coatesem na savekidstv.org.uk. [dostęp 2013-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-08-28)]. (ang.).
- ↑ Brytyjski Instytut Filmowy: Granpa. [dostęp 2013-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-20)]. (ang.).
- ↑ a b Make Believe na Early Sarah Brightman.com. [dostęp 2013-07-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-11)]. (ang.).
- ↑ Rotten Tomatoes: Granpa. [dostęp 2013-07-01]. (ang.).
- ↑ Fiona Collins, Ridgman, Jeremy: Turning the Page: Children's Literature in Performance and the Media. Peter Lang, 2006, s. 157–158. ISBN 3-03910-255-9. (ang.).
- ↑ Granpa na Toonhound.com. [dostęp 2013-07-01]. (ang.).
- ↑ Paul Madden: Obituary: Dianne Jackson. 8 stycznia 1993. [dostęp 2013-07-01]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Granpa w bazie Allmovie (ang.)
- Granpa. ftvdb.bfi.org.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-04-20)]. w bazie Brytyjskiego Instytutu Filmowego (ang.)
- Granpa w bazie Fandando.com (ang.)
- Granpa w bazie Filmweb
- Granpa w bazie IMDb (ang.)
- Granpa w bazie Rotten Tomatoes (ang.)
- Granpa w bazie Toonhound.com (ang.)
- Oficjalna strona Howarda Blake'a
- Próbki ścieżki dźwiękowej z Grandpa autorstwa Howarda Blake'a