Hagakure
| |
| Autor |
Tsunetomo Yamamoto |
|---|---|
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania | |
| Język | |
| Pierwsze wydanie polskie | |
| Data wydania polskiego |
2001 |
| Wydawca |
Oficyna Wydawnicza 3.49 |
Hagakure (jap. 葉隠 ukryte pod liśćmi, ukryte wśród liści)[1] – praktyczny i duchowy przewodnik dla wojownika, składający się z przemyśleń samuraja Tsunetomo Yamamoto (1659–1719), byłego wasala daimyō Mitsushige Nabeshimy. Zostały one spisane na podstawie rozmów z lat 1710–1717 pomiędzy Yamamoto a młodym samurajem Tashiro Tsuramoto, ale po raz pierwszy opublikowano je wiele lat później. Rękopis był ukrywany w rodzie Nabeshima przez ponad 150 lat. Został ujawniony dopiero po roku 1868.
Zawartość[edytuj | edytuj kod]
Książka jest zapisem spojrzenia Tsunetomo (lub Jōchō) na kodeks bushidō, a jej głównym tematem jest poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, jakie jest prawdziwe znaczenie Drogi Samuraja. Najważniejsza jest, zdaniem Tsunetomo, gotowość na śmierć w każdej chwili życia i podporządkowanie się woli swojego pana. Tsunetomo podkreśla też zachowanie równowagi bez względu na sytuację, na bazie której można osiągnąć umiejętność podejmowania szybkich i właściwych decyzji, przede wszystkim dzięki uwolnieniu się od lęku przed śmiercią.
Kontekst historyczny[edytuj | edytuj kod]
Po śmierci swojego mistrza Yamamoto zgodnie z buddyjskim zwyczajem ogolił głowę i jako buddyjski kapłan osiadł w małej pustelni. Zamierzał popełnić rytualne samobójstwo, tzw. junshi (popełnienie samobójstwa po śmierci pana, podążenie za nim do grobu)[2], ale na mocy edyktu siogunatu Tokugawa praktyka ta została zakazana[1].
Przemyślenia Yamamoto dotyczą w znacznej mierze podtrzymania gotowości bojowej oraz właściwego nastawienia w czasach pokoju. Dostrzegał problem osłabienia hartu ducha wśród członków tej klasy społecznej, która z wojowników zaczęła przeobrażać się w urzędników. Z tego względu w Hagakure autor często odwołuje się do przykładów z „dawnych czasów”.
Począwszy od lat 30. XX wieku książka zaczęła zdobywać uznanie jako jedno z najwybitniejszych dzieł prezentujących myśl bushidō.
W swojej książce pt. The Way of the Samurai: Yukio Mishima on Hagakure in Modern Life, pisarz japoński Yukio Mishima (1925–1970) porównał zawarte w niej myśli do własnych, które były bardzo zbliżone, w kontekście współczesnej mu Japonii[3].
Książka Yamamoto w przekładzie z języka japońskiego ukazała się w języku polskim w 2012 roku pt. Hagakure. Ukryte w listowiu[4].
Książka odgrywa ważną rolę w filmie Ghost Dog: Droga samuraja w reżyserii Jima Jarmuscha z 1999.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Świat Nei Jia nr 20 (październik 2001)
- ↑ Kenkyusha's New Japanese-English Dictionary. Tokyo: Kenkyusha Limited, 1991, s. 640. ISBN 4-7674-2015-6.
- ↑ Tsunetomo Yamamoto: Hagakure: Book of the Samurai. 2005. s. 5. [dostęp 2016-03-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-21)]. (ang.).
- ↑ Tsunetomo Yamamoto: Hagakure. Ukryte w listowiu. Diamond Books. [dostęp 2016-03-25]. (pol.).