Gretna Green
55°00′07″N 3°03′58″W/55,001944 -3,066111
 Historyczny sklep kowalski w Gretna Green, w którym zawierano małżeństwa. | |
| Państwo | |
|---|---|
| Kraj | |
| Council area | |
| Populacja (2014) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
01461 |
| Kod pocztowy |
DG16 |
Położenie na mapie Dumfries and Galloway  | |
Położenie na mapie Wielkiej Brytanii  | |
Położenie na mapie Szkocji  | |
| 55°00′07″N 3°03′58″W/55,001944 -3,066111
| |
Gretna Green – wieś w Wielkiej Brytanii, w Szkocji, w hrabstwie Dumfries and Galloway, w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Gretna, przy granicy z Anglią. Jest pierwszą miejscowością po szkockiej stronie granicy, przy dawnym trakcie wiodącym z Londynu do Edynburga – obecnie trasą tą przebiega autostrada M74.
Małżeństwa[edytuj | edytuj kod]
Miejscowość znana z tradycji organizowania ślubów i przyjęć weselnych[1]. Wynika to z historii. W 1754 roku w Anglii zaczął obowiązywać Marriage Act, zwany też Lord Hardwicke’s Marriage Act, w myśl którego wiekiem uprawniającym do legalnego zawarcia małżeństwa było 21 lat. W Szkocji natomiast można było się pobrać bez niczyjej zgody mając lat 15, a ceremonia była bardzo uproszczona. Gretna Green, jako najłatwiej dostępna dla mieszkańców Anglii szkocka miejscowość, stała się punktem docelowym dla młodych par niedysponujących zgodą rodziców na ślub[2].
Szkockie prawo odnośnie do małżeństw było w porównaniu z angielskim bardziej liberalne nie tylko odnośnie do wieku nowożeńców. Pozwalało, by ceremonię prowadziła dowolna osoba; ceremonia nie musiała być publiczna i mogła ograniczać się do odpowiedzi na dwa pytania: „Czy jesteś w wieku uprawniającym do zawarcia małżeństwa?” i „Czy jesteś stanu wolnego?”[2]. Symbolem takiego ślubu było kowadło, gdyż małżeństwo zawierano często u kowala, który uderzając w kowadło młotem obwieszczał światu zawarcie nowego związku małżeńskiego. W 1843 roku miejscowy kowal chwalił się w liście do redakcji dziennika „The Times” udzieleniem w okresie 25 lat ponad 3500 ślubów[1]. Niektórzy angielscy parlamentarzyści widzieli w zwyczaju zawierania ślubów według obowiązującego w Szkocji prawa zagrożenie dla moralności mieszkańców północnych hrabstw Anglii. W 1856 roku wprowadzono przepis wymagający minimum trzytygodniowego zamieszkiwania na terenie parafii przed nabyciem prawa do zawarcia małżeństwa według szkockiego prawa[1].
Uproszczona procedura „małżeństwa na skutek deklaracji” została zdelegalizowana w Szkocji w 1940 roku[3]. W 1977 roku w Anglii zezwolono na śluby bez zgody rodziców od 18. roku życia. Nadal jednak prawo szkockie jest bardziej liberalne i pozwala wziąć ślub 2 lata wcześniej, w wieku 16 lat[1].
Współcześnie w liczącej 2700 mieszkańców miejscowości zawieranych jest co roku ponad 5000 ślubów. Gretna Green uważana jest – w związku ze swoją historią – za romantyczne miejsce, a fraza running away to Gretna Green („uciec do Gretna Green”) weszła do potocznego użycia[1].
W kulturze[edytuj | edytuj kod]
Odwołania do tradycji ślubów w Gretna Green można znaleźć m.in.:
- w powieści Duma i uprzedzenie Jane Austen
- w powieści Oświadczyny księcia (ang. Sylvester, or the Wicked Uncle) Georgetty Heyer
- w powieści Nemezis Agathy Christie
- w niemej komedii romantycznej Gretna Green z 1915 roku
- we francuskiej komedii Wielkie wakacje z 1967 roku
- w jednym z odcinków serialu BBC Pan wzywał, milordzie?
- w jednym z odcinków serialu BBC EastEnders
- w jednym z odcinków serialu BBC Waterloo Road
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f Esther Webber: Gretna Green: The bit of Scotland where English people go to get married. bbc.co.uk, 2014-08-19. [dostęp 2018-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-03)]. (ang.).
- ↑ a b Ellen Castelow: Gretna Green. historic-uk.com. [dostęp 2018-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-11-23)]. (ang.).
- ↑ Traditions of Gretna Green wedding. gretnagreen.com. [dostęp 2018-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-08-24)]. (ang.).