Gwidon Zalejko

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gwidon Zalejko
Państwo działania

 Polska

Data i miejsce urodzenia

1 maja 1962
Wolsztyn

Data i miejsce śmierci

4 sierpnia 2001
Poznań

Doktor nauk humanistycznych
Specjalność: historia historiografii, metodologia historii
Alma Mater

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Doktorat

10 maja 1993 – historia
UAM

Nauczyciel akademicki
Uczelnia

Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Zakład

Zakład Historii Nowożytnej do XVIII wieku i Metodologii Historii

Okres zatrudn.

1987–1993

Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Gwidon Zalejko (ur. 1 maja 1962 w Wolsztynie, zm. 4 sierpnia 2001 w Poznaniu) – polski historyk, doktor nauk humanistycznych specjalizujący się w historii historiografii i metodologii historii, wykładowca Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu[1]. W latach osiemdziesiątych rozpracowywany i represjonowany kolporter wydawnictw tzw. drugiego obiegu[2], nauczyciel akademicki, od początku lat dziewięćdziesiątych jeden z pionierów na rynku reklamy w Poznaniu.

Badawczo zajmował się studiami nad historiografią radziecką, biografistyką historyczną, studiami nad transformacją ustrojową do kapitalizmu. Był autorem ok. 30 artykułów naukowych w języku polskim, angielskim, hiszpańskim i rosyjskim[1]. Studia nad historiografią radziecką koncentrował wokół problemu genezy ustroju kapitalistycznego i jego dyfuzji z Anglii na inne kontynenty[3]. Równocześnie w latach osiemdziesiątych XX wieku analizował problemy transformacji ustrojowej od ustroju socjalistycznego do kapitalizmu i demokracji[4]. Konsekwencją jego zainteresowań transformacją było włączenie się po upadku PRL do budowy gospodarki rynkowej, w szczególności na rynku reklamy w Poznaniu. W środowisku historyków, polonistów, dydaktyków historii trwałe znaczenie zachowują jego teksty na temat społecznej i edukacyjnej funkcji wiedzy historycznej[5][6].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W latach 1980–1985 studiował historię na UAM. W 1985 roku obronił przygotowaną pod kierunkiem prof. Jerzego Topolskiego pracę magisterską pt. Metodologiczne problemy biografistyki historycznej[1].

W latach 1983–1985 brał udział w tworzeniu i kolportowaniu wydawnictw NSZZ „Solidarność”. Został aresztowany[7], wszczęto w jego sprawie śledztwo, którego materiały zostały zgromadzone w Oddziałowym Archiwum IPN w Poznaniu[1].

Nie mógł znaleźć pracy, zatrudnił się jako stróż i pomocnik w zakładzie krawieckim. W 1987, mimo kłopotów z SB został zatrudniony jako asystent w Zakładzie Historii Nowożytnej do końca XVIII wieku i Metodologii Historii przez Jerzego Topolskiego. W latach 1985–1992 uczestniczył w pracach Interdyscyplinarnego Zespołu Badawczego Przejścia Międzyformacyjnego przy Katedrze Socjologii Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, prowadzonych przez profesora Andrzeja Zybertowicza. 10 maja 1993 roku obronił przygotowany pod kierunkiem prof. Topolskiego doktorat „Historiografia radziecka po II wojnie światowej o genezie kapitalizmu”[8][9], która zakończyła etap naukowej aktywności akademickiej[1].

Później zaczął pracę w agencjach reklamowych, m.in. dla agencji JUST stworzył kampanię reklamową Zielono mi. W 1996 założył własną agencję reklamową TRES. Został redaktorem pisma społeczno-gospodarczego „Na zachód od Warszawy”[1].

Zmarł w sierpniu 2001 roku, został pochowany na Cmentarzu Junikowo w Poznaniu[1].

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

Na Otrycie, niedaleko Chaty Socjologa, otwarto 9 sierpnia 2003 roku przystanek na jego cześć – ul. Gwidona 39 (od liczby przeżytych lat). Było to miejsce, które w latach 80. często odwiedzał[10][11].

Jego biblioteka została rozproszona, jednak jego książki zostały oznaczone ekslibrisami.

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • Biografistyka historyczna – zarys ewolucji gatunku. „Historyka: studia metodologiczne”, 18 (1988) s. 37-55.
  • "Estudios en torno al paradigma marxista del proceso histórico (investigaciones soviéticas contemporáneas sobre la formación del capitalismo)." Áreas. Revista Internacional de Ciencias Sociales 11 (1989): 125-134[12]
  • (z Andrzejem Zybertowiczem) „Gospodarcza aktywność szlachty jako czynnik przesądzający o narodzinach kapitalizmu: prezentacja i analiza koncepcji Jerzego Topolskiego”, w: Interdyscyplinarne studia nad genezą kapitalizmu, t. II, red. Adam Czarnota i Andrzej Zybertowicz (Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika, 1993)
  • Historia – uniwersum: (M. A. Barga koncepcja dziejów i ich badania). „Historyka: studia metodologiczne”, 19 (1989) s. 59-77.
  • Internet: czyżby nowe medium reklamy?, [w:] Wiedza i Umiejętności. T. 1, 2001, s. 95-110.
  • (z Andrzejem Zybertowiczem) "La nobleza como gran impulsora de la transición al capitalismo. Una presentación critica de la concepción de Jerzy Topolski." Áreas. Revista Internacional de Ciencias Sociales 11 (1989): 137-143[13]
  • Marksistowski paradygmat badań historycznych: powojenna historiografia o powstawaniu kapitalizmu, Toruń 1993.
  • Narracja historyczna jako struktura ponad zdaniowa, [w:] Jan Pomorski (red.): Metodologiczne problemy narracji historycznej, Lublin 1990, s. 105-116.
  • On Cognitive and Extra-cognitive Components of the Historical Narrative, in: Narration and Explanation. Contributions to the Methodology of the Historical Research, ed. by Jerzy Topolski, Rodopi, Amsterdam-Atlanta 1990, p. 55-60.
  • "Przeciw metodzie (biograficznej). Refleksje nad historycznością biografistyki”, [w:] O biografii i metodzie biograficznej, red. Teresa Rzepa, Jacek Leoński, Poznań, NAKOM, 1993: 15-24.
  • Przemoc, w poszukiwaniu interpretacji, red. W. Hanasz, G. Zalejko, Toruń 1991.
  • Soviet Historiography as 'Normal Science' in Historiography between Modernism and Postmodernism: Contributions to the Methodology of the Historical Research, ed. Jerzy Topolski (Amsterdam, 1994), s. 179–190.
  • Stereotypy w myśleniu historyków, [w:] Podręcznik historii — perspektywy modernizacji, red. Maria Kujawska, Poznań 1994.
  • Z metodologicznych zagadnień biografistyki historycznej. „Przegląd Humanistyczny”, 33/8/9 (287/288) (1989) s. 129–141.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g Ewa Domańska, Gwidon Zalejko, [w:] Historia na Uniwersytecie Poznańskim. Od Seminarium Historycznego do Instytutu Historii (1919-2019), red. K. Balbuza, J. Dobosz, D. Konieczka-Śliwińska, K. Kościelniak, P. Matusik, Poznań 2019, s. 133.
  2. ↑ Inwentarz archiwalny [online], inwentarz.ipn.gov.pl [dostęp 2021-03-19].
  3. ↑ M. Bugajewski, rec.: G. Zalejko, Marksistowski paradygmat badań historycznych. Powojenna historiografia ZSRR o powstaniu kapitalizmu (w: Interdyscyplinarne studia nad genezą kapitalizmu, t. 3. pod red. A. Zybertowicza), Toruń 1993, ss. 144, [w:] Nasze Historie, nr 2, 1995, Instytut Historii UAM, s. 105-107.
  4. ↑ Przemoc, w poszukiwaniu interpretacji, red. W. Hanasz, G. Zalejko, Toruń 1991.
  5. ↑ l, Historia ludzi. Historia dla ludzi. Krytyczny wymiar edukacji historycznej – Książka | Księgarnia internetowa Poczytaj.pl [online], www.poczytaj.pl [dostęp 2021-03-20].
  6. ↑ JAKIEJ HISTORII POLACY POTRZEBUJĄ | XX Powszechny Zjazd Historyków Polskich [online], umcs.lublin.pl [dostęp 2021-03-21] (pol.).
  7. ↑ Jacek Bartkowiak: Walka o studencką samorządność na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w latach 1980–1989. Poznań: 2018, s. 208-209. [dostęp 2021-02-23].
  8. ↑ Dr Gwidon Zalejko, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2021-02-24].
  9. ↑ A. Radomski, Historiografia radziecka jako paradygmat (uwagi o książce Gwidona Zalejki: Marksistowski paradygmat badań historycznych. Powojenna historiografia ZSRR o powstaniu kapitalizmu), w: Historyka, t. XXIV, 1994: 103-109.
  10. ↑ Ruszyła budowa na Otrycie. bieszczady.pl, 2003-08-27. [dostęp 2021-02-23].
  11. ↑ Przystanek: ul. Gwidona 39. [dostęp 2021-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-10-24)].
  12. ↑ Gwidon Zalejko, Estudios en torno al paradigma marxista del proceso histórico (investigaciones soviéticas contemporáneas sobre la formación del capitalismo), „Áreas. Revista Internacional de Ciencias Sociales” (11), 1989, s. 125–134, ISSN 1989-6190 [dostęp 2021-03-20] (hiszp.).
  13. ↑ Gwidon Zalejko, Andrzej Zybertowicz, La nobleza como gran impulsora de la transición al capitalismo. Una presentación critica de la concepción de Jerzy Topolski, „Áreas. Revista Internacional de Ciencias Sociales” (11), 1989, s. 137–143, ISSN 1989-6190 [dostęp 2021-03-20] (hiszp.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Bartkowiak J.,Walka o studencką samorządność na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu w latach 1980–1989, Poznań 2018.
  • Bugajewski M., rec.: G. Zalejko, Marksistowski paradygmat badań historycznych. Powojenna historiografia ZSRR o powstaniu kapitalizmu (w: Interdyscyplinarne studia nad genezą kapitalizmu, t. 3. pod red. A. Zybertowicza), Toruń 1993, ss. 144, [w:] Nasze Historie, nr 2, 1995, Instytut Historii UAM, s. 105-107.
  • Domańska E., Gwidon Zalejko, [w:] Historia na Uniwersytecie Poznańskim. Od Seminarium Historycznego do Instytutu Historii (1919-2019), red. K. Balbuza, J. Dobosz, D. Konieczka-Śliwińska, K. Kościelniak, P. Matusik, Poznań 2019, s. 133.
  • Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu 1956–2006, red. B. Lapis, T. Schramm, R. Witkowski, R. Wryk, Poznań 2006.
  • Radomski A., Historiografia radziecka jako paradygmat (uwagi o książce Gwidona Zalejki: Marksistowski paradygmat badań historycznych. Powojenna historiografia ZSRR o powstaniu kapitalizmu), w: Historyka, t. XXIV, 1994: 103-109.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Gwidon_Zalejko&oldid=71408466”